Cải thiện phương án thích ứng biến đổi khí hậu đối với ngành nông nghiệp

Ngày 15/3, tại Hà Nội, Bộ Nông nghiệp và Phát triển nông thôn phối hợp cùng Tổ chức Nông nghiệp và Lương thực của Liên Hiệp Quốc (FAO) tổ chức Hội nghị khu vực về "Thực hiện Khung hành động Sandai về giảm thiểu rủi ro thiên tai cho ngành nông nghiệp ở châu Á - Thái Bình Dương" với sự tham gia của 200 đại biểu và các đối tác phát triển đến từ 28 quốc gia đến từ châu Á và Thái Bình Dương.

Theo FAO, hội nghị khu vực nhằm đưa ra các định hướng cho việc thực hiện Khung hành động Sendai về giảm thiểu rủi ro thảm họa 2015-2030 trong lĩnh vực nông nghiệp.

Hạn hán, lũ lụt và các thảm hoạ thiên nhiên đang ngày càng xảy ra thường xuyên ở châu Á và Thái Bình Dương, khu vực dễ bị thiên tai nhất trên thế giới. Khi thảm họa xảy ra có thể gây tác động ngay lập tức tới hoạt động sản xuất lương thực. Do vậy, FAO đang phối hợp với các quốc gia thành viên, người nông dân, giới học thuật, tổ chức xã hội dân sự và khối tư nhân để cải thiện phương pháp thích ứng và giảm nhẹ ảnh hưởng của biến đổi khí hậu và khủng hoảng đối với ngành nông nghiệp.

Khung hành động Sendai kêu gọi quản lý rủi ro thiên tai cần phải lồng ghép vào tất cả các lĩnh vực phát triển. Việc này rất quan trọng để không chỉ giảm thiểu tổn thất thiên tai mà còn ngăn ngừa và giảm thiểu rủi ro, thích ứng với biến đổi khí hậu và đạt được các Mục tiêu Phát triển Bền vững của thế giới (SDGs).

Trong bốn thập kỷ qua, thiệt hại do thiên tai ở châu Á và Thái Bình Dương tăng lên 16 lần về mặt tài chính "Chúng ta phải hành động để đảo ngược xu hướng này. Với 2,5 tỷ người trên hành tinh sống dựa vào nông nghiệp, mức độ thiệt hại và tổn thất này đe dọa những nỗ lực của chúng ta trong việc chấm dứt nạn đói nghèo" - bà Kundhavi Kadiresan, Phó Tổng Giám đốc FAO và Trưởng Đại diện Khu vực châu Á và Thái Bình Dương phát biểu.

Tại hội nghị, FAO đã công bố báo cáo toàn cầu "Tác động của thiên tai và khủng hoảng đối với nông nghiệp và an ninh lương thực năm 2017." Báo cáo chỉ ra rằng, trong giai đoạn từ năm 2005 đến năm 2015, thiên tai gây ra thiệt hại ước tính 96 tỷ USD trong trồng trọt và chăn nuôi của các nước đang phát triển. Hạn hán là một trong những nguyên nhân hàng đầu chiếm 83% thiệt hại kinh tế, với thiệt hại cho nông nghiệp ước tính khoảng 29 tỷ USD.

Báo cáo cũng cảnh báo rằng đây không phải là bức tranh đầy đủ do chúng ta vẫn còn thiếu thông tin về các thiệt hại và mất mát trong nuôi trồng thủy hải sản, và lâm nghiệp.

Hoạt động nông nghiệp rất dễ bị tổn thương trước thảm họa do phụ thuộc nhiều vào khí hậu, tài nguyên thiên nhiên và thương mại toàn cầu. Biến đổi khí hậu làm gia tăng những rủi ro này. "Nhưng rủi ro cũng một phần là do việc chúng ta lập kế hoạch chưa tốt, gây ra áp lực về tài nguyên đất và nước, gây suy thoái hệ sinh thái, di cư và gia tăng căng thẳng xã hội và khả năng dễ bị tổn thương của người dân, đặc biệt là người nghèo. Đầu tư có hệ thống và hiểu rõ những rủi ro này sẽ đảm bảo cho các hành động hiệu quả” - ông Mofazzal Hossain Chowdhury Maya, Bộ trưởng Quản lý Thiên tai và Cứu trợ, Bangladesh cho hay.

Thứ trưởng Bộ Nông nghiệp và Phát triển nông thôn Lê Quốc Doanh nhấn mạnh: "Nông nghiệp là vấn đề sống còn đối với nhiều nước trong khu vực. Phát triển nông nghiệp đặc biệt là sản xuất lương thực đã giúp Việt Nam đứng vững trong các cuộc khủng hoảng kinh tế toàn cầu và khu vực, duy trì tăng trưởng kinh tế và ổn định xã hội. Rõ ràng là trong bối cảnh biến đổi khí hậu và đô thị hoá, không thể xóa đói giảm nghèo mà không tăng cường khả năng phục hồi sinh kế phụ thuộc nông nghiệp, đặc biệt là các nông hộ nhỏ. Vì vậy, chúng ta cần cải thiện hơn nữa tính đổi mới cũng như tìm kiếm tất cả các phương pháp tiếp cận cũng như các biện pháp kỹ thuật, ví dụ như là làng thông minh biến đổi khí hậu, hoặc hệ thống nông nghiệp thông minh thích ứng với biến đổi khí hậu, hệ thống sinh thái".

Thảo luận về những rủi ro mà trồng trọt, chăn nuôi, nuôi trồng thủy sản và lâm nghiệp gặp phải, các đại biệu tham dự hội nghị chia sẻ những kinh nghiệm tốt trong việc giảm rủi ro và tăng cường khả năng chống chịu và cùng nhau xác định các ưu tiên để tiếp tục thực hiện Khung hành động Sendai trong lĩnh vực nông nghiệp.

Bà Kadiresan cho biết, FAO hợp tác với các chính phủ để tăng cường khả năng tiếp cận thông tin về thời tiết và cảnh bảo rủi ro thảm họa cho các hộ nông dân quy mô nhỏ. Từ đó, họ có thể sử dụng các thông tin này điều chỉnh hoạt động nông nghiệp, đa dạng hóa sinh kế và có thể phòng ngừa tốt hơn trước khi thảm họa xảy ra.

"Tôi vui mừng khi được biết những hoạt động này được thực hiện cùng với những tiến bộ công nghệ và các phân tích chi phí và lợi ích vậy chúng ta có thể có nhiều nguồn đầu tư hơn nữa cho khả năng chống chịu của các hộ nông dân quy mô nhỏ”, bà Kadiresan bày tỏ.

Kết quả của hội nghị sẽ được trình bày tại hội nghị khu vực châu Á - Thái Bình Dương lần thứ 34 của FAO vào tháng tới ở Fiji để xác định các ưu tiên trong vòng hai năm tới. Các khuyến nghị này cũng sẽ được công bố tại các cuộc thảo luận tại hội nghị Bộ trưởng châu Á năm 2018 về giảm thiểu rủi ro thảm họa. Hội nghị nhằm thảo luận về việc thực hiện Khung hành động Sendai trong khu vực do Chính phủ Mông Cổ sẽ tổ chức vào tháng 7/ 2018./.