Văn hóa ẩm thực ngày Tết 3 miền Bắc-Trung-Nam
Việt Nam được biết đến là đất nước có sự đa dạng văn hóa giữa các dân tộc anh em và các vùng miền, nhưng đó là sự đa dạng trong tương đồng, thống nhất. Sự tương đồng này được thể hiện khá rõ trong ẩm thực, đặc biệt là ẩm thực ngày Tết cổ truyền.
Theo phong tục chung, Tết của người Việt Nam nhất thiết phải có mâm cỗ với các món ăn đặc biệt mà ngày thường ít có. Mâm cỗ phải thịnh soạn, hấp dẫn với đầy đủ màu sắc, như: màu xanh của bánh chưng, màu đỏ tươi của xôi gấc, canh măng vàng, đĩa giò lụa hồng hồng… để tạo nên mâm cỗ cổ truyền đậm đà bản sắc Việt.
Trên cái nền chung ấy, khi đi dọc miền Tổ quốc những ngày Tết, chúng ta lại bắt gặp những bức tranh ẩm thực khác nhau giữa 3 miền Bắc-Trung-Nam.
* Mâm cỗ của miền Bắc tinh tế, khéo léoNgày Tết miền Bắc, thời tiết thường giá lạnh, có lẽ vì vậy mà người miền Bắc dường như nuông chiều bản thân hơn với các món ăn ngậy béo và đầy năng lượng. Đặc biệt, là vùng đất mà nhiều đời vua chúa từng chọn làm nơi đóng đô, mâm cỗ Tết của người miền Bắc bao giờ cũng thể hiện sự tinh tế và khéo léo. Vừa chú trọng hình thức, vừa phối hợp hài hòa giữa những món nước và món khô, giữa thịt và rau.
Trong đó, mâm cỗ của người Hà Nội được đánh giá là bài bản và giữ được nét cổ truyền của người Việt. Bánh chưng là thứ không thể thiếu không chỉ với ẩm thực ngày Tết cổ truyền miền Bắc mà còn của cả đất nước. Bên cạnh đó, xôi gấc, giò lụa, giò xào, thịt gà, nem rán, thêm nồi cá chép hoặc cá trắm kho riềng, cùng đĩa nộm xu hào hoặc đu đủ là những món phải có trong dịp Tết.Món nước cũng phong phú không kém: miến nấu lòng gà, chân giò hầm với măng lưỡi lợn, mọc nước… Món nào cũng đậm đà hương vị, khiến người ta cứ nhớ mãi về hương vị Tết quê hương.
* Cỗ Tết miền Trung - hương vị của sự chắt chiu, sẻ chiaNgười miền Trung cũng cầu kỳ, tỉ mỉ nên các món ăn ngày Tết cũng được chăm chút kỹ lưỡng. Ngắm nhìn và thưởng thức mâm cỗ ngày Tết của người miền Trung, dường như cảm nhận thấy trong đó cả âm hưởng của sự chắt chiu, chia sẻ. Người miền Trung không có bánh chưng mà làm bánh tét, món bánh có hương vị rất gần gũi với bánh chưng.
Bên cạnh bánh tét, miền Trung cũng có nhiều loại bánh khác được đặt trên mâm cỗ ngày Tết như bánh tổ, bánh in... Ẩm thực ngày tết Miền Trung cũng không thể thiếu nem chua, thịt giấm.
Đặc biệt, tại cố đô Huế, nơi vẫn lưu giữ những món ăn từ cung đình, thì mâm cỗ Tết càng tỉ mỉ và cầu kì. Món tôm chua thịt phay, nem bò lụi, chả tôm, gỏi vả lúc nào cũng phải có. Một số vùng ở miền Trung còn thêm món món bò nấu thưng, thịt nạc rim hấp dẫn.
Nếu như miền Bắc có dưa hành thì miền Trung lại đặc trưng với dưa món. Nguyên liệu của dưa món khá đơn giản, chỉ là cà rốt, đu đủ... được ngâm chua mặn, tuy nghe có vẻ dễ làm nhưng để có được hũ dưa món đầy sắc-vị thì cần sự tỉ mỉ và khéo léo. Bởi thế, dù mộc mạc hay cao sang, những món ăn ngày Tết của miền Trung, qua bàn tay của những người phụ nữ tần tảo đều trở nên vô cùng hấp dẫn.
