Biến thể Omicron làm trầm trọng thêm các nguy cơ đang hiện hữu của kinh tế thế giới
Theo tờ The Economist, hơn một năm sau thành công đầu tiên của vaccine ngừa COVID-19, cảm giác sợ hãi lại ập đến với thế giới. Biến thể mới của virus SARS-CoV-2 mang tên Omicron, lần đầu tiên được công bố vào ngày 24/11, có thể phá vỡ hệ thống phòng vệ được thiết lập nhờ tiêm chủng hoặc kháng thể của những người đã mắc COVID-19.
Tổ chức Y tế Thế giới (WHO) tuyên bố Omicron gây ra nguy cơ toàn cầu “rất cao”. Giám đốc điều hành hãng dược Moderna, một trong những nhà sản xuất vaccine ngừa COVID-19, cảnh báo các loại vaccine hiện tại khó có thể hiệu quả đối với biến thể mới với đột biến cao.Trước nguy cơ tái phong tỏa, đóng cửa biên giới và người tiêu dùng lo lắng, các nhà đầu tư đã phản ứng bằng việc bán cổ phần các hãng hàng không và chuỗi khách sạn. Giá dầu giảm khoảng 10 USD/thùng - mức giảm giá gắn với nguy cơ suy thoái kinh tế.
Còn quá sớm để biết liệu 35 đột biến trên protein gai của Omicron có khiến biến thể này dễ lây nhiễm hay nguy hiểm so với biến thể Delta hiện đang “thống trị” hay không. Khi các nhà khoa học công bố phân tích dữ liệu trong vài tuần tới, bức tranh dịch tễ học sẽ trở nên rõ ràng hơn.
Tuy nhiên, mối đe dọa về một làn sóng dịch lây lan từ nước này sang nước khác lại một lần nữa đeo bám nền kinh tế thế giới, làm trầm trọng thêm ba nguy cơ đang hiện hữu.
Nguy cơ thứ nhất là các biện pháp hạn chế chặt chẽ ở các nền kinh tế tiên tiến sẽ ảnh hưởng xấu tới tăng trưởng. Khi có thông tin về biến thể mới, các quốc gia này đã ra thông báo hạn chế du khách đến từ miền Nam châu Phi, nơi biến thể lần đầu được công bố.Israel và Nhật Bản đã đóng cửa biên giới hoàn toàn, trong khi Anh áp dụng các quy định cách ly mới. Đại dịch đột ngột kết thúc một kỷ nguyên tự do của du lịch toàn cầu. Các hạn chế đã được nới lỏng trong năm nay, song tuần qua đã cho thấy các cánh cửa đã đóng lại nhanh hơn nhiều so với khi được mở trở lại.
Sự lây lan của Omicron cũng có khả năng tăng thêm những hạn chế đối với việc đi lại tự do trong nước. Để kiềm chế các ca mắc biến thể Delta đang gia tăng, châu Âu thậm chí đã hạn chế nhiều hoạt động trong nước trước khi biến thể Omicron xuất hiện.Tại Italy, những người chưa tiêm vaccine không được phép đến các nhà hàng, trong khi tại Bồ Đào Nha, ngay cả những người đã tiêm vaccine vẫn phải có kết quả xét nghiệm âm tính mới được vào các quán bar. Trong khi đó, Áo đang áp lệnh phong tỏa hoàn toàn. Sự phục hồi được chờ đợi từ lâu của các ngành dịch vụ khổng lồ, từ khách sạn đến hội nghị, đã bị đình lại.
