Áp lực giữ rừng ở Tây Nguyên: Bài cuối - Phát triển rừng bền vững
Điều này đòi hỏi các bộ, ngành Trung ương cùng chính quyền địa phương các tỉnh Tây Nguyên cần có giải pháp căn cơ, thật sự hiệu quả để đẩy lùi nạn phá rừng tự nhiên và phát triển rừng bền vững.
* Cuộc chiến không khoan nhượng
Phải khẳng định rằng, Tây Nguyên là khu vực còn nhiều diện tích rừng tự nhiên và nhiều loại gỗ quý có giá trị kinh tế cao. Thị trường lâm sản đang có nhu cầu cao, giá trị lâm sản về gỗ, đặc biệt là gỗ rừng tự nhiên ngày càng tăng nên có thể ví rừng Tây Nguyên như “miếng bánh giàu dinh dưỡng” mà bất cứ đối tượng "lâm tặc" nào cũng “thèm muốn”.
Thực tế trong thời gian qua, trên khắp các địa phương còn rừng ở Tây Nguyên đều bị "lâm tặc" mở đường “khai chiến” để khai thác gỗ trái phép. Đặc biệt là tại các huyện Đắk Glong, Tuy Đức, Đắk Song, Krông Nô (tỉnh Đắk Nông); Đức Trọng, Lâm Hà, Đam Rông, Đạ Tẻh, Bảo Lâm (tỉnh Lâm Đồng); Ia HDrai, Ngọc Hồi, Kon Plông, Tu Mơ Rông, Đắk Tô (tỉnh Kon Tum); Ea Súp, Buôn Đôn, Ea Hleo, MĐrắk, Kông Bông, Lắk (tỉnh Đắk Lắk); Ia Grai, Mang Giang, Chư Prông, Krông Pa, Kbang, Chư Pah, Ayun Pa (tỉnh Gia Lai). Điều này cho thấy, chỉ khi nào hết rừng thì lâm tặc mới “tìm nghề mới” và phá rừng Tây Nguyên sẽ tiếp tục diễn biến phức tạp trong thời gian tới.
Tỉnh Đắk Lắk và Lâm Đồng là hai địa phương có diện tích rừng tự nhiên lớn ở khu vực Tây Nguyên. Các biện pháp tăng cường quản lý bảo vệ rừng đã được tăng cường trong thời gian qua để “hạ nhiệt” nạn phá rừng.
Giám đốc Sở Nông nghiệp và Phát triển nông thôn tỉnh Đắk Lắk Nguyễn Hoài Dương cho biết: Trong thời gian tới để quản lý bảo vệ rừng hiệu quả hơn, tỉnh Đắk Lắk đã quyết liệt chỉ đạo cấp ủy chính quyền các cấp, các chủ rừng, lực lượng bảo vệ rừng, các cơ quan Công an, Kiểm sát, Quân đội và các tổ chức chính trị, xã hội vào cuộc quyết liệt, đấu tranh một cách có hiệu quả, xử lý nghiêm những hành vi phá hoạt tài nguyên rừng, làm rõ trách nhiệm người phụ trách từng địa bàn, của chính quyền địa phương, cơ quan chức năng.
Đắk Lắk đẩy mạnh tuyên truyền, nâng cao nhận thức pháp luật về bảo vệ và phát triển rừng trong nhân dân, triển khai thực hiện Đề án. Đồng thời, tỉnh tổ chức thực hiện các lớp đào tạo, tập huấn nâng cao năng lực cho chính quyền địa phương, cho đội ngũ cán bộ quản lý rừng, đặc biệt đội ngũ cán bộ kiểm lâm, ban quản lý rừng phòng hộ, lực lượng bảo vệ rừng của chủ rừng.
