Tỷ giá USD/VND chịu sức ép lớn, lãi suất vay khó giảm sâu cuối năm

Tiền VND và tiền USD. Ảnh: TTXVN

Việc Cục Dự trữ Liên bang Mỹ (Fed) giữ nguyên lãi suất và chưa phát đi tín hiệu rõ ràng về việc hạ lãi suất trong cuộc họp gần đây đã gây áp lực lên cặp tỷ giá USD/VND vốn đang chịu nhiều sức ép. Với diễn biến trên, các ngân hàng thương mại sẽ khó có dư địa để giảm mạnh lãi suất huy động và cho vay trong những tháng cuối năm. 

Trong tuần qua (từ 28/7 đến 1/8), tỷ giá trung tâm do Ngân hàng Nhà nước công bố ghi nhận đà tăng liên tiếp 5 phiên, với mức tăng tổng cộng 85 đồng – mức cao nhất trong nhiều tháng. Tính trong vòng một tháng, tỷ giá trung tâm đã tăng 191 đồng, cho thấy xu hướng điều chỉnh lên rõ nét.

Tỷ giá trong nước đi lên trong bối cảnh USD Index - chỉ số đo lường sức mạnh của USD so với 6 đồng tiền chủ chốt (EUR, JPY, GBP, CAD, SEK, CHF) cũng có xu hướng phục hồi. Trong tuần, có thời điểm chỉ số này tiệm cận mốc 100 điểm, tăng đáng kể so với mức đáy 96,38 điểm vào tháng trước đó.

Đồng USD tăng mạnh sau khi Chủ tịch Cục Dự trữ Liên bang Mỹ (Fed) Jerome Powell làm giảm kỳ vọng về việc cắt giảm lãi suất vào tháng 9. Cụ thể, trong phiên họp ngày 30/7, Fed quyết định giữ nguyên lãi suất, dẫn đến phản ứng trái chiều trên thị trường. Dù tuyên bố giữ lãi suất không gây bất ngờ, tuy nhiên phát biểu sau đó của ông Powell đã khiến giới đầu tư thất vọng khi không đưa ra tín hiệu rõ ràng về khả năng hạ lãi suất vào tháng 9.

Thị trường cũng bắt đầu giao dịch tỷ giá các cặp đồng tiền chính, lãi suất, vàng… tại các mức giá với tính toán khả năng Fed quyết định cắt giảm lãi suất trong tháng 9 hiện dưới 50%. Khả năng Fed cắt giảm lãi suất vào tháng 9 hiện được thị trường định giá dưới 50%, cho thấy kịch bản duy trì lãi suất USD quanh mức 4% trong phần còn lại của năm 2025 là khá cao.

Các chuyên gia của Ngân hàng UOB (Singapore) cho rằng, khả năng lãi suất USD có thể tiếp tục được neo ở mức cao, trung bình trên 4% trong suốt các tháng còn lại của năm 2025 là khá cao. Dù vậy, UOB vẫn giữ quan điểm Fed vẫn sẽ cắt giảm lãi suất 2-3 lần trong những tháng cuối năm với tổng mức giảm khoảng 0,5%-0,75%.

Theo ông Đinh Đức Quang, Giám đốc Khối Kinh doanh Tiền tệ, Ngân hàng UOB Việt Nam, diễn biến quốc tế tiếp tục tạo áp lực lên kỳ vọng Ngân hàng Nhà nước sẽ cắt giảm lãi suất VND để hỗ trợ tăng trưởng, nhất là khi mục tiêu GDP năm 2025 được Chính phủ đặt ra ở mức trên 8%. Tuy nhiên, lãi suất USD ở mức cao đang thúc đẩy dòng vốn quay về Mỹ, gây khó khăn trong việc ổn định tỷ giá USD/VND và tăng dự trữ ngoại hối.

PGS.TS Nguyễn Hữu Huân, Giảng viên cao cấp Trường Đại học Kinh tế TP. Hồ Chí Minh cũng cho rằng, tỷ giá USD/VND hiện đang đối mặt với nhiều sức ép, gây khó khăn cho công tác điều hành chính sách tiền tệ trong thời gian tới.

Theo PGS.TS Nguyễn Hữu Huân, thông thường tỷ giá có xu hướng căng thẳng vào ba thời điểm trong năm, bao gồm giai đoạn tháng 8, Giáng sinh và cận Tết Nguyên đán. Tuy nhiên, trong năm 2025, áp lực tỷ giá đã xuất hiện ngay từ đầu năm và duy trì ở mức cao.