* Cỗ Tết miền Nam - bình dị và gần gũiNam Bộ nổi tiếng là vùng đất bình dị với những con người chất phác, xởi lởi, lại thêm những sản vật tự nhiên rất phong phú, không cần chế biến cầu kỳ vẫn khiến vị giác đắm say. Có lẽ bởi vậy, văn hóa ẩm thực ngày thường cũng như ngày Tết của miền Nam thường đơn giản hơn so với miền Bắc và miền Trung. Bánh tét, thịt kho tàu và canh khổ qua là 3 món đặc trưng trong ngày Tết của vùng Nam Bộ.
Ở Nam Bộ còn lưu truyền câu ca dao: “Chim kêu ba tiếng ngoài sông/ Mau lo lựa nếp hết đông tết về”. Ngày tết, người miền Bắc dùng bánh chưng, người miền Nam ăn bánh tét (hay còn gọi là bánh đòn). Để phù hợp với nhu cầu thưởng thức, bánh tét cũng được chế biến thành nhiều loại như bánh tét mặn, bánh tét chay không nhân, bánh tét ngọt…
Tại đồng bằng sông Cửu Long có rất nhiều làng bánh tét nổi tiếng ở Bến Tre, Cần Thơ, Hậu Giang… nhưng không ở đâu có bánh tét ngon như ở Trà Cuôn (Trà Vinh). Có thể nói, bánh tét chính là “linh hồn Tết” của người Nam Bộ.
Ngoài bánh tét, thì món ăn mặn không thể thiếu được trong ngày Tết, bất luận ở nhà giàu hay nghèo, là món thịt kho tàu - hay còn gọi là thịt kho trứng, thịt kho nước dừa. Món ăn là sự kết hợp hài hòa âm-dương, của miếng thịt kho tàu vuông vắn với quả trứng tròn trắng tinh ngập trong nước dừa ngọt dịu. Khi ăn kết hợp với cơm trắng và dưa giá.
Thêm một bát canh khổ qua dồn thịt, giúp chúng ta cảm nhận được hết mỹ vị của nhân sinh, cùng nhau tiễn biệt khó khăn của năm cũ và mong chờ cho một năm mới tốt đẹp, may mắn hơn.
Và dù là miền Bắc, miền Trung hay miền Nam thì ẩm thực ngày Tết cổ truyền Việt Nam cũng đều mang hương vị đặc trưng, độc đáo mà hài hòa, thân thuộc. Rau quả xanh tươi, nem chả mang đầy năng lượng cho cuộc sống, bánh mứt thể hiện sự an lành…
Bởi vậy, khi cuộc sống ngày càng bận rộn và tất bật hơn thì vào ngày Tết, những người con xa xứ lại trở về quê hương, mong muốn thưởng thức một bữa ăn gia đình hay cùng nhau bày biện mâm cơm ngày Tết.
Tin liên quan
-
Đời sống
Những lời chúc Tết Nguyên đán Giáp Thìn 2024 hay và dí dỏm
20:30' - 06/02/2024
Những câu chúc Tết Nguyên Đán chân thành, để nhận lại vô vàn yêu thương. Tuyển tập những câu chúc Tết Giáp Thìn hay độc đáo và dí dỏm dưới đây sẽ khơi thông ý tưởng và cảm xúc nơi bạn.
-
Kinh tế & Xã hội
Hà Nội: Nhiều hoạt động hút khách du lịch dịp Tết Nguyên đán Giáp Thìn
16:13' - 06/02/2024
Thành phố Hà Nội tổ chức nhiều chương trình, hoạt động sôi động, hấp dẫn, thu hút du khách đến Thủ đô tham quan, trải nghiệm dịp Tết Nguyên đán Giáp Thìn 2024.
