Bàn về động lực cho kinh tế Việt Nam giai đoạn 2019 – 2020
Chiều ngày 8/1, tại Hội thảo công bố Báo cáo Kinh tế vĩ mô Việt Nam năm 2019 do Trường Đại học Ngân hàng Tp. Hồ Chí Minh tổ chức, các chuyên gia cho rằng, duy trì tăng trưởng cao sẽ gặp áp lực lớn từ mất cân đối vĩ mô và các chính sách theo đuổi tăng trưởng cần phải cẩn trọng.
Trong những năm gần đây, Chính phủ rất rõ ràng trong định hướng ổn định vĩ mô hàng đầu song song với tăng trưởng kinh tế, do vậy tăng trưởng kinh tế năm 2019 được dự báo dao động xung quanh mức 6,7%.
Nền tảng trong nhóm nước tăng trưởng cao
Năm 2018 khép lại với những thành tựu đặc biệt trong phát triển kinh tế Việt Nam, với tăng trưởng kinh tế đạt mức 7,08%. Đây là mức cao nhất trong 11 năm qua và đưa Việt Nam trở thành quốc gia nằm trong nhóm các nước tăng trưởng cao nhất trong khu vực và thế giới.
Kết quả này có được đến từ ngành chế biến, chế tạo với mức tăng trưởng 12,98%, cũng như mức tăng cao nhất của ngành nông nghiệp đạt 3.76% trong giai đoạn 2012 – 2018.
Ngoài ra, khu vực đối ngoại cũng thiết lập kỷ lục tăng trưởng mới với tổng kim ngạch xuất nhập khẩu trên 482 tỷ USD và xuất siêu 7,2 tỷ USD (tăng 147% so với năm 2017). Song song đó, khu vực thu ngân sách Nhà nước đạt dấu mốc đáng ghi nhớ khi lần đầu tiên Việt Nam vượt thu ngân sách so với dự toán 3,5 tỷ USD.
PGS.TS Nguyễn Đức Trung, Trưởng nhóm thực hiện Báo cáo Kinh tế vĩ mô Việt Nam năm 2019 cho rằng, những con số tăng trưởng trên được tạo ra bởi nền tảng kinh tế vĩ mô ổn định, lạm phát 3 năm liên tục được kiểm soát thấp ổn định dưới 4%.
Qua đó, có thể thấy môi trường kinh doanh có nhiều tín hiệu tích cực. Đặc biệt, kết quả điều tra xu hướng kinh doanh quý I/2019 so với quý IV/2018 của Tổng cục Thống kê có 85,1% số doanh nghiệp đánh giá xu hướng tốt lên và ổn định. Đồng thời, chỉ số PMI (chỉ số Quản lý thu mua) đạt 56,6 điểm vào tháng 11/2018, cao nhất trong các nước ASEAN; chỉ số phát triển bền vững năm 2018 tăng 11 bậc, xếp hạng 57/176 quốc gia.
Tuy nhiên, trong bức tranh kinh tế của năm 2018 vẫn còn những mảng tối nhất định như một số ngành vốn tạo động lực tăng trưởng cho nền kinh tế như: điện thoại, điện tử, xây dựng… không còn duy trì được tốc độ tăng trưởng ấn tượng như giai đoạn 2016 – 2017, đi kèm với ngành khai khoáng tiếp tục tăng trưởng âm. Bên cạnh đó, ngành dịch vụ đạt tăng trưởng thấp hơn năm 2017; trong đó tăng trưởng không cao của dịch vụ bất động sản nhất quán với sự chững lại của tăng trưởng ngành xây dựng.
Theo tính toán, từ năm 2008 (năm Việt Nam đạt mức GDP bình quân đầu người 1.070 USD và trở thành quốc gia đạt mức thu nhập trung bình), nếu muốn tăng trưởng GDP bình quân 7%/năm, Việt Nam cần 40,5 năm để chuyển sang nước có thu nhập cao. Bởi theo định nghĩa của Ngân hàng Thế giới, một quốc gia mắc kẹt trong 42 năm không vượt qua được ngưỡng thu nhập bình quân đầu người từ 1.000 USD – 10.000 USD/năm thì bị rơi vào bẫy thu nhập trung bình.
TS. Lê Xuân Nghĩa, Viện trưởng Viện nghiên cứu và Phát triển kinh doanh, Thành viên Tổ tư vấn Tài chính – Tiền tệ Quốc gia cho rằng, một thách thức nữa đối với nền kinh tế Việt Nam hiện nay là mức tăng trưởng bình quân 7%/năm càng trở nên khó khăn khi kinh tế thế giới giai đoạn 2019 – 2020 được dự báo tiềm ẩn những diễn biến hết sức khó lường. Trong đó, cuộc chiến thương mại Mỹ - Trung năm 2018 đã cho thấy xu hướng bảo hộ thương mại ngày càng gia tăng.
