EU lúng túng sau “cơn địa chấn” Brexit
Hội nghị thượng đỉnh đầu tiên của Liên minh châu Âu (EU) kể từ sau “cơn địa chấn” Brexit không đưa ra được nhiều thông điệp đối với nước Anh khi mà lãnh đạo 27 nước thành viên EU chỉ lặp lại tuyên bố hối thúc London nhanh chóng khởi động tiến trình đàm phán rời liên minh như ý nguyện của đa số cử tri Anh.
“Quả bóng” giờ lại được đá sang chân Anh, dù trên thực tế London cũng chưa thể làm gì ngay bởi Thủ tướng Anh David Cameron tuyên bố sẽ từ chức để “nhường trách nhiệm” đàm phán với EU cho người kế nhiệm của ông, sớm nhất là ngày 9/9 mới được bầu chọn. Thách thức từ Brexit dường như một lần nữa bộc lộ rõ những điểm yếu của EU.
Các nhà lãnh đạo EU rõ ràng đã thất bại đau đớn trong nỗ lực lôi kéo Anh ở lại. “Cú sốc” Brexit là đòn mạnh giáng vào uy tín của EU khi mà để giữ chân Anh, EU từng chìa ra cả “chùm cà rốt” với hàng loạt nhượng bộ chưa từng có tiền lệ, kể cả một “quy chế đặc biệt”.
Bản thân các nhà lãnh đạo EU cũng tích cực thuyết phục cử tri Anh bằng cách nhấn mạnh lý lẽ của những người phản đối Brexit về “một thập kỷ bất ổn” cùng những số liệu thiệt hại và tổn thất khổng lồ để chứng tỏ rằng Anh sẽ mất mát rất lớn nếu không ở lại “ngôi nhà chung”.
Việc đa số cử tri Anh rốt cuộc vẫn chọn con đường “dứt áo ra đi” cho thấy một thực tế rằng “ngôi nhà chung” không còn đủ sức hấp dẫn, và điều đáng nói hơn là nhiều người dân Anh không thấy lợi ích của họ được bảo đảm khi là thành viên EU.
Kết quả cuộc trưng cầu dân ý ở Anh khiến giới lãnh đạo EU không tránh khỏi lúng túng, thậm chí có phần bị động trong việc tìm hướng ứng phó với Brexit cũng như định hình tương lai của liên minh này sau khi không còn Anh. Trước mắt, Brexit đang khiến EU đứng trước nguy cơ bất ổn chính trị và hỗn loạn tài chính.
“Đoàn kết” và “thống nhất” đang là cụm từ được các nhà lãnh đạo EU cũng như lãnh đạo các nước thành viên, đặc biệt là 2 quốc gia đầu tàu Đức và Pháp, nhắc tới nhiều nhất. Tuy nhiên, bầu không khí u ám cả về mặt kinh tế lẫn chính trị vẫn đang bao trùm lên EU.
Chưa thể loại trừ khả năng việc Anh rút khỏi EU sẽ làm lan tỏa hiệu ứng “domino” sang những nước thành viên khác, đồng thời làm gia tăng tâm lý hoài nghi EU đang nổi lên, khi hàng loạt chính đảng ở Đan Mạch, Pháp, Hà Lan đòi tổ chức trưng cầu dân ý tương tự về tương lai của nước mình trong EU.
Mặc dù chỉ một ngày sau cuộc trưng cầu dân ý, ngoại trưởng 6 nước thành viên sáng lập EU, gồm Đức, Pháp, Italy, Hà Lan, Bỉ và Luxemburg đã nhóm họp để thảo luận kế hoạch nhằm duy trì sự hợp tác và phát triển của EU, song kết quả chỉ là một tuyên bố chung kêu gọi chính phủ Anh nhanh chóng tiến hành đàm phán về việc rời khỏi khối.
Nghị viện châu Âu (EP) cũng thông qua nghị quyết với yêu cầu tương tự, và đây cũng là nội dung được nhắc lại trong hội nghị thượng đỉnh EU vừa qua. Ngoài ra, chưa có một kế hoạch “hậu Brexit” rõ ràng nào được EU đưa ra.
Các quốc gia thành viên EU vẫn chưa thống nhất được chiến lược chung sau Brexit nhằm thúc đẩy trở lại tiến trình xây dựng một châu Âu hợp nhất, đặc biệt trong bối cảnh hai trụ cột Đức và Pháp chưa đạt được thỏa thuận nào.