Một trong những nguyên nhân khiến tỷ giá biến động mạnh là chính sách duy trì mặt bằng lãi suất thấp trong thời gian dài nhằm hỗ trợ tăng trưởng kinh tế. Mặc dù chính sách này có tác dụng kích cầu, nhưng cũng kéo theo hệ quả là sức hấp dẫn của VND giảm sút so với các đồng tiền mạnh, đặc biệt là USD – vốn đang giữ lãi suất ở mức cao.

Vị chuyên gia này cho rằng, thách thức lớn hiện nay trong việc ổn định tỷ giá là hoạt động xuất nhập khẩu đang gặp khó khăn. Trong 6 tháng đầu năm, xuất khẩu tăng trưởng tốt chủ yếu nhờ doanh nghiệp đẩy mạnh giao hàng sang Mỹ. Tuy nhiên, đến thời điểm này, phần lớn các đơn hàng lớn đã hoàn tất, dẫn đến nhu cầu giảm rõ rệt.

Bên cạnh đó, với các mức thuế đối ứng mới, giá cả hàng hoá tại Mỹ sẽ có xu hướng leo thang, người tiêu dùng Mỹ sẽ có thể cắt giảm chi tiêu, đặc biệt là với hàng hóa nhập khẩu. Điều này có thể khiến xuất khẩu của Việt Nam suy yếu, kéo theo nguồn cung ngoại tệ giảm, gây thêm áp lực lên tỷ giá.

Ông Huân cũng lưu ý rủi ro từ môi trường kinh tế quốc tế, đặc biệt là chính sách tiền tệ của Mỹ và biến động thương mại toàn cầu. Nếu Fed không giảm lãi suất hoặc USD tiếp tục mạnh lên, tỷ giá VND sẽ còn chịu áp lực lớn trong thời gian tới.

“Việc điều hành tỷ giá hiện nay là một bài toán đánh đổi giữa ổn định tỷ giá và hỗ trợ tăng trưởng. Nếu tiếp tục giữ lãi suất thấp, tỷ giá sẽ khó ổn định. Ngược lại, việc tăng lãi suất để kiểm soát tỷ giá có thể làm chậm đà phục hồi kinh tế”, PGS.TS Nguyễn Hữu Huân nhận định.

Trong bối cảnh thị trường hiện nay, nhóm nghiên cứu của Ngân hàng UOB cho rằng, Ngân hàng Nhà nước nhiều khả năng sẽ chưa điều chỉnh lãi suất VND trong ngắn hạn mà tiếp tục theo dõi diễn biến vĩ mô trong nước, xu hướng lãi suất USD và các tác động từ chính sách thuế quan mới có hiệu lực từ 1/8. Tuy vậy, nếu Fed hạ lãi suất trong tháng 9 và xu hướng giảm tiếp tục rõ rệt trong quý IV/2025 và quý I/2026, khả năng giảm lãi suất VND khoảng 0,5% có thể xảy ra.

Về tỷ giá, UOB dự báo tỷ giá sẽ duy trì quanh mức 26.400–26.500 VND/USD trong quý III/2025 và có thể hạ nhẹ về mức 26.000 VND/USD vào cuối năm. Nếu kịch bản này diễn ra, VND sẽ mất giá khoảng 2-3% so với USD trong cả năm 2025.

Theo ông Đinh Đức Quang, Giám đốc Khối Kinh doanh Tiền tệ, Ngân hàng UOB Việt Nam, với diễn biến trên, khả năng các ngân hàng thương mại giảm mạnh lãi suất huy động, lãi suất cho vay VND trong những tháng cuối năm là thấp.

Mức lãi suất huy động VND tháng 8/2025 hiện đang thấp hơn cùng kỳ 2025 khoảng 0,2%-0,4% tùy kỳ hạn và phù hợp trong tổng thể tương quan với lãi suất USD quốc tế và biến động tỷ giá USD/VND trong những tháng qua.

Ở mức lãi suất này, thị trường cũng ghi nhận tăng trưởng tín dụng toàn thị trường ở mức cao gần 10% trong 6 tháng đầu năm và tăng trưởng tín dụng cả năm 2025 có khả năng tiếp cận mức 18-20% là yếu tố hỗ trợ mạnh cho tăng trưởng kinh tế.

“Trong bối cảnh lạc quan nhất nếu có thể xảy ra khi Fed hạ lãi suất vào cuối năm, tác động từ thuế quan ở mức nhỏ và thị trường chứng khoán Việt Nam được nâng hạng thu hút mạnh trở lại dòng vốn ngoại thì lãi suất VND có thể giảm thêm 0,5–0,75%. Đây sẽ là yếu tố quan trọng dẫn truyền tác động tích cực lên kế hoạch tăng trưởng kinh tế 8-9% trong năm 2026”, chuyên gia của UOB nhận định.