Theo ông Nguyễn Văn Sơn, Giám đốc Sở Nông nghiệp và Phát triển nông thôn tỉnh Lâm Đồng: Trước tình trạng phá rừng ngày càng diễn biến phức tạp, tỉnh Lâm Đồng đã xây dựng Đề án “Tăng cường quản lý bảo vệ rừng, ngăn chặn tình trạng phá rừng, lấn chiếm đất rừng và khôi phục rừng trên diện tích bị lấn chiếm giai đoạn 2020- 2025 tầm nhìn 2030”, đang trình UBND tỉnh và lấy ý kiến đóng góp. Tại đề án này, Sở đề xuất không phê duyệt các dự án cho thuê rừng phòng hộ, kinh doanh du lịch dưới tán rừng nữa, mà chỉ còn dự án cho thuê môi trường rừng.
Đặc biệt, ngày 19/5/2020, UBND tỉnh Lâm Đồng đã ra văn bản số 4523/UBND-LN về tổ chức Đợt cao điểm ra quân kiểm tra, truy quét tại các khu vực trọng điểm có nguy cơ phá rừng để lấy gỗ, lấn chiếm đất lâm nghiệp trái phép.
Ông Nguyễn Khang Thiên, Chi cục trưởng Chi cục Kiểm Lâm tỉnh Lâm Đồng cho biết: Đơn vị sẽ tổ chức các đợt ra quân trong toàn lực lượng Kiểm lâm, trên phạm vi toàn tỉnh để tuần tra; hỗ trợ các đơn vị chủ rừng tổ chức thực hiện đợt cao điểm kiểm tra, truy quét tại các khu vực trọng điểm có nguy cơ phá rừng, khai thác gỗ, lấn chiếm, sang nhượng đất lâm nghiệp trái pháp luật để có biện pháp ngăn chặn xử lý kịp thời.
Theo Chi cục trưởng Chi cục Kiểm lâm vùng IV Hà Công Tài, trước sự ngang nhiên, lộng hành của "lâm tặc" trong thời gian vừa qua, Chi cục Kiểm lâm vùng IV đã tăng cường lực lượng, hỗ trợ chủ rừng, cơ quan Kiểm lâm tổ chức các đợt truy quét tại các điểm nóng phá rừng trên khắp địa bàn các tỉnh Tây Nguyên. Đây là "cuộc chiến" không khoan nhượng để bảo vệ những các cánh rừng nguyên sinh ở khu vực Tây Nguyên.
Cũng theo ông Hà Công Tài, bên cạnh tăng cường kiểm tra, truy quét các điểm nóng phá rừng, lực lượng kiểm lâm, chủ rừng các tỉnh Tây Nguyên cần phối hợp chặt chẽ với chính quyền địa phương, các lực lượng chức năng trong phát hiện, ngăn chặn và xử lý kịp thời, hiệu quả đối với các hành vi vi phạm "lâm luật" tại các điểm nóng, nhạy cảm về phá rừng, góp phần giảm thiểu thiệt hại về tài nguyên rừng. Đồng thời xử lý nghiêm, dứt điểm những vụ án còn tồn đọng về phá rừng, chống người thi hành công vụ để kịp thời răn đe các đối tượng khác.
Việc tuần tra, truy quét lâm tặc có thể làm “hạ nhiệt” nạn phá rừng trong thời gian nhất định. Để bảo vệ, phát triển rừng Tây Nguyên bền vững thì cần thêm những giải pháp đồng bộ mang tính vĩ mô, đặc biệt trong việc tháo gỡ khó khăn trong thực hiện cơ chế chính sách và vấn đề an sinh xã hội cho người dân sống gần rừng.
* Tháo gỡ khó khăn để phát triển bền vững
Theo Giám đốc sở Nông nghiệp và Phát triển nông thôn tỉnh Đắk Lắk Nguyễn Hoài Dương: Đối với các tỉnh tại Tây Nguyên, công tác quản lý, bảo vệ rừng rừng là nội dung liên quan đến nhiều cấp, nhiều ngành.
Tại nhiều cuộc họp, hội thảo các cấp, các ngành đã xác nguyên nhân chưa ngăn chặn xử lý được tình trạng xâm hại rừng trên bàn địa tỉnh là: Cơ chế chính sách thiếu đồng bộ, còn nhiều bất cập; nguồn vốn, kinh phí nhà nước đầu tư cho công tác quản lý bảo vệ và phát triển rừng còn quá thấp so với nhu cầu thực tế, hàng năm chỉ đáp ứng khoảng 30% nhu cầu của tỉnh.