EU chỉ có thể yêu cầu Anh thể hiện một sự rõ ràng và dứt khoát trong kế hoạch rời “ngôi nhà chung”, tránh để liên minh rơi vào tình trạng “lấp lửng” và phải hứng chịu những bất ổn do Brexit gây ra, đồng thời để liên minh chỉ còn lại 27 nước này có thể tập trung cho tương lai của mình.
Tuy nhiên, ngay cả việc đẩy nhanh "tiến trình ly hôn" giữa hai bên cũng không phải là chuyện dễ dàng. Có vẻ viễn cảnh một nước nằm trong “nhóm thành viên kỳ cựu và cốt cán” chia tay liên minh là điều không thể ngờ tới, nên dù được quy định trong Điều 50 Hiệp ước Lisbon, song các thủ tục để một nước thành viên rời khỏi EU khá chung chung và mơ hồ.
Theo Điều 50, tiến trình pháp lý để Anh chính thức rời EU chỉ có thể được khởi động sau khi Anh thông báo quyết định này cho Hội đồng châu Âu. Nói cách khác, chỉ có nước thành viên có ý định rời khỏi liên minh mới có quyền quyết định thời điểm ra tuyên bố chính thức.
EU có thể hối thúc London sớm bắt đầu tiến trình đàm phán, song không được phép gây áp lực với Anh về vấn đề này. Còn nước Anh vẫn chờ người kế nhiệm Thủ tướng Cameron, và hiện chưa rõ đây sẽ là nhân vật ủng hộ hay phản đối Brexit.
"Cuộc chia tay không hẹn trước" với Anh trở thành một thách thức lớn với EU trong bối cảnh liên minh này đang phải gồng mình giải quyết hàng loạt vấn đề “nóng bỏng”, từ thách thức an ninh tới khủng hoảng người nhập cư.
Tuy nhiên, những bất cập tồn tại trong chính nội bộ EU, bao gồm cả sự chia rẽ giữa các thành viên, không chỉ là một trong những nguyên nhân đẩy nước Anh rời xa EU, mà còn khiến liên minh này khó phối hợp ứng phó với Brexit.
Ngay sau “cơn địa chấn” Brexit, tất cả những gì được các nhà lãnh đạo EU thể hiện trong cuộc họp thượng đỉnh vừa qua mới chỉ hạn chế ở mức đưa ra một tiếng nói chung mang tính biểu tượng chứ chưa hoạch định được bất kỳ bước đi nào hậu Brexit.
Tương lai của EU và mối quan hệ giữa liên minh này với Anh “hậu” Brexit vẫn là câu hỏi chưa có lời giải. Thế nhưng, có một điều chắc chắn rằng Brexit sẽ buộc EU phải tìm cách để lợi ích của liên minh gắn chặt với lợi ích của từng quốc gia thành viên./.
Tin liên quan
-
Kinh tế Thế giới
Brexit “phủ bóng đen” lên triển vọng tiêu dùng Mỹ
18:53' - 30/06/2016
Các nhà kinh tế tỏ ý lo ngại rằng những biến động tài chính sau sự kiện Brexit sẽ làm xói mòn lòng tin của người tiêu dùng Mỹ, khiến các gia đình “thắt chặt hầu bao”.
-
Kinh tế Thế giới
Khu vực dịch vụ của nước Anh "mất" nhiều vì Brexit
14:19' - 30/06/2016
Các doanh nghiệp hoạt động trong lĩnh vực dịch vụ ở Anh cho hay việc miễn thuế vẫn là không đủ để đảm bảo hoạt động kinh doanh
-
Kinh tế Thế giới
EU tỏ rõ thái độ "cứng rắn" với nước Anh hậu Brexit
11:41' - 30/06/2016
Các nhà lãnh đạo EU ngày 29/6 đã nhất trí rằng Anh không thể tiếp cận thị trường chung EU sau khi rời khỏi "ngôi nhà chung" mà không chấp nhận các quy tắc về dịch chuyển tự do của khối.
-
Kinh tế Thế giới
Chủ tịch EC bác khả năng từ chức sau Brexit
11:21' - 30/06/2016
Chủ tịch Ủy ban châu Âu (EC) Jean-Claude Juncker tuyên bố ông sẽ không từ chức do cuộc trưng cầu dân ý về việc Anh rời Liên minh châu Âu (EU), gọi là Brexit.
