Ba nỗi lo lớn của nền kinh tế thế giới
Các nước liên tục bơm tiền cứu thị trường, Mỹ sắp tung ra gói phát triển cơ sở hạ tầng trị giá 1.200 tỷ USD trong vòng 8 năm. Trước đó, các nhà lãnh đạo 27 nước thành viên Liên minh châu Âu (EU) đã đạt được thỏa thuận về gói phục hồi kinh tế trị giá 750 tỷ euro (tương đương khoảng 885 tỷ USD). Với nguồn tài chính khổng lồ, triển vọng nền kinh tế tràn đầy hy vọng, song đằng sau đó lại là ba nỗi lo lớn.
Thứ nhất, virus SARS-CoV-2 gây ra đại dịch COVID-19 ngày càng có thêm nhiều biến chủng, bao gồm biến chủng Alpha lần đầu phát hiện ở Anh, Gamma ở Brazil, Delta ở Ấn Độ… Trong đó, biến chủng Delta làm dấy lên nhiều quan ngại.
Ngày 21/6, Giám đốc chương trình khẩn cấp y tế của Tổ chức Y tế Thế giới (WHO) Mike Ryan cảnh báo biến chủng Delta có khả năng "gây tử vong cao hơn vì virus lây truyền nhanh hơn giữa người với người, và những người dễ bị tổn thương có nguy cơ phải nhập viện và có khả năng tử vong".
Tổng Giám đốc WHO Tedros Adhanom Ghebreyesus cho biết, Delta hiện là biến chủng lây lan mạnh nhất, đã xuất hiện ở ít nhất 85 quốc gia và đang lây lan nhanh chóng trong nhóm người chưa tiêm chủng. Các nghiên cứu cho thấy biến chủng Delta có khả năng lây truyền cao hơn khoảng 60% so với biến chủng Alpha.
Do đó, WHO kêu gọi những người được tiêm chủng đầy đủ tiếp tục đeo khẩu trang, giãn cách xã hội và thực hành các biện pháp an toàn phòng chống COVID-19 khi biến chủng Delta dễ lây lan nhanh trên toàn cầu.
Nhiều nước ngỡ đã thoát khỏi đại dịch COVID-19 nhờ chiến lược phong tỏa và tiêm chủng diện rộng, nhưng biến chủng Delta bất ngờ làm đảo lộn tất cả. Thủ tướng Anh Boris Johnson đã quyết định trì hoãn thêm 4 tuần kế hoạch gỡ bỏ biện pháp phòng dịch (dự định bắt đầu từ ngày 21/6) do sự lây lan nhanh chóng của biến chủng Delta, hiện chiếm tới khoảng 90% số ca nhiễm mới ở Anh.
Để đối phó với đợt bùng phát mới liên quan đến biến chủng Delta, giới chức Australia ngày 26/6 thông báo áp đặt lệnh phong tỏa hai tuần nghiêm ngặt với toàn bộ Sydney và khu vực lân cận… Biến chủng Delta không chỉ cản đường thế giới thoát dịch, mà đã trở thành nỗi lo lớn đối với kinh tế thế giới, có thể khiến tiến trình phục hồi kinh tế ở nhiều nước bị chậm lại, thậm chí là đảo ngược.
Thời báo New York của Mỹ đưa tin kết quả nghiên cứu cho thấy 2 liều tiêm vaccine Pfizer có thể ngăn chặn hữu hiệu biến chủng, đạt hiệu quả tới 88%, nhưng nếu 1 liều thì hiệu quả chỉ đạt 33%.
Anh mới hoàn thành tiêm liều thứ nhất cho 65% dân số và sự xuất hiện của biến chủng Delta khiến số ca nhiễm COVID-19 mới hàng ngày gần đây tăng mạnh, lo ngại dẫn tới làn sóng lây nhiễm thứ 3. Tình hình này dường như nghiệm chứng nhận định cho rằng “một liều vaccine không đủ để ứng phó với biến chủng COVID-19”.
Malaysia đang nghiên cứu mua thêm vaccine để triển khai tiêm liều thứ ba nhằm ngăn chặn hiệu quả biến chủng Delta. Nếu lấy hai liều vaccine làm chuẩn, Anh mới có 47% dân số hoàn thành tiêm chủng.
Tỷ lệ này ở Mỹ là 46%, Singapore là 36%, Trung Quốc là 16% và Malaysia chỉ là 6,4%. Như vậy, để đạt được miễn dịch cộng đồng, các nước còn phải đi một chặng đường tương đối dài. Biến chủng COVID-19 đang đẩy lùi tiến độ mở cửa của các nước, chắc chắn đây sẽ là hòn đá cản đường phục hồi kinh tế.
