Một thỏa thuận được trưởng đoàn đàm phán EU, ông Michel Barnier cho là “rất khó” đạt được, nhưng “vẫn có thể xảy ra”. Cùng lúc đó, căng thẳng đang diễn ra tại Anh giữa những đòi hỏi độc lập của Scotland và nguy cơ bạo lực chính trị nổi lên tại Bắc Ireland.
Được biết, bản dự thảo thỏa thuận do Thủ tướng Anh Boris Johsnon nêu ra ngày 2/10, dự kiến thiết lập “hàng rào kép” (hải quan và thuế quan) tại biển Ireland và giữa Bắc Ireland và Cộng hòa Ireland, là cơ sở cho các cuộc đàm phán trong tuần đàm phán quyết định giữa Anh và EU.
Thủ tướng Anh Boris Johnson phát biểu tại hội nghị của đảng Bảo thủ tại Manchester, Tây Bắc Anh ngày 2/10/2019. Ảnh: AFP/TTXVN
Các cuộc thảo luận được tái khởi động ngày 7/10 và sẽ tiếp tục diễn ra tại nhiều thủ đô của các nước thành viên EU cho tới Hội nghị Thượng đỉnh EU dự kiến diễn ra từ ngày 17-18/10. Theo đó, lãnh đạo các quốc gia châu Âu sẽ phải quyết định liệu các điều kiện đã hội đủ để chấp nhận một lần nữa lùi thời hạn Brexit, dự kiến ngày 31/10. Dự kiến sau gần 1 tuần, tức ngày 14/10, nữ Hoàng Anh sẽ có một bài phát biểu rất được trông đợi tại Westminster, trong khi đó, cùng ngày, Thủ tướng Anh dự kiến cũng muốn đưa ra một thông báo về thỏa thuận với EU.
Ông Boris Johnson đã luôn hứa hẹn về một Brexit nhất thiết là ngày 31/10, vậy mà, trong tuần qua, lần đầu tiên ông ta đã nêu ra khả năng nhượng bộ lời đề nghị lùi thời hạn Brexit, cũng như luật mới được các nghị sỹ Anh thông qua, về mặt lý thuyết buộc Thủ tướng Anh tuân thủ. Trong số báo ra ngày 5/10, tờ Daily Telegraph đã một lần nữa nếu ra khả năng Hungary của ông Viktor Orban tới giải cứu cho Broris Johnson. Sự phủ quyết của duy nhất một quốc gia thành viên EU liệu có đủ để chặn yêu lùi thời hạn Brexit của Anh và theo đó tạo ra một Brexit đột ngột. Với một quyết định như vậy từ phía chính quyền Budapest, Brexit cuối cùng đã được quyết định. Tuy nhiên, dường như hậu quả của nó quá nặng nề, vì vậy khả năng cao khó có thể xảy ra. Tuy vậy, nó cũng cho thấy mức độ căng thẳng đang bao trùm toàn châu lục khi thời hạn Brexit đang cận kề.
Bầu không khí căng thẳng cũng phủ khắp nước Anh. Ngày 5/10 vừa qua, hàng nghìn người biểu tình ủng hộ sự độc lập của Scotland đã tụ tập tại Edingbourg để bày tỏ ý muốn rời khỏi Anh do Brexit. Tại Bắc Ireland, tình hình còn căng thẳng hơn do bạo lực chính trị có thể tái diễn, giới chức an ninh nước này đã ghi nhận được hiện tượng này từ nhiều tháng qua. Theo báo Belfast Telegraph, số vụ phạm tội do lực lượng bán vũ trang gây ra (3 vụ từ 30/09/2018 tới 1/10/2019) đã tăng gấp 3 lần từ 2 năm nay. Mối đe dọa về sự lặp lại tình trạng căng thẳng chính trị đã được cảnh sát Bắc Ireland cảnh báo ở mức cao nhất. Vấn đề đường biên giới Ireland là trọng tâm của các cuộc thương lượng về Brexit, do nguy cơ bạo lực trở lại vì việc thiết lập một đường biên giới vật lý giữa 2 miền Ireland, nhưng cũng bởi vì sự ra đi của Anh khiến đường biên giới trở thành một điểm nhạy cảm vì duy trì thị trường chung. Trong một báo cáo công bố ngày 19/09, Tổ chức Hợp tác và Phát triển Kinh tế (OECD) cũng cảnh báo về tác động kinh tế mà một Brexit không thỏa thuận có thể gây ra, đặc biệt là đối với Cộng hòa Ireland, được cho là quốc gia bị ảnh hưởng nặng nề nhất, với tăng trưởng thụt lùi, ước ở mức 1,5% trong năm 2020 và năm 2021./.