Xây dựng văn bản pháp luật: Lấy ý kiến đối tượng chịu tác động thế nào?
Nêu cao tinh thần trách nhiệm trong công tác xây dựng, thẩm định văn bản pháp luật, bảo đảm tính ổn định, khả thi của văn bản là một trong những nhiệm vụ trọng tâm được Bộ Tư pháp đặt ra trong năm 2019.
Đánh giá tác động còn hình thức, sơ sài Thời gian qua, một số cảng lớn tồn đọng nhiều container hàng nhập khẩu phế liệu làm nguyên liệu sản xuất, gây khó khăn cho việc sản xuất kinh doanh của một số doanh nghiệp, nhất là các doanh nghiệp khu vực phía Bắc.Những tồn đọng này do việc thực hiện, áp dụng Thông tư 08/2018/TT-BTNMT về ban hành quy chuẩn kỹ thuật quốc gia về môi trường và Thông tư 09/2018/TT-BTNMT về quy chuẩn môi trường đối với phế liệu nhập khẩu.
Thứ trưởng Bộ Tài nguyên và Môi trường Lê Công Thành cho biết, Thông tư 08 và Thông tư 09 được xây dựng nhằm thực hiện nghiêm túc chỉ đạo và đường hướng hạn chế nhập khẩu phế liệu; đáp ứng được việc hoàn thiện các quy định, quy chuẩn về nhập khẩu phế liệu theo hướng nghiêm khắc hơn để bảo vệ môi trường cho đất nước.Tuy nhiên, trong bối cảnh một loạt văn bản quy phạm pháp luật nhằm thực hiện Luật Bảo vệ môi trường, Luật Hải quan đã vô tình sinh ra chồng chéo, khó thực hiện cho các đơn vị ở địa phương...
“Từ thực tế này, chúng tôi thấy rằng công tác đánh giá tác động của các văn bản quy phạm pháp luật trong các lĩnh vực cần thực hiện sâu sắc hơn, việc xử lý các vướng mắc, nhạy cảm về thay đổi các quy định cần có sự chung tay của các cơ quan liên quan”, Thứ trưởng Lê Công Thành chỉ rõ.
Theo các chuyên gia pháp lý, những vấn đề cấp thiết của đời sống, liên quan đến quyền, lợi ích của người dân, việc đánh giá tác động trong quá trình xây dựng chính sách là rất cần thiết để hoàn thiện pháp luật, tránh các rủi ro lãng phí xảy ra.Tuy nhiên, việc thực hiện nội dung này ở một số đơn vị còn sơ sài, hình thức. Chủ nhiệm Ủy ban Tư pháp của Quốc hội Lê Thị Nga cho biết, một số cơ quan soạn thảo luật chưa làm hết trách nhiệm, các tài liệu quan trọng như báo cáo tổng kết thi hành luật, báo cáo đánh giá tác động... hầu như không ký, không đóng dấu.
Điều này dẫn đến chính sách đưa ra không phù hợp, không đảm bảo tính khả thi.
Bên cạnh đó, nhiều ý kiến cho rằng, việc xem xét, xử lý trách nhiệm đối với các tổ chức, cá nhân liên quan trong việc ban hành văn bản trái luật chưa được thực hiện nghiêm túc, đúng theo quy định, do đó làm giảm kỷ luật, kỷ cương trong hoạt động xây dựng, ban hành văn bản quy phạm pháp luật.Tăng cường công tác tham vấn, lấy ý kiến
Để nâng cao chất lượng văn bản quy phạm pháp luật, nhiều chuyên gia đề nghị cần tập trung, nâng cao chất lượng nguồn nhân lực trong quá trình xây dựng và thi hành văn bản quy phạm pháp luật; kịp thời xử lý những cơ quan, cá nhân liên quan đến việc ban hành văn bản trái pháp luật... Chỉ ra cách thức lấy ý kiến như hiện tại có thể chưa bao quát được hết các đối tượng cần lấy ý kiến, tính đại diện còn chưa thực sự bảo đảm, Tiến sỹ Nguyễn Văn Cương, Viện trưởng Viện Khoa học pháp lý, Bộ Tư pháp đề nghị, các cơ quan, đơn vị tăng cường công tác tham vấn ý kiến các đối tượng chịu sự tác động của văn bản, từ đó, dự báo các phản ứng cần thiết, năng lực tiếp nhận quy định mới của pháp luật.Đồng thời, cần tập trung cải thiện tính dự báo của các quy định pháp luật; đề cao công tác rà soát văn bản quy phạm pháp luật trong quá trình xây dựng chính sách.