Thứ hai là lạm phát tăng lên, các nước cân nhắc tăng lãi suất. Vào trung tuần tháng 3/2021, Ngân hàng trung ương Nga đã tăng lãi suất chủ chốt thêm 0,25%, lên mức 4,5%/năm. Đây là lần đầu tiên kể từ năm 2018, Ngân hàng trung ương Nga tăng lãi suất.
Cũng trong tháng 3/2021, Ngân hàng trung ương Brazil thông báo nâng lãi suất lần đầu tiên trong 6 năm và tiếp tục tăng lãi suất một lần nữa vào tháng Năm, lên 3,5% nhằm kiềm chế lạm phát. Tín hiệu thắt chặt chính sách tiền tệ cũng được phát đi từ Anh, Mỹ.
Xem xét từ góc độ kinh tế, lãi suất là yếu tố chủ đạo chi phối xu hướng dòng tiền và các biện pháp của các ngân hàng trung ương sẽ dẫn dắt nền kinh tế. Năm 2013, Mỹ bước vào chu kỳ tăng lãi suất, dòng tiền rút khỏi các nước châu Á trở về Mỹ, khiến đồng tiền của nhiều nước châu Á bị mất giá. Tới năm 2015, đến lượt đồng NDT của Trung Quốc giảm giá mạnh, thị trường chứng khoán châu Á lao đao.
Có thể thấy, sự xuất hiện của biến thể Delta cho thấy rõ tầm quan trọng của “vũ khí vaccine”. Tuy nhiên, tiến độ tiêm chủng của các nước không giống nhau. Mỹ đang đi trước phần lớn các quốc gia trên thế giới. Cộng thêm việc Chính phủ Mỹ liên tiếp đưa ra các gói phục hồi kinh tế khổng lồ, tốc độ hồi phục của kinh tế Mỹ nhiều khả năng sẽ vượt nhiều quốc gia khác.
Nếu Cục Dự trữ Liên bang Mỹ (Fed) một lần nữa đưa chính sách trở lại chu kỳ tăng lãi suất, thị trường chứng khoán và các đồng tiền khác ngoài USD sẽ khó tránh được biến động. Quyết định tăng lãi suất của các ngân hàng trung ương vì thế sẽ là một nỗi lo khác đối với kinh tế thế giới.
Thứ ba là quan hệ quốc tế căng thẳng ảnh hưởng tới kinh tế thế giới. Những năm gần đây, Mỹ và Trung Quốc không ngừng xảy ra tranh chấp, trước tiên là cuộc chiến thương mại sau đó lan rộng sang lĩnh vực khoa học công nghệ.
Bên cạnh đó, hai nước còn tồn tại bất đồng rất lớn trong nhiều vấn đề khác. Nói cách khác, quan hệ Mỹ-Trung có nhiều dấu hiệu tiến dần đến khả năng bùng nổ một cuộc Chiến tranh Lạnh mới.
Vấn đề ở chỗ tranh cãi không chỉ tồn tại giữa hai cường quốc kinh tế đứng đầu thế giới. Nếu xem xét từ góc độ của Trung Quốc, thế giới phương Tây đang tẩy chay sự trỗi dậy của Trung Quốc, bắt tay nhau để gây áp lực đối với doanh nghiệp Trung Quốc.
Nếu xem xét từ góc độ phương Tây, Trung Quốc đang thúc đẩy chính sách ngoại giao cứng rắn từ thái độ tới hành động, cho thấy rõ tình cảm chủ nghĩa dân tộc đang dâng cao ở nước này.
Nhưng dù là giữa Mỹ và Trung Quốc hay giữa Trung Quốc và thế giới phương Tây, câu chuyện cạnh tranh ảnh hưởng dần có dấu hiệu của việc thúc đẩy các nước lựa chọn bên đứng. Từ cuộc đấu “1 chọi 1” giữa Trung Quốc và Mỹ, dưới thời Tổng thống Mỹ Joe Biden, cạnh tranh Mỹ-Trung đã phát triển theo hướng xung đột đa phương.
Tất cả đều đang tìm cách chiêu mộ đồng minh để cạnh tranh trên vũ đài đa phương và chắc chắn những bước phát triển tiếp theo của quan hệ quốc tế sẽ ảnh hưởng tới hướng đi của kinh tế. Tranh chấp giữa các nước vì thế trở thành nỗi lo thứ ba của kinh tế thế giới./.
Tin liên quan
-
Kinh tế Thế giới
Nhật Bản sẽ cấp "hộ chiếu vaccine" vào cuối tháng 7/2021
19:47' - 04/07/2021
Nhật Bản sẽ triển khai kế hoạch cấp chứng nhận tiêm chủng còn được gọi là "hộ chiếu vaccine" vào cuối tháng 7 này.