Nền kinh tế mất cân đối làm trầm trọng thêm nguy cơ thứ hai, đó là biến thể mới có thể khiến lạm phát vốn đã cao tiếp tục tăng. Rủi ro này lớn nhất tại Mỹ, nơi mà chính sách kích thích tài khóa của Tổng thống Joe Biden đã khiến nền kinh tế phát triển quá nóng và giá tiêu dùng trong tháng 10/2021 tăng 6,2% so với cùng kỳ năm ngoái và là mức cao nhất trong ba thập kỷ qua. Theo dữ liệu của Bloomberg, lạm phát cũng cao ở các khu vực khác trên thế giới, ở mức 5,3% trên toàn cầu.Nhiều người có thể nghĩ rằng biến thể Omicron sẽ làm giảm lạm phát do hoạt động kinh tế suy giảm. Thực tế có thể hoàn toàn ngược lại. Giá cả đang tăng một phần do người tiêu dùng tăng mua sắm, thúc đẩy chuỗi cung ứng toàn cầu cho mọi hàng hóa. Chi phí vận chuyển một container từ các nhà máy ở châu Á đến châu Mỹ vẫn cao ngất ngưởng. Để tổng lạm phát giảm, người tiêu dùng cần chuyển chi tiêu sang các dịch vụ như du lịch và ăn uống. Biến thể Omicron không những trì hoãn việc này mà còn có thể gây nên những đợt phong tỏa mới tại các trung tâm sản xuất quan trọng, làm trầm trọng thêm gián đoạn nguồn cung. Và người lao động lo ngại về dịch bệnh có thể hoãn kế hoạch trở lại làm việc, khiến tiền lương bị đẩy lên.Đây có thể là lý do Chủ tịch Cục Dự trữ Liên bang Mỹ (Fed), Jerome Powell, ngày 30/11 tuyên bố ủng hộ thắt chặt tiền tệ. Lập trường đó là đúng, song cũng mang lại những nguy cơ. Tác động lan tỏa có thể làm tổn thương các nền kinh tế mới nổi, vốn có xu hướng hứng chịu dòng vốn bị rút và tỷ giá hối đoái giảm khi Fed thắt chặt chính sách tiền tệ.
Các nền kinh tế mới nổi có dự trữ ngoại hối lớn hơn và ít phụ thuộc vào nợ ngoại tệ hơn so với trước đây khi Fed rút dần các gói kích thích tiền tệ năm 2013. Tuy nhiên, các nước này hiện lại phải đương đầu với biến thể Omicron ngay trong nước.Brazil, Mexico và Nga đã tăng lãi suất, biện pháp giúp ngăn chặn lạm phát song có thể làm giảm tăng trưởng khi làn sóng dịch mới bùng phát. Thổ Nhĩ Kỳ đã làm điều ngược lại, giảm lãi suất và hệ quả là đồng tiền sụp đổ. Nhiều nền kinh tế mới nổi có thể phải đối mặt với một lựa chọn không mong muốn.
Nguy cơ cuối cùng là tăng trưởng giảm tốc ở Trung Quốc, nền kinh tế lớn thứ hai thế giới. Cách đây chưa lâu, Trung quốc là “tấm gương sáng” về khả năng phục hồi kinh tế trong đại dịch.Giờ đây, nước này đang vật lộn với cuộc khủng hoảng nợ trong ngành bất động sản, các chiến dịch "chấn chỉnh" doanh nghiệp tư nhân và chính sách “Không COVID-19” không bền vững khiến đất nước bị cô lập và phải chịu sự phong tỏa ngặt nghèo tại bất cứ khu vực nào có các ca lây nhiễm.
Ngay cả khi Chính phủ Trung Quốc xem xét việc kích thích kinh tế, tăng trưởng đã giảm xuống còn khoảng 5%. Trừ cú sốc khi đại dịch mới bùng phát, đây là mức tăng trưởng thấp nhất của Trung Quốc trong vòng 30 năm.