Một điểm đáng lưu ý là quy định về các trường hợp văn bản quy phạm pháp luật được ban hành theo trình tự, thủ tục rút gọn theo Luật Ban hành văn bản quy phạm pháp luật 2015 cũng nhiều điểm chưa phù hợp.Theo đó, trình tự, thủ tục rút gọn được áp dụng trong các trường hợp khẩn cấp theo quy định của pháp luật về tình trạng khẩn cấp; trường hợp đột xuất, khẩn cấp trong phòng, chống thiên tai, dịch bệnh, cháy, nổ; trường hợp cấp bách để giải quyết những vấn đề phát sinh trong thực tiễn theo quyết định của Quốc hội; trường hợp để ngưng hiệu lực toàn bộ hoặc một phần của văn bản quy phạm pháp luật trong một thời hạn nhất định; trường hợp cần sửa đổi ngay cho phù hợp với văn bản quy phạm pháp luật mới được ban hành.
Việc áp dụng thủ tục, trình tự ban hành văn bản quy phạm pháp luật rút gọn đã đáp ứng được nhu cầu ngay và luôn của việc điều hành quản lý, song nó cũng đã làm mất đi cơ hội có ý kiến của các đối tượng chịu tác động.Điều này cũng đồng nghĩa với việc các đề nghị chính sách được đánh giá chưa được kỹ càng, thận trọng. Thực tế đã có không ít văn bản về điều kiện kinh doanh vừa được ban hành năm 2016 đã lại phải tiếp tục được đề xuất, sửa đổi năm 2018.
Từ thực tế này, nhiều chuyên gia kiến nghị, bỏ quy định “trường hợp cần sửa đổi ngay cho phù hợp với văn bản quy phạm pháp luật mới được ban hành”; đồng thời cân nhắc thiết kế quy định về thời hạn có hiệu lực của văn bản quy phạm pháp luật mới ban hành đủ dài để xây dựng các văn bản quy phạm pháp luật quy định chi tiết theo đúng trình tự.
Các chuyên gia nhấn mạnh: Việc sửa đổi Luật Ban hành văn bản quy phạm pháp luật là cần thiết nhằm tiếp tục hoàn thiện khuôn khổ pháp luật, nâng cao chất lượng, hiệu quả công tác xây dựng pháp luật, góp phần xây dựng hệ thống pháp luật thống nhất, đồng bộ, khả thi, minh bạch, dễ tiếp cận, hiệu lực, hiệu quả phục vụ đắc lực cho sự nghiệp phát triển đất nước trong thời kỳ công nghiệp hóa, hiện đại hóa và hội nhập quốc tế sâu rộng./.Tin liên quan
-
Kinh tế Việt Nam
Danh mục dịch vụ sự nghiệp công sử dụng ngân sách nhà nước của Bộ Tư pháp
20:41' - 07/01/2019
Thủ tướng Nguyễn Xuân Phúc vừa ký Quyết định ban hành Danh mục dịch vụ sự nghiệp công sử dụng ngân sách nhà nước thuộc lĩnh vực quản lý nhà nước của Bộ Tư pháp.
-
Kinh tế Việt Nam
Tháng 10/2018: 17 văn bản pháp luật được Chính phủ, Thủ tướng ban hành
20:03' - 07/12/2018
Trong tháng 10/2018, Chính phủ và Thủ tướng Chính phủ đã ban hành 17 văn bản quy phạm pháp luật, gồm 16 Nghị định của Chính phủ và 1 Quyết định của Thủ tướng Chính phủ.
