Các đại biểu tham gia Kỳ họp thứ nhất, Quốc hội khóa XIV. Ảnh: Phương Hoa/TTXVN
Quốc hội là cơ quan bảo đảm quyền lực mà nhân dân giao phó nên việc tăng cường chức năng giám sát sẽ tập trung vào những vấn đề bức xúc, được cử tri quan tâm và thiết thực đối với tình hình phát triển kinh tế- xã hội của đất nước.
Bên lề Kỳ họp thứ nhất, Quốc hội khóa XIV, các đại biểu đã chia sẻ về trọng trách này:
Bà Nguyễn Thị Thanh, Bí thư Tỉnh Ủy Ninh Bình – Trưởng đoàn đại biểu Quốc hội tỉnh Ninh Bình:
Khi tiếp xúc cử tri và thực tế ở cơ sở có rất nhiều vấn đề cử tri và nhân dân mong muốn Quốc hội giám sát một cách cặn kẽ và có giải pháp quyết liệt. Tuy thế, trong mỗi năm, mỗi kỳ họp, hoạt động quốc hội trong năm không có quá nhiều thời gian để giám sát tất cả các lĩnh vực.
Bởi vậy, Quốc hội lựa chọn những vấn đề bức xúc nhất, có tính chất gây “rào cản” cho sự phát triển của xã hội, ảnh hưởng đến lợi ích của nhân dân nhiều nhất và thông qua phiếu đề xuất của đại biểu để lựa chọn vấn đề ưu tiên thực hiện giám sát theo chuyên đề, giám sát tối cao.
Bà Nguyễn Thị Thanh, Bí thư Tỉnh Ủy Ninh Bình - Trưởng đoàn đại biểu Tỉnh Ninh Bình. Ảnh: TTXVN
Cách làm như vậy rất khoa hoc, thực hiện được quyền đề xuất của các đại biểu và nhân dân địa phương, đáp ứng được nguyện vọng của cử tri cả nước.
Nhiệm kỳ trước, giám sát chuyên đề tập trung vào chương trình xây dựng nông thôn mới, Luật Bảo hiểm xã hội, quản lý sử dụng đất đai nông trường quốc doanh… Đó là những vấn đề rất đúng, trúng.
Tuy nhiên, đại biểu Quốc hội cũng rất chú trọng “hậu giám sát” và kiến nghị của Quốc hội sau giám sát đã được Chính phủ thực hiện như thế nào. Do đó, công tác giám sát chuyên đề là rất cần thiết.
Tuy nhiên, Quốc hội cần lựa chọn chuyên đề sâu hơn, theo đến cùng việc giải quyết hậu giám sát, nhất là về cách giải quyết của các địa phương cũng như giải pháp của cơ quan nhà nước trong việc thực hiện kiến nghị của Quốc hội xem có đạt được như mong muốn của cử tri.
Một trong số những chuyên đề giám sát cần quan tâm trong thời gian tới là thực hiện chính sách đất đai liên quan đến các khu, cụm công nghiệp.
Trong 10 năm qua, nhiều địa phương đã “trải chiếu hoa” cho các nhà đầu tư, nên ngoài việc sử dụng đất đai còn phải tính đến hiệu quả hoạt động đầu tư, hiệu quả sử dụng đất và dự án; cùng với đó là vấn đề liên quan đến người lao động, chính sách cho người lao động tại đây để có cái nhìn tổng quan.
Thông qua đó, có thể thực hiện đánh giá luôn về hoạt động của doanh nghiệp tại các khu cụm công nghiệp trên phạm vi cả nước.
Thêm một vấn đề cử tri quan tâm và cũng đang được Chính phủ chỉ đạo rất quyết liệt là môi trường và an toàn thực phẩm. Ban Bí thư đã sơ kết thực hiện Chỉ thị 08 về an toàn thực phẩm nhưng vấn đề thực hiện thế nào cũng đang rất cần sự giám sát của Quốc hội.
Hay như vụ việc Nhà máy Formosa xả thải gây ô nhiễm môi trường nghiêm trọng tại khu vực miền Trung là trường hợp điển hình nhưng không phải là duy nhất, đặc biệt là ở các tỉnh có đầu tư nước ngoài lớn.
Cần cảnh báo, phát hiện và giám sát việc các doanh nghiệp lạm dụng sơ hở, tăng lợi nhuận và lợi ích doanh nghiệp bằng cách bỏ qua các khảo sát đánh giá tác động môi trường cũng như xử lý môi trường bởi khoản chi phí này khá tốn kém.
Đại biểu Trương Minh Hoàng (Đoàn đại biểu Quốc hội tỉnh Cà Mau)
Hoạt động giám sát đã được đưa vào trong chương trình nghị sự của Kỳ họp lần thứ nhất này. Như vậy các đại biểu sẽ có cơ sở để thảo luận và tập trung đi sâu vào các chuyên đề được cử tri cả nước quan tâm.
Tôi kiến nghị nên quan tâm và giám sát chặt hơn, sâu hơn về công nghệ, tác động ảnh hưởng đến môi trường trong hoạt động đầu tư. Đây là một trong những chuyên đề cần làm sớm.
Đại biểu Trương Minh Hoàng (Đoàn đại biểu Quốc hội tỉnh Cà Mau). Ảnh: TTXVN
Hiện hoạt động thu hút đầu tư đang đang diễn ra nhanh và mạnh tại các địa phương nhưng trên thực tế cũng gây ra những tác động bất lợi đến môi trường sống của người dân. Việc huy động các nguồn lực, vốn đầu tư phát triển kinh tế, ổn định xã hội là rất cần thiết.
Tuy nhiên, trong quá trình đầu tư khai thác, để huy động cả nội lực lẫn thu hút vốn đầu tư nước ngoài thì bất cứ bối cảnh nào cũng phải giám sát về an ninh quốc phòng, trật tự an sinh xã hội và đặc biệt là yếu tố môi trường.
Qua vụ việc Formosa vừa qua cũng là bài học cần rút kinh nghiệm phải nắm bắt và kiểm soát chặt chẽ hơn nữa từ quá trình mời gọi đến thu hút đầu tư và thực hiện dự án./.