Cách Trung Quốc thâu tóm lĩnh vực bán dẫn châu Âu

Một thiết bị công nghệ của Công ty thiết bị bán dẫn Micron của Mỹ. Ảnh: REUTERS/TTXVN

Năm 2020, Trung Quốc nhập khẩu 350 tỷ USD chip bán dẫn, cao hơn so với nhập khẩu dầu mỏ. Đây là mặt hàng chiến lược cần thiết cho điện thoại thông minh, máy tính, xe hơi và cả tên lửa đạn đạo.
Thông qua các quỹ tư nhân, Chính phủ Trung Quốc can dự trong mỗi thương vụ mua bán các đơn vị nghiên cứu, sản xuất chất bán dẫn. Tuy nhiên, không phải quốc gia châu Âu nào cũng biết điều này.
Liên quan đến vấn đề này, tờ Le Monde có đăng tải bài viết với tựa đề “Trung Quốc tìm cách kiểm soát các công ty bán dẫn châu Âu như thế nào”, trong đó nhận định Trung Quốc đang âm thầm thâu tóm công nghệ chất bán dẫn, kể cả tại Pháp.
Thông qua mua bán, sáp nhập
Ngày 13/5, quỹ đầu tư Trung Quốc Wise Road Capital đã đề nghị mua lại công ty Pháp Unity Semiconductor (SC) SAS. Quỹ này được thành lập năm 2017 để đầu tư vào các công ty công nghệ, nhất là chất bán dẫn.
Trang web của Wise Road Capital khẳng định họ có “quyết định độc lập” trong thương vụ này. Thế nhưng, theo cơ quan tình báo kinh tế Datenna, nhiều cổ đông của Wise Road Capital có liên hệ chặt chẽ với nhà nước Trung Quốc và thực tế quỹ này là công cụ để Trung Quốc nâng cao sức mạnh công nghệ.
UnitySC tuy ít được biết đến, nhưng lại có tương lai rất sáng sủa. Nhờ trung tâm nghiên cứu ở “thung lũng Silicon mini” Grenoble, các công nghệ của công ty này rất cần thiết đối với những sản phẩm chip bán dẫn ngày càng được thu nhỏ.
Theo tờ South China Morning Post, nhiều trung tâm nghiên cứu, đơn vị sản xuất đã rơi vào tay Wise Road Capital và được chuyển giao cho Trung Quốc. Chỉ một tháng sau khi bị mua lại, United Test and Assembly Center (UTAC) của Singapore thông báo xây nhà máy tại Sơn Đông, tương tự là công ty Huba Control (Đức) được đưa về Tứ Xuyên. Công ty liên doanh với Áo AMS thì xây nhà máy tại An Huy.
Chip điện tử là mặt hàng không thể thiếu trong thế giới kỹ thuật số. Sản phẩm nhỏ bé này có mặt trong điện thoại thông minh, máy tính, xe hơi và cả tên lửa đạn đạo. Một chiếc xe hơi cần từ 1.000 đến 1.400 con chip. Tuy nhiên, việc sản xuất thường chỉ tập trung vào một số ít quốc gia và Trung Quốc vốn chỉ sản xuất được 15% số chip tiêu thụ lại đang lệ thuộc vào Nhật Bản và vùng lãnh thổ Đài Loan (Trung Quốc).
Năm 2020, Trung Quốc nhập khẩu 350 tỷ USD chip bán dẫn, cao hơn cả dầu mỏ. Do đó, trong bối cảnh căng thẳng quan hệ Mỹ-Trung, dù chỉ 1% chip bán dẫn được sử dụng trong quân sự, Mỹ vẫn thận trọng hạn chế xuất khẩu chip bán dẫn sang Trung Quốc.
Quan ngại của phương Tây
Theo Viện Nghiên cứu Trung Quốc Mercator (MERICS), với kế hoạch "Made in China 2025" (Sản xuất tại Trung Quốc năm 2025) tung ra năm 2015, Trung Quốc đặt mục tiêu sẽ đứng đầu thế giới ở 10 công nghệ chủ chốt trong 10 năm tới và lập ra trên 1.800 quỹ đầu tư công về kỹ thuật số với số tiền 390 tỷ euro.

Cơ quan tình báo kinh tế Datenna nhấn mạnh rằng riêng về lĩnh vực bán dẫn, nhà nước Trung Quốc có sự can dự trong mỗi thương vụ thông qua các quỹ tư nhân. Chính vì vậy, điều này đã gây ra không ít quan ngại đối với các nước phương Tây.

Ủy ban Đầu tư nước ngoài ở Mỹ đã bác việc Wise Road Capital thông qua hai chi nhánh ở quần đảo Caiman và bang Delaware mua lại nhà sản xuất bán dẫn Magnachip của Hàn Quốc niêm yết tại Phố Wall.

Trong khi đó, Vương quốc Anh chặn việc bán Newport Wafer Fab cho chi nhánh ở Hà Lan của một công ty điện tử Trung Quốc.
Tại Pháp, cả Bộ Kinh tế lẫn UnitySC đều từ chối bình luận về khả năng được Trung Quốc mua lại. Ngoài ra, từ ngày 1/4/2020, việc nước ngoài mua các công ty bán dẫn của nước này phải được cơ quan chức năng xét duyệt vì lý do an ninh quốc gia.
Mùa Xuân năm 2019, Liên minh châu Âu (EU) đã thông báo cơ chế thanh lọc, trong đó các quốc gia thành viên phải cung cấp thông tin về mọi đầu tư khoản ngoại quốc trong công nghệ nhạy cảm.
Tuy nhiên, Tòa Thẩm kế châu Âu - tổ chức kiểm toán của EU - vẫn gặp khó khăn trong việc có được dữ liệu hoàn chỉnh cập nhật, và vì vậy vẫn chưa có được cái nhìn chung về các hoạt động thâu tóm của Trung Quốc./.