Bên cạnh đó, chưa đủ nguồn lực để giải quyết đồng bộ hài hòa các vấn đề liên quan đến công tác quản lý bảo vệ rừng và phát triển rừng như: Bố trí sắp xếp, ổn định dân cư giải quyết đất sản xuất, đất ở, việc làm cho người dân sống gần rừng và các vấn đề phát triển kinh tế xã hội khác liên quan đến rừng, đất rừng.
Để giảm áp lực trong công tác quản lý bảo vệ rừng, tỉnh Đắk Lắk đã triển khai thực hiện Chương trình hành động của UBND tỉnh thực hiện Nghị quyết số 22/NQ-CP ngày 01/3/2020 của Chính phủ về ổn định dân di cư tự do và quản lý, sử dụng đất có nguồn gốc từ nông, lâm trường, giải quyết căn bản tình trạng dân di cư tự do trên địa tỉnh trước năm 2025.
Tỉnh cũng đề nghị Chính phủ quan tâm, tạo điều kiện bố trí nguồn vốn để thực hiện trong giai đoạn 2021-2025 (trong đó ngân sách Trung ương hơn 661 tỷ đồng, ngân sách địa phương hơn 283 tỷ đồng) để giải quyết vấn đề dân di cư tự do để giảm sức ép vào rừng, đất rừng.
Đối với Chương trình mục tiêu phát triển lâm nghiệp bền vững giai đoạn 2006-2020, Trung ương mới bố trí vốn cho tỉnh Đắk Lắk hơn 66 tỷ đồng, đạt khoảng 15% nhu cầu đi của tỉnh, do vậy rất khó để có nguồn lực đầu tư phát triển rừng, địa phương phải tự chủ động bố trí, phân bổ đầu tư cho các dự án trên địa bàn tỉnh.
Trong bối cảnh ngân sách Nhà nước hết sức khó khăn, chủ yếu để bố trí cho các dự án phát triển kinh tế - xã hội trên địa bàn, chưa ưu tiên để thực hiện các dự án bảo vệ và phát triển rừng, do vậy rất khó để có nguồn lực đầu tư phát triển rừng. Tỉnh Đắk Lắk đề nghị Trung ương quan tâm, bố trí vốn để thực hiện chương trình này gắn với thực hiện Quyết định 297/QĐ-TTg ngày 18/3/2019 của Thủ tướng Chính phủ phê duyệt Đề án bảo vệ, khôi phục và phát triển rừng bền vững vùng Tây Nguyên giai đoạn 2016-2030.
Đối với những vấn đề khó khăn, vướng mắc về cơ chế chính sách của Nhà nước về công tác quản lý, bảo vệ và phát triển rừng, cũng là vấn đề cần thiết phải có đề xuất, kiến nghị tháo gỡ. Tỉnh Đắk Lắk đã có 8 văn bản báo cáo kiến nghị Trung ương xem xét tháo gỡ khó khăn, vướng mắc một số chính sách quản lý, bảo vệ và phát triển rừng hiện nay để các bộ, ngành, Chính phủ xem xét, tháo gỡ, tuy nhiên hiện nay nhiều kiến nghị chưa được xem xét, giải quyết hoặc có hướng dẫn thực hiện.
Theo ông Nguyễn Hoài Dương, thực tế ở Tây Nguyên nói chung, tỉnh Đắk Lắk nói riêng đang có hàng trăm ngàn hécta rừng tự nhiên nghèo, nghèo kiệt năng suất, chất lượng thấp, tỉ lệ cây phi mục đích, tỉ lệ cây gỗ có đường kính trên 20 cm rất ít và chủ yếu là cây phẩm chất xấu không đáp ứng trước yêu cầu về kinh tế, phòng hộ, môi trường trong khoảng vài chục năm nữa, không thể phục hồi. Trong đó có một bộ phận lớn là rừng khộp.
