Chia tay EU, kinh tế Anh được và mất gì? (Phần II)

“Được - mất” nhiều khi cùng song hành. Khi rời EU, Anh hy vọng có thể kiểm soát tốt hơn và chủ động hơn vấn đề nhập cư từ liên minh. Tuy nhiên, tham gia Khu vực Kinh tế châu Âu, một lựa chọn tốt nhất để tiếp cận ESM đầy đủ, lại khiến Anh không thể ngăn chặn dòng lao động di chuyển tự do giữa Anh và EU.

Xét cụ thể một số lĩnh vực chịu tác động chính, về thương mại, khoảng 50% xuất khẩu hàng hóa của Anh là sang EU, song tính gộp cả những nước có thỏa thuận thương mại tự do với liên minh này, ước khoảng 63% xuất khẩu hàng hóa của Anh liên quan đến tư cách thành viên EU.

Bộ trưởng tài chính Anh George Osborne từng cảnh báo nước Anh có thể mất khoảng 200 tỷ bảng xuất khẩu và 200 tỷ bảng dòng vốn đầu tư chảy vào nước này vào năm 2030, nếu nằm ngoài thị trường chung.

Trong khi đó, theo công ty quản lý đầu tư Woodford Funds (Anh), nếu đàm phán diễn ra thuận lợi, hai bên sẽ đạt được thỏa thuận thương mại mang lại lợi ích cho cả đôi bên, còn trong trường hợp xấu nhất, Anh cũng sẽ chỉ phải chịu một mức thuế nhập khẩu nhất định. Nếu nằm ngoài ESM, các công ty xuất khẩu sẽ phải gánh thêm ít phí theo quy định về nguồn gốc xuất xứ của EU.

Mặt khác, khi không còn là thành viên EU, Anh có thể áp dụng chính sách thương mại tự do đơn phương và việc đàm phán với các nước không thuộc EU, như Thụy Sĩ, cũng trở nên dễ dàng hơn. Tuy nhiên, cần lưu ý rằng việc dựa vào thương mại tự do đơn phương và các quy định của Tổ chức Thương mại Thế giới (WTO) cũng không đơn giản.

Trên phương diện đầu tư, tính đến cuối năm 2014, các công ty EU đã đầu tư tổng cộng khoảng 741 tỷ bảng vào Anh, chiếm khoảng 60% FDI của nước này. Sức hút đầu tư và hoạt động thương mại vào Anh giảm sút sẽ ảnh hưởng tới các doanh nghiệp châu Âu đang đầu tư và giao dịch tại nước này trong ngắn hạn.

Tuy nhiên, việc tiếp cận thị trường chung không phải lý do duy nhất để các doanh nghiệp bỏ vốn đầu tư vào Anh. Anh vẫn là địa chỉ tiếp nhận FDI đáng tin cậy trong dài hạn cho dù nước này có đứng ngoài EU.

Số người nhập cư ròng vào Anh năm 2015 là 333.000 người, mức cao thứ hai từ trước tới nay và cao hơn ba lần so với con số mục tiêu mà Thủ tướng David Cameron cam kết hồi năm 2010. Liệu nói có với “Brexit”, nước Anh có thể cắt giảm đáng kể số người nhập cư như những cử tri Anh mong muốn?

Dù muốn hay không, với tình hình kinh tế tăng trưởng khả quan so với bình diện chung trên toàn cầu, nước Anh sẽ vẫn thu hút một lượng người nhập cư từ các nước ngoài EU cao hơn mức mà ông Cameron mong muốn.

Với việc Anh rời “ngôi nhà chung”, kinh tế Anh đối mặt với nguy cơ lớn nhất hiện nay, trong khi liên kết EU bị suy yếu khi mất đi một “mắt-xích” quan trọng; lòng tin, danh tiếng và sự liên kết của liên minh này trên trường quốc tế cũng bị suy giảm.

Hậu quả lớn là “Brexit” sẽ “bẻ gẫy” trật tự chính trị và kinh tế tự do mà Anh, EU và các nước đồng minh đang vun đắp. Hơn bao giờ hết, EU cần có những cải cách cần thiết để tránh kết cục tương tự đối với các thành viên khác.

Xem thêm:

Chia tay EU, kinh tế Anh được và mất gì? (Phần I)