Nếu biến thể Omicron có khả năng lây lan mạnh hơn so với biến thể Delta, điều này sẽ thách thức chiến lược của Trung Quốc. Do biến thể này lây lan dễ hơn, Trung Quốc sẽ phải mạnh tay hơn đối với mỗi đợt bùng phát để dập dịch, điều sẽ gây tổn hại tăng trưởng và phá vỡ chuỗi cung ứng.Biến thể Omicron cũng có thể gây khó cho Trung Quốc trong việc từ bỏ chính sách “Không COVID-19”, bởi với việc để virus lây lan, làn sóng lây nhiễm có thể lớn hơn, gây căng thẳng cho nền kinh tế và hệ thống chăm sóc sức khỏe. Điều này đặc biệt đúng với mức miễn dịch thấp ở Trung Quốc và các câu hỏi về việc vaccine của nước này hiệu quả đến đâu.
Mặc dù vậy, không phải tất cả đều u ám. Thế giới sẽ không chứng kiến sự tái diễn của mùa Xuân năm 2020 với sự sụt giảm GDP đáng kinh ngạc. Tập đoàn Goldman Sachs (Mỹ) cho biết người dân, doanh nghiệp và các chính phủ đã thích ứng với virus này, có nghĩa là mối liên hệ giữa GDP và các hạn chế về đi lại và hành vi chỉ bằng 1/3 so với trước đây. Một số nhà sản xuất vaccine kỳ vọng dữ liệu mới sẽ cho thấy vaccine hiện tại vẫn ngăn ngừa được những ca bệnh nặng. Và, nếu phải hành động, các công ty và chính phủ sẽ có thể tung ra vaccine và thuốc điều trị mới sau vài tháng vào năm tới. Mặc dù vậy, Omicron, hoặc các biến thể khác trong tương lai, vẫn đe dọa giảm tăng trưởng và tăng lạm phát khi thế giới vừa nhận được cảnh báo con đường để COVID-19 trở thành bệnh đặc hữu sẽ không bằng phẳng./.Tin liên quan
-
Phân tích - Dự báo
Vai trò của Trung Quốc đối với kinh tế toàn cầu
06:30' - 10/12/2021
Chiều hướng tăng trưởng chậm lại một cách đáng kinh ngạc của kinh tế Trung Quốc đang mang đến những cảnh báo quen thuộc rằng khi Trung Quốc "hắt hơi" thì kinh tế toàn cầu cũng sẽ "sổ mũi".
-
Ý kiến và Bình luận
Vaccine có bảo vệ hiệu quả trước biến thể Omicron?
11:53' - 09/12/2021
Nghiên cứu cho thấy các loại vaccine hiện nay giảm hiệu quả trong việc ngăn chặn sự lây lan của biến thể Omicron, song vẫn có khả năng bảo vệ người bệnh không bị trở nặng.
-
Ý kiến và Bình luận
Giới khoa học nhận định thế nào về hiệu quả vaccine với biến thể Omicron?
19:49' - 08/12/2021
Nhật báo Les Echos số ra ngày 8/12 dẫn nhận định của giới khoa học cho biết vaccine hiện tại có thể giúp các bệnh nhân nhiễm biến thể Omicron tránh được tình trạng bệnh nghiêm trọng.
-
Kinh tế tổng hợp
Omicron có thể là yếu tố giúp chấm dứt đại dịch COVID-19
13:51' - 08/12/2021
Nếu Omicron được chứng minh là gây ra tác động ít nghiêm trọng như các báo cáo và nghiên cứu ban đầu cho thấy, biến thể này thực sự có thể giúp con người đạt được miễn dịch cộng đồng.
-
Ý kiến và Bình luận
Bộ trưởng Tài chính Mỹ: Biến thể Omicron có thể làm chậm tăng trưởng kinh tế toàn cầu
14:17' - 03/12/2021
Bộ trưởng Tài chính Mỹ Janet Yellen cho rằng biến thể Omicron gây dịch COVID-19 có thể làm chậm tăng trưởng kinh tế toàn cầu qua việc làm trầm trọng vấn đề chuỗi cung ứng và suy giảm nhu cầu.
-
Kinh tế Thế giới
Kinh tế toàn cầu phục hồi nhưng lạm phát tăng mạnh
15:10' - 01/12/2021
Kinh tế thế giới trong năm 2021 đã phục hồi sau giai đoạn đình trệ do đại dịch, nhưng lạm phát tăng mạnh.
