WB: AfCFTA sẽ mang lại cơ hội phát triển cho các nước châu Phi

Người dân xếp hàng chờ nhận thực phẩm và hàng hóa cứu trợ tại Johannesburg, Nam Phi, ngày 5/6/2020 trong bối cảnh dịch COVID-19 lan rộng. Ảnh: THX/ TTXVN

Trong một báo cáo mới công bố, Ngân hàng Thế giới (WB) nhận định Hiệp định Thương mại Tự do Lục địa châu Phi (AfCFTA) sẽ mang lại cơ hội thực sự cho các quốc gia châu lục thúc đẩy tăng trưởng, giảm đói nghèo và mở rộng quy mô kinh tế.

Nếu được thực thi đầy đủ, AfCFTA có thể giúp Tổng sản phẩm quốc nội (GDP) các nước châu Phi tăng thêm 7%, tương đương 450 tỷ USD, đẩy nhanh quá trình tăng thu nhập cho phụ nữ và giúp khoảng 68 triệu người tránh được tình trạng nghèo đói, trong đó có 30 triệu người thoát khỏi ngưỡng nghèo cùng cực vào năm 2035.
Báo cáo của WB chỉ ra rằng việc đạt được kết quả ấn tượng nêu trên là đặc biệt quan trọng trong bối cảnh đại dịch COVID-19 đang gây ra những hậu quả nghiêm trọng. Kinh tế châu Phi dự kiến sẽ chịu thiệt hại khoảng 79 tỷ USD trong năm 2020. Đại dịch cũng gây ra sự gián đoạn lớn trong thương mại giữa các nước trong châu lục, nhất là trao đổi và vận chuyển các mặt hàng thiết yếu như vật tư y tế, lương thực-thực phẩm.
Các biện pháp nhằm giảm tệ quan liêu, đơn giản hoá các thủ tục hải quan trong khuôn khổ AfCFTA dự kiến sẽ mang lại phần lớn sự gia tăng GDP. Tự do hoá thuế quan, cùng với việc giảm các hàng rào phi thuế quan khác, như hạn ngạch, quy tắc xuất xứ, cho phép GDP tăng thêm 2,4%, tương đương khoảng 153 tỷ USD. Khoản tăng còn lại (292 tỷ USD) sẽ đến từ các biện pháp tạo thuận lợi thương mại, như cắt giảm thủ tục hành chính, giảm chi phí cho các doanh nghiệp, tạo điều kiện cho các nhà sản xuất châu Phi tham gia vào chuỗi cung ứng toàn cầu.
Việc triển khai thành công AfCFTA sẽ giúp giảm bớt tác động tiêu cực từ đại dịch COVID-19 đối với tăng trưởng kinh tế, hỗ trợ thương mại khu vực và các chuỗi giá trị thông qua giảm chi phí thương mại. Trong dài hạn, AfCFTA sẽ mở ra cho các nước thành viên cơ hội hội nhập và cải cách để thúc đẩy tăng trưởng. Thông qua việc thay thế các thoả thuận hợp tác được hình thành giữa các tiểu vùng, hợp lý hoá thủ tục hải quan và ưu tiên cải cách thương mại, AfCFTA có thể giúp các nước châu Phi xây dựng và củng cố khả năng phục hồi trước các cú sốc kinh tế trong tương lai.
Báo cáo của WB cũng cho rằng AfCFTA sẽ thúc đẩy tổ chức lại thị trường và nền kinh tế của châu lục, hướng đến tạo ra các ngành công nghiệp mới và mở rộng các lĩnh vực quan trọng. Lợi ích kinh tế sẽ rất lớn đối với các quốc gia hiện đang chịu chi phí thương mại ở mức cao. Ví dụ, tại Côte d'Ivoire và Zimbabwe - nơi chi phí thương mại thuộc hàng cao nhất tại châu lục - sẽ ghi nhận các kết quả ấn tượng, khi GDP có thể tăng 14%. AfCFTA cũng thúc đẩy đáng kể thương mại nội khối, khi xuất khẩu nội lục địa sẽ tăng 81% và xuất khẩu sang các thị trường ngoài châu Phi sẽ tăng khoảng 19%.
Theo WB, báo cáo này sẽ góp phần định hướng, giúp các nước châu Phi tập trung chuẩn bị và thực hiện các chính sách nhằm tối đa hoá tiềm năng và giảm thiểu các rủi ro khi AfCFTA được thực thi. Việc hình thành một thị trường chung đòi hỏi các nước thành viên phải hành động một cách chủ động, trên hết là cải cách về mặt thể chế và hình thành khung pháp lý phù hợp. Các nước có quá trình chuẩn bị phù hợp sẽ có thể thông qua AfCFTA để tăng cường thu hút đầu tư nước ngoài, kích thích cạnh tranh, nâng cao năng suất nền kinh tế, cũng như thúc đẩy các doanh nghiệp nội địa phát triển./.