Từ ngày 1/1/2018, đóng Bảo hiểm xã hội thay đổi như thế nào?
Một trong số đó là nền tiền lương đóng bảo hiểm xã hội (BHXH) bắt buộc sẽ thay đổi tại các đơn vị, doanh nghiệp theo chế độ tiền lương do người sử dụng lao động quyết định.
Bàn luận về vấn đề này, Cổng Thông tin điện tử Chính phủ đã tổ chức chương trình Tọa đàm trực tuyến với chủ đề: Năm 2018, đóng và xử lý vi phạm về BHXH như thế nào?
Tham dự tọa đàm có ông Bùi Sỹ Lợi, Phó Chủ nhiệm Ủy ban Các vấn đề xã hội của Quốc hội; ông Lê Quân, Thứ trưởng Bộ Lao động - Thương binh và Xã Hội và ông Trần Đình Liệu, Phó Tổng giám đốc Bảo hiểm Xã hội Việt Nam.
Thay đổi nền tiền lương đóng BHXH
Năm 2018 được đánh dấu là năm quan trọng có nhiều đổi mới trong chính sách tiền lương đối với người lao động, một trong số đó là điều chỉnh lương tháng làm căn cứ đóng BHXH.
Theo ông Lê Quân, Thứ trưởng Bộ Lao động - Thương binh và Xã Hội, căn cứ theo điều luật 90 của của Bộ luật Lao động, mức tiền lương gồm có mức lương phụ cấp và các khoản thu nhập bổ sung sau đó là luật BHXH năm 2014 cũng quy định căn cứ để đóng BHXH vào mức lương, phụ cấp và các khoản thu nhập bổ sung.
Từ năm 2016 – 2017, tiền lương tháng đóng BHXH bắt buộc là mức lương và phụ cấp theo quy định của pháp luật về lao động. Từ ngày 1/1/2018, mức đóng BHXH sẽ căn cứ vào 3 khoản là mức lương, các khoản phụ cấp và các khoản thu nhập bổ sung ổn định. Chính sách này giúp tránh được trường hợp người lao động khi đi làm có thể có thu nhập tốt nhưng khi nghỉ hưu lại có mức lương hưu thấp do đóng BHXH thấp.
Thứ trưởng Lê Quân cho biết thêm, tiền lương tháng làm căn cứ đóng BHXH bắt buộc đối với người lao động trong khu vực doanh nghiệp là mức lương, phụ cấp lương và các khoản bổ sung khác. Tuy nhiên, không phải tất cả các khoản phụ cấp lương và bổ sung khác đều làm căn cứ tính đóng BHXH. Thứ trưởng chỉ rõ, trên hợp đồng lao động, hai khoản thể hiện rõ nhất là lương và các loại phụ cấp như: phụ cấp độc hại, phụ cấp chức vụ…, đã bao gồm phần lớn thu nhập cơ bản của người lao động. Từ 1/1/2018, chỉ thêm các khoản thu nhập bổ sung khác có tính chất ổn định. Ngoài ra, nhiều khoản phụ cấp không được tính trong đóng bảo hiểm xã hội như: thưởng, lương năng suất, tiền điện thoại, xăng xe, tiền ăn trưa… bởi đây là thu nhập bổ sung phụ thuộc vào kết quả sản xuất kinh doanh của doanh nghiệp và mức độ hoàn thành nhiệm vụ của người lao động.
Như vậy, những khoản phụ cấp lương, khoản bổ sung khác tính đóng BHXH là những khoản tương đối ổn định, thường xuyên; còn những khoản phụ cấp lương, khoản bổ sung khác không xác định được cùng với mức lương, gắn với quá trình làm việc và kết quả thực hiện công việc của người lao động là khoản phụ cấp, bổ sung thường xuyên biến động nên không làm căn cứ tính đóng BHXH.
Theo ông Quân, việc quy định tiền lương tháng đóng BHXH dần tiếp cận gần với tiền lương thực tế của người lao động là cần thiết nhằm đảm bảo quyền thụ hưởng các chế độ BHXH khi người lao động nghỉ việc hưởng BHXH từ quỹ BHXH. Việc quy định thực hiện đóng theo lộ trình nêu trên và đóng trên các khoản phụ cấp lương, khoản bổ sung tương đối ổn định, thường xuyên; vừa tạo thuận lợi cho các doanh nghiệp trong xác định tiền lương làm căn cứ đóng BHXH.
Về cơ bản, Bộ Lao động - Thương binh và Xã Hội đánh giá rằng mức đóng BHXH từ ngày 1/1/2018 không tăng nhiều.
Cùng quan điểm, ông Bùi Sỹ Lợi, Phó Chủ nhiệm Ủy ban Các vấn đề xã hội của Quốc hội cho biết, đến ngày 1/1/2018 các khoản tiền lương và phụ cấp có tính chất tiền lương để đóng BHXH đã được quy định trong năm 2017 – 2018 sẽ không có biến động lớn.