-
Kinh tế Thế giới
Vấn đề Brexit: EU sẽ bàn tới tương lai của khối vào tháng 9 tới
09:26' - 30/06/2016
Eu sẽ bàn tới tương lai của khối thời kỳ hâu Brexit vào tháng 9 tới và cho rằng việc Anh rời EU cần phải tiến hành một cách có tổ chức như quy định trong điều 50 Hiệp ước Lisbon.
Tin cùng chuyên mục
-
Kinh tế Thế giới
Mỹ áp thuế 50% với đồng và tiếp tục chiến dịch thuế quan với các đối tác
10:36'
Tổng thống Mỹ Donald Trump ngày 8/7 tuyên bố sẽ không gia hạn thời hạn áp thuế quan với hàng chục nền kinh tế ngày 1/8, đồng thời công bố kế hoạch áp mức thuế riêng 50% đối với mặt hàng đồng nhập khẩu
-
Kinh tế Thế giới
Mỹ giảm bớt sản xuất dầu mỏ trong năm 2025
10:20'
Mỹ sẽ sản xuất ít dầu mỏ hơn so với dự báo trước đây do giá dầu giảm khiến các nhà sản xuất trong nước cắt giảm hoạt động.
-
Kinh tế Thế giới
Tổng thống Mỹ khẳng định không lùi thời hạn áp thuế quan
07:15'
Ngày 8/7, Tổng thống Mỹ Donald Trump tái khẳng định các nước bị Mỹ áp thuế quan mà ông gọi là “thuế đối ứng” sẽ bắt đầu áp dụng từ ngày 1/8 và ông sẽ không gia hạn việc miễn áp dụng các biện pháp này.
-
Kinh tế Thế giới
Nhập khẩu hàng hóa theo container đường biển từ Trung Quốc vào Mỹ vẫn giảm
20:38' - 08/07/2025
Hoạt động nhập khẩu hàng hóa vận chuyển trong các container từ Trung Quốc vào Mỹ trong tháng 6/2025 đã giảm 28,3% so với cùng kỳ năm ngoái.
-
Kinh tế Thế giới
Ủy ban Năng suất Australia hối thúc chính phủ dỡ bỏ thêm rào cản thuế quan
17:21' - 08/07/2025
Ủy ban Năng suất liên bang Australia mới đây kêu gọi chính phủ nước này dỡ bỏ thêm một số hàng rào thuế quan còn lại đối với hàng hóa nhập khẩu.
-
Kinh tế Thế giới
Thuế quan của Mỹ: Nhật Bản và Hàn Quốc đẩy mạnh đàm phán
10:43' - 08/07/2025
Thủ tướng Nhật Bản Shigeru Ishiba ngày 8/7 cho biết nước này sẽ tiếp tục tiến hành các cuộc đàm phán với Mỹ nhằm tìm kiếm một thỏa thuận thương mại song phương.
-
Kinh tế Thế giới
Eurogroup thống nhất ưu tiên củng cố tài khóa và thúc đẩy vai trò quốc tế của đồng euro
09:21' - 08/07/2025
Ngày 7/7, tại Brussels (Bỉ), nhóm các Bộ trưởng Tài chính khu vực đồng euro (Eurogroup) đã tổ chức cuộc họp định kỳ nhằm trao đổi và thống nhất quan điểm về các vấn đề trọng tâm của khu vực.
-
Kinh tế Thế giới
Hội nghị Thượng đỉnh BRICS 2025 khép lại với nhiều đồng thuận
09:01' - 08/07/2025
Ngày 7/7, Hội nghị Thượng đỉnh BRICS năm 2025 tại thành phố Rio de Janeiro của Brazil đã bế mạc sau 2 ngày họp với nhiều đồng thuận.
-
Kinh tế Thế giới
Tổng thống Mỹ Donald Trump nêu điều kiện có thể gia hạn thuế tiếp sau ngày 1/8
08:01' - 08/07/2025
Ngày 7/7, Tổng thống Mỹ Donald Trump khẳng định ngày 1/8 là mốc thời hạn mới cho việc áp thuế đối ứng với các đối tác thương mại của Mỹ nhưng có thể sẽ được tiếp tục gia hạn.