-
Phân tích - Dự báo
Ba mối đe dọa đối với sự phục hồi kinh tế toàn cầu
05:30' - 01/12/2021
Theo tạp chí The Economist, ba mối đe dọa đối với sự phục hồi của nền kinh tế toàn cầu là việc Mỹ thắt chặt chính sách tiền tệ, kinh tế Trung Quốc tăng trưởng chậm lại và biến thể Omicron.
Tin cùng chuyên mục
-
Phân tích - Dự báo
Khi dầu mỏ trở thành rủi ro chiến lược
06:30'
Nếu cuộc khủng hoảng tại Trung Đông kéo dài hoặc một cuộc khủng hoảng khác bùng lên, đây có thể là một bước ngoặt mới định hình thị trường dầu mỏ toàn cầu.
-
Phân tích - Dự báo
Chảy máu chất xám, Mỹ trả giá đắt?
05:30'
Theo một số chuyên gia phân tích, bằng cách tấn công vào những biểu tượng giáo dục hàng đầu, chính quyền Tổng thống Trump đang làm suy yếu một trong những “viên ngọc quý” của nước Mỹ.
-
Phân tích - Dự báo
Ngân hàng UOB nâng dự báo tăng trưởng GDP Việt Nam lên 6,9%
14:42' - 08/07/2025
Với diễn biến tích cực trong quý II/2025, Ngân hàng UOB (Singapore) điều chỉnh nâng dự báo tăng trưởng GDP Việt Nam trong năm 2025 lên 6,9%, thay vì mức 6% trước đó.
-
Phân tích - Dự báo
Chính sách tiền tệ trong sương mù
06:30' - 08/07/2025
Các ngân hàng trung ương lớn trên toàn cầu đã gặp nhiều khó khăn trong việc định hướng chính sách lãi suất do cuộc chiến thương mại của Tổng thống Trump khiến viễn cảnh thuế quan luôn mịt mờ.
-
Phân tích - Dự báo
Mỹ và EU chạy nước rút trước thời hạn áp thuế ngày 9/7
05:30' - 08/07/2025
Khi lệnh tạm hoãn áp thuế đối ứng của Mỹ sắp kết thúc, các nhà đàm phán Mỹ và EU vẫn đang tranh luận về thỏa thuận thương mại sơ bộ, nhằm trì hoãn giải quyết những tranh chấp thương mại song phương.
-
Phân tích - Dự báo
Tín hiệu cho một trật tự tài chính toàn cầu mới?
06:30' - 07/07/2025
Nhận thức lâu đời về đồng USD và trái phiếu kho bạc Mỹ là nơi trú ẩn an toàn có nguy cơ bị thay đổi vĩnh viễn.
-
Phân tích - Dự báo
Nông nghiệp Hàn Quốc: Từ ‘sự cố táo vàng’ đến chiến lược sống còn
05:30' - 07/07/2025
Tờ “Korea JoongAng Daily” mới đây có bài viết về biến đổi khí hậu đang gây ra những thách thức chưa từng thấy đối với nông nghiệp Hàn Quốc, từ thời tiết khắc nghiệt đến giá lương thực bất ổn.
-
Phân tích - Dự báo
Châu Âu giằng co giữa tham vọng khí hậu và thực tế kinh tế
06:30' - 06/07/2025
EC vừa chính thức đề xuất mục tiêu giảm 90% khí thải nhà kính vào năm 2040 so với mức của năm 1990, tiếp nối lộ trình đưa Liên minh châu Âu (EU) hướng tới mức phát thải ròng bằng 0 vào năm 2050.
-
Phân tích - Dự báo
Khi kho vàng Manhattan trở thành dấu hỏi địa kinh tế
05:30' - 06/07/2025
Theo báo The Straits Times, Mỹ vốn luôn tự hào vì sở hữu kho vàng lớn nhất thế giới.