Dòng vốn FDI đang vừa có xu hướng giảm trên phạm vi toàn cầu, vừa có tín hiệu chuyển hướng về các nước có nguồn lực công nghệ cao trên nền tảng 4.0, cũng sẽ ảnh hưởng không nhỏ đến nền kinh tế. Trên thực tế, tổng vốn FDI đăng ký năm 2018 giảm 15,5% so với năm 2017 là dấu hiệu đáng báo động cho sự suy giảm nguồn lực này trong thời gian tới.
Triển vọng kinh tế ở giai đoạn 2019 - 2020
Với những nền tảng của năm 2018, tăng trưởng kinh tế vĩ mô được nhóm nghiên cứu Báo cáo Kinh tế vĩ mô Việt Nam năm 2019 dự báo tăng trưởng từ 6,8% - 6,9% trong năm 2019. Đồng thời, năm 2019 mở ra với sứ mệnh quan trọng, quyết định cho sự thành công của kế hoạch 5 năm 2016 – 2020, do nền kinh tế không đạt được mục tiêu ở năm 2016 và xa hơn là vượt qua bẫy thu nhập.
Theo các chuyên gia, nhân tố tích cực cho tăng trưởng đến từ triển vọng kinh tế thế giới, sự lạc quan của khu vực tư nhân và sự hồi phục của ngành nông – lâm – thủy sản. Trong đó, nhờ vào các Hiệp định Thương mại tự do (FTA) song phương và đa phương đang có hiệu lực, Việt Nam có cơ hội mở rộng thị trường tiêu thụ hàng hóa. Với điểm sáng của một thị trường ổn định, tăng trưởng cao, nền kinh tế Việt Nam tiếp tục là điểm đến đầu tư được lựa chọn.
Dẫn chứng cụ thể, ông Nguyễn Xuân Thành, Giám đốc Phát triển Trường Đại học Fullbright Việt Nam cho hay, ở khía cạnh ngành sản xuất, triển vọng khả quan của tiêu dùng tư nhân sẽ tạo điều kiện cho ngành dịch vụ tiếp mở rộng. Đặc biệt, xu thế mở rộng tiêu dùng đang lan tỏa ra toàn nền kinh tế, cũng như triển vọng tích cực của hoạt động bán lẻ, tài chính, ngân hàng, bảo hiểm, du lịch và dịch vụ ăn uống, lưu trú.
Còn ngành nông – thủy – hải sản duy trì đà tăng trưởng cao hơn nếu việc chuyển đổi cơ cấu cây trồng theo hướng phục vụ xuất khẩu. Hoạt động nuôi trồng thủy sản có nhiều thuận lợi khi các sản phẩm có xu hướng được tiêu thụ tốt từ cả thị trường trong nước và nước ngoài. Thêm vào đó, số lượng thị trường xuất khẩu chấp nhận sản phẩm ngành nông – thủy – hải sản Việt Nam ngày càng tăng đang mở rộng thị trường đầu ra cho ngành này.
Tính đến nay các tranh luận về những tác động của cuộc chiến thương mại Mỹ - Trung đến nền kinh tế Việt Nam vẫn chưa nhất quán, nhưng có thể thấy Việt Nam có thể được hưởng lợi nhưng cũng phải chịu ảnh hưởng tiêu cực. Đáng chú ý, cuộc chiến này chỉ là bề nổi cho tảng băng chìm về xu hướng bảo hộ thương mại và các hàng rào phi thuế quan ngày càng gia tăng.
Việt Nam là nền kinh tế nhỏ, nhưng có độ mở thương mại rất lớn và đến cuối năm 2018 độ mở thương mại của Việt Nam chỉ thấp ở Singapore trong Hiệp hội các Quốc gia Đông Nam Á. Theo đó, kịch bản xấu nhất, thị trường xuất khẩu sẽ bị ảnh hưởng rất mạnh, bất ổn kinh tế toàn cầu sẽ làm giảm thanh khoản dòng vốn, nguồn vốn nước ngoài sẽ giảm sút./.
>>> KINH TẾ 2018 VÀ TRIỂN VỌNG 2019: Bài 1: Đi tìm lời giải cho tăng trưởng năm 2018
>>> KINH TẾ 2018 VÀ TRIỂN VỌNG 2019: Bài 2: Triển vọng nào cho kinh tế 2019?
Tin liên quan
-
Kinh tế Việt Nam
Ngành thống kê sẽ đề xuất kịp thời các “kịch bản tăng trưởng kinh tế”
10:51' - 08/01/2019
Năm 2019, toàn ngành thống kê sẽ tập trung nâng cao chất lượng thống kê, kịp thời đề xuất các giải pháp ứng phó có hiệu quả các biến động trên thị trường.