Khi quy định “nền” tiền lương đóng BHXH bắt buộc thay đổi tại các đơn vị, doanh nghiệp theo chế độ tiền lương do người sử dụng lao động quyết định chính thức có hiệu lực, Bảo hiểm xã hội Việt Nam đã có sự chuận bị kỹ càng.
Ông Trần Đình Liệu, Phó Tổng giám đốc Bảo hiểm Xã hội Việt Nam cho biết Cơ quan BHXH Việt Nam căn cứ vào thời hạn của Luật BHXH 2014. Vấn đề đã được thực hiện như công tác tuyên truyền. Trong năm 2016, 2017, thời lượng công tác tuyên truyền về pháp luật chính sách đóng – hưởng đã được nâng lên rất nhiều. BHXH Việt Nam tập trung thông tin tuyên truyền đến đơn vị, người lao động dưới nhiều hình thức như phát tờ rơi, tọa đàm, phát thanh, truyền hình, cử cán bộ xuống trực tiếp đơn vị hướng dẫn... Khoảng 13.000 lượt báo chí, thông tin tuyên truyền, các văn bản hướng dẫn làm sao để tổ chức thực hiện Luật BHXH 2014 thành công. Lĩnh vực cải cách thủ tục hành chính, kê khai, đóng BHXH qua Cổng điện tử, đơn giản hóa hồ sơ mẫu biểu để người sử dụng lao động và người lao động kê khai cho đúng quy định.
Thứ hai, BHXH Việt Nam xây dựng văn bản chỉ đạo, hướng dẫn, các mẫu biểu công bố. BHXH Việt Nam đã tập huấn đến đơn vị sử dụng lao động để thông suốt các quy trình. Cộng đồng doanh nghiệp và Ngân hàng Thế giới, Viện Nghiên cứu quản lý kinh tế Trung ương đánh giá việc cải cách thủ tục hành chính là rất tốt, giảm sâu về bất cập trong giao dịch.
Hiện nay, các doanh nghiệp và bản thân người lao động đều cho rằng mức đóng BHXH có tỷ trọng cao 22%, trong đó 14% là doanh nghiệp và 8% là người lao động. Nhưng mức đóng BHXH lại trên nền thấp, do là các doanh nghiệp đóng trên nền tiền lương tối thiểu và các đơn vị sản xuất kinh doanh dựa trên mức đóng thấp cho nên tỷ trọng cao nền thấp, thấp hơn cả tổng thu nhập của người lao động. Vì vậy tiền lương hưu sau này để làm căn cứ hưởng chính sách lương thấp.
Thay đổi cách tính lương hưu, nữ giới có bị ảnh hưởng?
Nhiều ý kiến cho rằng cách tính lương hưu từ ngày 1/1/2018 đối với lao động nữ có sự khập khiễng khi phụ nữ có cùng số năm công tác là 25 năm, chỉ sau một đêm (từ 31/12/2017 đến 1/1/2018) đã bị mất 10% lương.
Giải đáp điều này, ông Bùi Sỹ Lợi cho biết, chính sách bao giờ cũng có một lớp cắt ngang thể hiện sự bất bình đẳng. Luật BHXH năm 2006 quy định lương hưu của lao động kể từ năm đóng BHXH thứ 16 trở đi là 2% với nam, nữ giới 3%. Nhưng Luật BHXH 2014 quy định từ ngày 1/1/2018 cả nam và nữ đều được hưởng 2% để phù hợp với Luật bình đẳng giới.
Chính vì thế, từ ngày 1/1/2018 tới đây, lao động nữ nghỉ hưu khi đóng đủ 15 năm BHXH hưởng lương hưu bằng 45% mức bình quân tiền lương tháng đóng BHXH. Từ năm thứ 16 trở đi, mức hưởng BHXH tăng thêm 2%. Đóng đủ 30 năm được hưởng lương hưu tối đa 75% thay vì 25 năm như hiện nay. Vì vậy, nếu phụ nữ giảm lương hưu từ 3% xuống còn 2% thì giảm sút 4% tiền lương và sự sụt giảm này không lớn.
Theo tính toán, đến ngày 1/1/2018, Việt Nam sẽ có khoảng 50.000 phụ nữ đến tuổi nghỉ hưu, trong đó có 21.000 phụ nữ đóng BHXH từ 15 đến dưới 30 năm. Số lượng người chịu tác động lớn nhất 6 - 10% có 3.000 người. Còn lại chủ yếu người chịu tác động 2 - 4%.
Theo ông Lợi, không nên sửa luật nữa vì số người ảnh hưởng không nhiều, mức ảnh hưởng cũng không lớn, thay vào đó nên bù đắp thiệt thòi cho lao động nữ nghỉ hưu từ ngày 1/1/2018.
Về vấn đề này, ông Lê Quân cho biết Bộ Lao động - Thương binh và Xã Hội đã chủ động phối hợp BHXH Việt Nam rà soát, đánh giá tác động của một số quy định của Luật BHXH sẽ có hiệu lực từ ngày 1/1/2018, trong đó có nội dung liên quan đến cách tính lương hưu của lao động nữ để báo cáo Chính phủ.