Tin cùng chuyên mục
-
Kinh tế và pháp luật
Vụ án xảy ra tại Công ty Cổ phần Tập đoàn Phúc Sơn: Đã khởi tố 23 bị can
08:54'
Ngày 20 và 23/4/2024, Cơ quan Cảnh sát điều tra Bộ Công an đã ra Quyết định khởi tố bị can và các quyết định tố tụng đối với Phó Chủ tịch UBND tỉnh Vĩnh Phúc Nguyễn Văn Khước và 5 bị can khác.
-
Kinh tế và pháp luật
Xét xử tranh chấp giữa Moderna với Pfizer về bằng sáng chế vaccine phòng COVID-19
08:02'
Ngày 23/4, Tòa án cấp cao tại London (Anh) bắt đầu xét xử tranh chấp giữa các hãng dược Pfizer/BioNTech với Moderna liên quan bằng sáng chế công nghệ vaccine phòng COVID-19.
-
Kinh tế và pháp luật
Vụ tai nạn lao động tại Yên Bái: Khởi tố 1 nhân viên Nhà máy xi măng Yên Bái
21:55' - 23/04/2024
Công an tỉnh Yên Bái khởi tố vụ án, khởi tố bị can, lệnh bắt bị can để tạm giam trong vụ án “Vi phạm quy định về an toàn lao động” xảy ra tại Công ty cổ phần Xi măng và Khoáng sản Yên Bái.
-
Kinh tế và pháp luật
Vụ án Tập đoàn Phúc Sơn: Khởi tố Phó Chủ tịch UBND tỉnh Vĩnh Phúc Nguyễn Văn Khước và 5 bị can khác
19:24' - 23/04/2024
Mở rộng điều tra vụ án tại Công ty cổ phần Tập đoàn Phúc Sơn, Cơ quan Cảnh sát điều tra Bộ Công an đã khởi tố Phó Chủ tịch UBND tỉnh Vĩnh Phúc Nguyễn Văn Khước và 5 bị can khác.
-
Kinh tế và pháp luật
Quy định về độ tuổi nghỉ hưu của người lao động năm 2024
11:36' - 23/04/2024
Năm 2024 độ tuổi nghỉ hưu của người lao động nam sẽ là 61 tuổi, lao động nữ sẽ là 56 tuổi 4 tháng.
-
Kinh tế và pháp luật
Những trường hợp được hoàn tiền đóng BHXH tự nguyện
10:36' - 23/04/2024
Bà N.T.H đóng BHXH tự nguyện theo phương thức đóng 6 tháng một lần. Tháng 11/2023 bà đủ 20 năm đóng BHXH và đủ tuổi nghỉ hưu.
-
Kinh tế và pháp luật
49 doanh nghiệp bị đình chỉ Giấy phép cung cấp dịch vụ trò chơi điện tử G1 trên mạng
19:22' - 22/04/2024
Bộ Thông tin và Truyền thông đã ban hành Quyết định số 543/QĐ-BTTTT đình chỉ Giấy phép cung cấp dịch vụ trò chơi điện tử G1 trên mạng (lần 2) đối với 49 doanh nghiệp.
-
Kinh tế và pháp luật
Trả hồ sơ điều tra bổ sung vụ cựu Chủ tịch Vimedimex và đồng phạm vi phạm quy định về đấu giá tài sản
17:29' - 22/04/2024
Chiều 22/4, Tòa án nhân dân thành phố Hà Nội đã quyết định trả hồ sơ để tiến hành điều tra bổ sung cựu Chủ tịch Hội đồng quản trị Công ty Cổ phần Tập đoàn dược phẩm Vimedimex cùng 10 bị cáo khác.
-
Kinh tế và pháp luật
Từ 22/4 đến 22/6/2024, thí điểm cấp Phiếu Lý lịch Tư pháp trên VNeID tại đâu?
09:49' - 22/04/2024
Hà Nội và Thừa Thiên Huế triển khai thí điểm cấp Phiếu Lý lịch Tư pháp trên trên ứng dụng định danh và VNeID cho các công dân Việt Nam có tài khoản định danh điện tử VNeID mức độ 2.