-
DN cần biết
Ngành vận tải biển chưa thoát khỏi thế khó vì dịch COVID-19
17:56' - 04/07/2021
Giá vận chuyển bằng container đã đạt mức cao kỷ lục của 18 tháng sau khi đại dịch COVID-19 bùng phát làm gián đoạn chuỗi hậu cần hàng hải và khiến nhu cầu tăng cao.
-
Tài chính & Ngân hàng
Các ngân hàng trung ương Mỹ Latinh chịu sức ép tăng lãi suất
08:30' - 03/07/2021
Sức ép lạm phát tại Mỹ Latinh đối nghịch với các nền kinh tế mới nổi ở châu Á, nơi các ngân hàng trung ương phần lớn vẫn chưa hành động.
Tin cùng chuyên mục
-
Kinh tế Thế giới
Thuế quan của Mỹ: Chuyên gia đánh giá tác động đối với ASEAN
18:04'
Các mức thuế mới của Mỹ áp lên hàng hóa từ ASEAN có thể gây thiệt hại nhiều hơn cho người tiêu dùng và doanh nghiệp Mỹ, đồng thời ảnh hưởng nghiêm trọng đến các nền kinh tế xuất khẩu trong khu vực.
-
Kinh tế Thế giới
Mỹ áp thuế 50% với đồng và tiếp tục chiến dịch thuế quan với các đối tác
10:36'
Tổng thống Mỹ Donald Trump ngày 8/7 tuyên bố sẽ không gia hạn thời hạn áp thuế quan với hàng chục nền kinh tế ngày 1/8, đồng thời công bố kế hoạch áp mức thuế riêng 50% đối với mặt hàng đồng nhập khẩu
-
Kinh tế Thế giới
Mỹ giảm bớt sản xuất dầu mỏ trong năm 2025
10:20'
Mỹ sẽ sản xuất ít dầu mỏ hơn so với dự báo trước đây do giá dầu giảm khiến các nhà sản xuất trong nước cắt giảm hoạt động.
-
Kinh tế Thế giới
Tổng thống Mỹ khẳng định không lùi thời hạn áp thuế quan
07:15'
Ngày 8/7, Tổng thống Mỹ Donald Trump tái khẳng định các nước bị Mỹ áp thuế quan mà ông gọi là “thuế đối ứng” sẽ bắt đầu áp dụng từ ngày 1/8 và ông sẽ không gia hạn việc miễn áp dụng các biện pháp này.
-
Kinh tế Thế giới
Nhập khẩu hàng hóa theo container đường biển từ Trung Quốc vào Mỹ vẫn giảm
20:38' - 08/07/2025
Hoạt động nhập khẩu hàng hóa vận chuyển trong các container từ Trung Quốc vào Mỹ trong tháng 6/2025 đã giảm 28,3% so với cùng kỳ năm ngoái.
-
Kinh tế Thế giới
Ủy ban Năng suất Australia hối thúc chính phủ dỡ bỏ thêm rào cản thuế quan
17:21' - 08/07/2025
Ủy ban Năng suất liên bang Australia mới đây kêu gọi chính phủ nước này dỡ bỏ thêm một số hàng rào thuế quan còn lại đối với hàng hóa nhập khẩu.
-
Kinh tế Thế giới
Thuế quan của Mỹ: Nhật Bản và Hàn Quốc đẩy mạnh đàm phán
10:43' - 08/07/2025
Thủ tướng Nhật Bản Shigeru Ishiba ngày 8/7 cho biết nước này sẽ tiếp tục tiến hành các cuộc đàm phán với Mỹ nhằm tìm kiếm một thỏa thuận thương mại song phương.
-
Kinh tế Thế giới
Eurogroup thống nhất ưu tiên củng cố tài khóa và thúc đẩy vai trò quốc tế của đồng euro
09:21' - 08/07/2025
Ngày 7/7, tại Brussels (Bỉ), nhóm các Bộ trưởng Tài chính khu vực đồng euro (Eurogroup) đã tổ chức cuộc họp định kỳ nhằm trao đổi và thống nhất quan điểm về các vấn đề trọng tâm của khu vực.
-
Kinh tế Thế giới
Hội nghị Thượng đỉnh BRICS 2025 khép lại với nhiều đồng thuận
09:01' - 08/07/2025
Ngày 7/7, Hội nghị Thượng đỉnh BRICS năm 2025 tại thành phố Rio de Janeiro của Brazil đã bế mạc sau 2 ngày họp với nhiều đồng thuận.