-
Kinh tế & Xã hội
Những lưu ý khi đi tàu dịp Tết Nguyên đán
15:40' - 06/02/2024
Hành khách đi tàu cần lưu ý một số điều để đảm bảo cho chuyến đi an toàn và suôn sẻ.
-
Chuyển động DN
Chăm lo Tết, doanh nghiệp nỗ lực giữ chân lao động
15:40' - 06/02/2024
Để giữ chân lao động, doanh nghiệp thưởng lương tháng 13, tương đương với 1,6 tháng lương cơ bản. Đây là nỗ lực, phấn đấu để chăm lo cho người lao động, tài sản quý giá nhất của doanh nghiệp.
Tin cùng chuyên mục
-
Đời sống
Những thí sinh nào thuộc diện ưu tiên xét tốt nghiệp Trung học Phổ thông 2024?
17:34' - 27/04/2024
Bộ Giáo dục và Đào tạo đã quy định chi tiết các thí sinh thuộc diện ưu tiên khi xét tốt nghiệp Trung học Phổ thông.
-
Đời sống
Bình Phước: Người dân tại dự án Tiểu khu 42 thiếu nước sinh hoạt trầm trọng
09:54' - 27/04/2024
Tại dự án định canh, định cư Tiểu khu 42 thuộc thôn 10, xã biên giới Đắk Ơ (huyện Bù Gia Mập, tỉnh Bình Phước), nhiều hộ dân tộc thiểu số thiếu nước sinh hoạt trầm trọng do hạn hán kéo dài.
-
Đời sống
“Nghề làm bột gạo Sa Đéc” trở thành di sản văn hóa phi vật thể quốc gia
09:10' - 27/04/2024
Sản phẩm bột gạo Sa Đéc đã trở thành niềm tự hào của người dân nơi đây, bất kỳ du khách nào đến Sa Đéc đều tỏ ra thích thú và ấn tượng bởi nét văn hóa ẩm thực đa dạng, phong phú chế biến từ bột.
-
Đời sống
Anh: Vua Charles III quay lại làm việc sau đợt trị liệu ung thư
08:58' - 27/04/2024
Cung điện Buckingham ngày 26/4 cho biết Vua Charles III sẽ quay lại thực hiện các nhiệm vụ công vào tuần tới, sau khi quá trình điều trị ung thư của ông đạt được những tiến bộ đáng khích lệ.
-
Đời sống
Tuyên Quang khai mạc Lễ hội khinh khí cầu quốc tế
08:55' - 27/04/2024
Sáng 27/4, tỉnh Tuyên Quang tổ chức Khai mạc Lễ hội khinh khí cầu quốc tế Tuyên Quang lần thứ 3, năm 2024, tại Quảng trường Nguyễn Tất Thành.
-
Đời sống
Chủ tịch Ủy ban nhân dân tỉnh Bến Tre đối thoại với thanh niên
08:12' - 27/04/2024
Chủ tịch Ủy ban nhân dân tỉnh Bến Tre Trần Ngọc Tam mong muốn đoàn viên thanh niên tích cực hơn nữa trong học tập, rèn luyện, phát huy sức trẻ, nhiệt huyết, trí tuệ.
-
Đời sống
Xem ngay lịch âm hôm nay 27/4 và ngày tốt tháng 4
05:15' - 27/04/2024
Xem ngay lịch âm 27/4 nhanh nhất và chính xác nhất. Xem giờ hoàng đạo, giờ đẹp hôm nay 27/4 và lịch vạn niên tháng 4, chuyển đổi lịch âm - dương 2024.
-
Đời sống
Khai trương phố ẩm thực Tuệ Tĩnh
22:07' - 26/04/2024
Tối 26/4, UBND thành phố Hải Dương tổ chức khai trương tuyến phố ẩm thực.
-
Đời sống
Ga Hà Nội đón lượng lớn hành khách trước kỳ nghỉ lễ 30/4 - 1/5
21:34' - 26/04/2024
Ngày 26/4/2024, ngày đi làm cuối cùng của kỳ nghỉ lễ 30/4-1/5 kéo dài 5 ngày, Ga Hà Nội đón một lượng lớn hành khách lên tàu trở về quê và đi du lịch.