Trên cơ sở quy định của Luật Lâm nghiệp; Nghị định số 118/2014/NĐ-CP ngày 17/12/2014 của Chính phủ “được phép thực hiện cải tạo rừng”, tuy nhiên thực hiện chỉ đạo của Thủ tướng Chính phủ “Không cải tạo rừng khộp nghèo, nghèo kiệt khi chưa có đánh giá, khảo nghiệm có kết luận đầy đủ về khoa học” tại Thông báo số 511/TB-VPCP ngày 01/11/2017, Sở Nông nghiệp và Phát triển nông thôn đề nghị các Bộ, ngành Trung ương quan tâm, có ý kiến với Thủ tướng Chính phủ chỉ đạo, hướng dẫn tháo gỡ cho địa phương thực hiện việc cải tạo rừng theo quy định của Nhà nước.
Tỉnh Đắk Lắk cũng kiến nghị Chính phủ cần tiếp tục thực hiện các chương trình giảm nghèo trong gian đoạn 2021-2025 nhưng đổi mới phương pháp tiếp cận, các cách thức hỗ trợ, tiêu chí đánh giá… nhằm kết nối tất cả các chương trình, tổ chức, cá nhân để tạo nguồn lực tổng hợp để hỗ trợ người nghèo về sinh kế, xoá nhà dột nát, cải thiện điều kiện sống của người nghèo, nhất là người dân sống gần rừng.
Tỉnh đề nghị Bộ Nông nghiệp và Phát triển nông thôn tổ chức tổng kết về giao rừng, cho thuê rừng trên cơ sở đó xây dựng cơ chế rõ quyền lợi, nghĩa vụ, trách nhiệm của đối tượng nhận rừng, để họ yên tâm đầu tư, quản lý, bảo vệ và phát triển rừng lâu dài, ổn định.
Quy định rõ chức năng, nhiệm vụ, quyền hạn của lực lượng bảo vệ rừng của chủ rừng, mối quan hệ với các cơ quan chức năng trong việc ngăn chặn, xử lý xâm hại rừng, đất lâm nghiệp để ngăn chặn, xử lý có hiệu quả mọi hành vi xâm hại rừng.
Thực tế cho thấy, công tác quản lý, bảo vệ rừng khu vực Tây Nguyên đang đứng trước nhiều khó khăn. Điều này đòi hỏi các bộ, ngành từ Trung ương đến địa phương tiếp tục vào cuộc “mổ xẻ” những nguyên nhân làm mất rừng, từ đó đề ra những giải pháp đồng bộ, đột phá để khôi phục và phát triển bền vững rừng Tây Nguyên./. Hết
Xem thêm:
>>Bài 1 - Những chuyển biến tích cực sau lệnh “đóng cửa rừng” của Thủ tướng
>>Áp lực giữ rừng ở Tây Nguyên: Bài 2 – Dễ đóng cửa, khó cài then
>>Áp lực giữ rừng ở Tây Nguyên: Bài 3 - Nhiều thách thức trong giữ rừng tự nhiên
Tin liên quan
-
Kinh tế Việt Nam
Tăng cán bộ kiểm lâm xuống các trọng điểm về cháy rừng
17:16' - 26/05/2020
Tổng cục Lâm nghiệp đề nghị các địa phương tăng cường các biện pháp phòng, chống cháy rừng trong mùa nắng nóng.
-
Kinh tế & Xã hội
Kiên Giang: Cháy rừng ở huyện Hòn Đất đã được khống chế hoàn toàn
18:05' - 23/05/2020
Đến đầu giờ chiều 23/5/2020, vụ cháy rừng ở huyện Hòn Đất, tỉnh Kiên Giang đã được khống chế.
-
Kinh tế & Xã hội
Thứ trưởng Hà Công Tuấn: Xử lý trách nhiệm của chủ rừng khi để xảy ra mất rừng
15:56' - 18/05/2020
Thủ tướng Chính phủ chỉ đạo về đóng cửa rừng tự nhiên đến nay đã được 4 năm. Tuy nhiên, ở một số địa phương, tình trạng khai thác, vi phạm pháp luật về bảo vệ và phát triển rừng vẫn còn diễn ra.