-
Kinh tế Việt Nam
Chuẩn bị tổ chức Diễn đàn Kinh tế Việt Nam năm 2019
07:46' - 06/01/2019
Chính phủ sẽ phối hợp với Ban Kinh tế Trung ương tổ chức Diễn đàn Kinh tế Việt Nam năm 2019.
-
Ý kiến và Bình luận
Fitch Solutions: Kinh tế Việt Nam tăng trưởng cao nhất trong 11 năm
07:02' - 06/01/2019
Theo một phân tích kinh tế vừa do Fitch Solutions Macro Research công bố mới đây, kinh tế Việt Nam đã tăng trưởng 7,1% năm 2018, mức tăng trưởng cao nhất trong 11 năm nay.
-
Kinh tế Việt Nam
Kinh tế - xã hội Việt Nam năm 2018: Nhiều con số tăng trưởng đáng chú ý
11:26' - 31/12/2018
Việc thực hiện thành công mục tiêu kép đã tạo thêm dư địa để thực hiện tốt hơn các nhiệm vụ kinh tế - xã hội trong các năm tiếp theo.
Tin cùng chuyên mục
-
Ý kiến và Bình luận
OPEC: Ngành dầu mỏ cần đầu tư 14.000 tỷ USD để đáp ứng nhu cầu thế giới
08:39'
Hồi tháng 1/2024, OPEC dự báo nhu cầu dầu mỏ toàn cầu sẽ đạt 106,21 triệu thùng/ngày vào năm 2025, đồng thời khẳng định nhu cầu dầu thế giới sẽ tiếp tục tăng trong hai thập niên tới.
-
Ý kiến và Bình luận
"Tiếng chuông báo động" đối với kinh tế Ukraine
08:04'
Tính đến ngày 29/2, nợ chính phủ và các khoản được Chính phủ Ukraine bảo lãnh lên tới 490,1 tỷ hryvnia, tương đương 12,47 tỷ USD.
-
Ý kiến và Bình luận
Quan chức Fed đưa ra khuyến nghị mới về lộ trình giảm lãi suất
07:57'
Thống đốc Cục Dự trữ liên bang Mỹ (Fed) Christopher Waller, cho rằng Fed nên thu hẹp mức độ giảm hoặc trì hoãn việc hạ lãi suất để ứng phó với số liệu lạm phát "đáng thất vọng”.
-
Ý kiến và Bình luận
Nâng chất lượng thực thi
09:54' - 27/03/2024
Năm 2024, doanh nghiệp vẫn tiếp tục đối mặt với rất nhiều khó khăn cả bên trong và bên ngoài. Khi đối mặt với những khó khăn như vậy, các doanh nghiệp kỳ vọng môi trường kinh doanh tiếp tục thuận lợi.
-
Ý kiến và Bình luận
EU lo ngại thương vụ Lufthansa-ITA Airways đẩy giá vé lên cao
09:04' - 27/03/2024
Kế hoạch mua cổ phần của hãng hàng không Lufthansa trong ITA Airways của Italy có thể gây tổn hại đến cạnh tranh và đẩy giá vé lên cao.
-
Ý kiến và Bình luận
IMF: Trung Quốc có thể đẩy nhanh tăng trưởng nhờ cải cách theo hướng thị trường
07:10' - 26/03/2024
Tổng Giám đốc Quỹ Tiền tệ Quốc tế (IMF) Kristalina Georgieva cho biết với gói cải cách toàn diện theo hướng thị trường, Trung Quốc có thể tăng trưởng nhanh hơn đáng kể so với kịch bản hiện tại.
-
Ý kiến và Bình luận
Tích trữ và khai thác hiệu quả nguồn nước giúp thích ứng xâm nhập mặn
15:29' - 25/03/2024
Trữ nước và khai thác hiệu quả nguồn nước hiện đang là giải pháp giúp cho các địa phương khu vực Đồng bằng sông Cửu Long có thể sống chung với hạn hán và xâm nhập mặn.
-
Ý kiến và Bình luận
Fed: Kinh tế Mỹ không có dấu hiệu suy thoái trong những năm tới
11:11' - 25/03/2024
Cục Dự trữ liên bang Mỹ (Fed) không nhận thấy dấu hiệu suy thoái của nền kinh tế trong năm nay cũng như hai năm sau đó.
-
Ý kiến và Bình luận
IMF đánh giá tích cực Trung Quốc chuyển đổi sang tăng trưởng chất lượng cao
20:25' - 24/03/2024
Tổng Giám đốc IMF Kristalina Georgieva cho rằng sự chuyển đổi từ tỷ lệ tăng trưởng cao sang tăng trưởng chất lượng cao là định hướng phù hợp trên con đường cần đi và Trung Quốc quyết tâm làm như vậ