- Từ khóa :
- bảo hiểm xã hội
- đóng bảo hiểm xã hội
- lương hưu
Tin liên quan
-
Kinh tế Việt Nam
Cần thiết kế chế độ bảo hiểm xã hội đa tầng, tuân thủ các nguyên tắc đóng - hưởng
15:36' - 09/12/2017
Thành phố Hồ Chí Minh là cấp hành chính, kinh tế năng động bậc nhất của cả nước nên có ý nghĩa quan trọng trong việc kiến nghị cải cách chính sách tiền lương, bảo hiểm xã hội và ưu đãi người có công.
-
Kinh tế Việt Nam
Phải coi chính sách bảo hiểm xã hội là trụ cột của an sinh xã hội
18:09' - 29/11/2017
Ngày 29/11, tại Hà Nội đã diễn ra Hội thảo quốc tế “Cải cách chính sách bảo hiểm xã hội – kinh nghiệm quốc tế và khuyến nghị cho Việt Nam”.
-
Kinh tế tổng hợp
Hưởng chế độ bảo hiểm xã hội một lần: Cân nhắc kỹ trước khi ra quyết định
09:21' - 03/11/2017
Nguyên nhân nào khiến tình trạng nhiều người lao động tại các khu, cụm công nghiệp tại Hà Nội xin được hưởng bảo hiểm một lần ngày càng nhiều?
Tin cùng chuyên mục
-
Kinh tế tổng hợp
Rong mơ vào vụ, ngư dân Khánh Hòa trúng đậm
13:30'
Những ngày này, ngư dân vùng biển phía Nam của tỉnh Khánh Hòa đang tất bật vào mùa khai thác rong mơ tự nhiên.
-
Kinh tế tổng hợp
Nghị quyết 57: Cú hích hạ tầng công nghệ Đà Nẵng
13:06'
Sáng 9/7, Ban Chỉ đạo thực hiện Nghị quyết số 57-NQ/TW (Ban Chỉ đạo 57 thành phố Đà Nẵng), đã tổ chức cuộc họp đánh giá tình hình thực hiện Nghị quyết trong 6 tháng đầu năm 2025
-
Kinh tế tổng hợp
Khi Phú Quốc “đo” hiệu quả bằng sự hài lòng của dân
12:30'
Phú Quốc đã chuẩn bị trước, kỹ lưỡng về nhân lực, cơ sở vật chất, trang thiết bị, tài liệu, dữ liệu… cơ bản đáp ứng được những dịch vụ công mà chính quyền đặc khu cung cấp cho người dân, doanh nghiệp.
-
Kinh tế tổng hợp
Sông Hồng: Dòng chảy văn hóa đang “chờ” đánh thức
12:29'
Sông Hồng – dòng sông “Mẹ” trong tâm thức người Việt không chỉ kiến tạo địa lý mà còn bồi đắp chiều sâu văn hóa cho cả vùng đồng bằng Bắc Bộ.
-
Kinh tế tổng hợp
Đồng Tháp giữ “lộc trời” giữa dòng sông Tiền
11:32'
Hơn một năm qua, trên sông Tiền, tại khu vực bờ kè An Thạnh, phường Hồng Ngự (tỉnh Đồng Tháp) xuất hiện đàn cá tự nhiên với rất nhiều loài cá nước ngọt như: cá tra, cá trê, cá rô, cá vồ đém…
-
Kinh tế tổng hợp
Ai Cập: Cháy tại trung tâm viễn thông gây gián đoạn hoạt động diện rộng
10:32'
Bộ Y tế Ai Cập ngày 8/7 cho biết ít nhất 4 người đã thiệt mạng và 27 người bị thương trong vụ hỏa hoạn tại trung tâm viễn thông ở thủ đô Cairo, gây gián đoạn kết nối điện thoại và Internet diện rộng.
-
Kinh tế tổng hợp
Lũ lụt ngày càng nghiêm trọng ở Mỹ do biến đổi khí hậu
10:25'
Trận lũ cuối tuần qua tại bang Texas, khiến ít nhất 100 người thiệt mạng, đã cho thấy mối đe dọa ngày càng tăng với Mỹ từ các trận lũ lịch sử, một phần được thúc đẩy bởi tình trạng biến đổi khí hậu.
-
Kinh tế tổng hợp
Tai nạn nghiêm trọng trên cao tốc Vĩnh Hảo – Phan Thiết làm 3 người chết
09:46'
Một vụ tai nạn giao thông đặc biệt nghiêm trọng xảy ra trên cao tốc Vĩnh Hảo - Phan Thiết đoạn qua địa bàn xã Hàm Liêm, tỉnh Lâm Đồng làm ít nhất 3 người chết và nhiều người bị thương.
-
Kinh tế tổng hợp
Pháp: Sân bay Marseille tạm dừng hoạt động do cháy rừng lan rộng
08:12'
Ngày 8/7, Bộ trưởng Nội vụ Pháp cho biết một đám cháy rừng đã lan rộng gần thành phố Marseille – thành phố lớn thứ 2 của Pháp, buộc sân bay Marseille Provence phải tạm dừng hoạt động.