-
Kinh tế & Xã hội
Mở rộng diện tích cao su được quản lý bền vững và cấp chứng chỉ rừng
16:10' - 17/05/2020
Thúc đẩy thực hành và chứng nhận quản lý rừng bền vững là mục tiêu trong phát triển ngành lâm nghiệp nói chung, chế biến xuất khẩu gỗ nói riêng; trong đó áp dụng trên cây cao su có vai trò tiên phong.
Tin cùng chuyên mục
-
Kinh tế Việt Nam
Khách qua sân bay Nội Bài liên tục lập đỉnh mới, vượt công suất thiết kế
15:26'
Sản lượng vận chuyển tại cảng hàng không quốc tế Nội Bài đang quay trở lại mức tăng trưởng “nóng”, vượt công suất thiết kế của nhà ga hành khách quốc nội.
-
Kinh tế Việt Nam
Sẽ thanh tra trách nhiệm người đứng đầu nếu "chây ỳ" trả vốn tạm ứng dự án đầu tư công
15:26'
Mới đây, Sở Tài chính thành phố Hà Nội có Công văn đề nghị UBND thành phố Hà Nội về việc thu hồi các khoản tạm ứng từ ngân sách đối với các dự án sử dụng vốn đầu tư công.
-
Kinh tế Việt Nam
Trong tháng 6, lượng khách du lịch đến Phú Quốc tăng đột biến
14:57'
Trung bình mỗi ngày Phú Quốc đón khoảng 140 chuyến bay, hơn 40 chuyến phà, tàu cao tốc đi và đến, với hàng chục ngàn lượt khách.
-
Kinh tế Việt Nam
Sắp khởi công 32 dự án giao thông trọng điểm
14:51'
Bộ Giao thông Vận tải cho biết, trong 6 tháng cuối năm, 32 dự án sẽ phải hoàn thành các thủ tục để khởi công và 24 dự án có kế hoạch phải hoàn thành.
-
Kinh tế Việt Nam
Giá nhiên liệu tăng cao mỗi tháng các hãng hàng không bị lỗ hàng trăm tỷ đồng
13:44'
Mặc dù thị trường hàng không nội địa phục hồi tốt nhưng do giá nhiên liệu tăng cao nên các hãng hàng không Việt Nam vẫn lỗ hàng trăm tỷ đồng mỗi tháng.
-
Kinh tế Việt Nam
Thí điểm dự án hỗ trợ doanh nghiệp áp dụng truy xuất nguồn gốc
13:07'
Đề án, đến nay, Bộ Khoa học và Công nghệ đã xây dựng được 23 tiêu chuẩn quốc gia về truy xuất nguồn gốc và dự kiến, năm 2022 sẽ công bố thêm ít nhất 22 tiêu chuẩn quốc gia.
-
Kinh tế Việt Nam
Xuất khẩu nông, lâm, thủy sản kỳ vọng sẽ vượt xa mục tiêu
11:57'
Với sự tăng trưởng mạnh mẽ trong xuất khẩu 6 tháng đầu năm, ngành nông nghiệp đưa ra mục tiêu mới với tổng kim ngạch xuất khẩu năm 2022 đạt khoảng 55 tỷ USD, cao hơn Chính phủ giao 5 tỷ USD.
-
Kinh tế Việt Nam
Bộ Giao thông Vận tải giải ngân đạt gần 40% kế hoạch giao chi tiết
11:18'
Trong 6 tháng đầu năm 2022, tổng số vốn đầu tư công Bộ Giao thông Vận tải giải ngân dự kiến khoảng 17.200 tỷ đồng, đạt gần 40% kế hoạch đã giao chi tiết.
-
Kinh tế Việt Nam
Chuyển đổi kinh tế tuần hoàn bước đầu sẽ khó khăn do thiếu cơ chế
11:03'
Xây dựng kinh tế xanh, kinh tế tuần hoàn, thân thiện với môi trường đã được đưa vào chủ trương, đường lối của Đảng, chính sách, pháp luật của Nhà nước.