Canada tăng sức chống chịu trước bão thuế quan

Không nao núng trước áp lực thuế quan từ Mỹ, Canada đã đáp trả mạnh mẽ bằng các biện pháp tương xứng và chủ động triển khai lá chắn kinh tế trị giá hơn 6,5 tỷ CAD (4,52 tỷ USD). Dù Mỹ tạm hoãn áp thuế, Canada vẫn giữ vững lập trường, sẵn sàng bảo vệ doanh nghiệp và người dân, phát đi thông điệp cứng rắn về quyết tâm bảo vệ lợi ích quốc gia.

Trả đũa bằng thuế quan

Sau nhiều tháng cảnh báo, ngày 4/3, ông Trump đã áp đặt thuế quan 25% đối với hầu hết tất cả hàng hóa của Canada, khiến thị trường lao dốc và đẩy quan hệ Canada-Mỹ xuống thấp. Hầu như ngay lập tức, Thủ tướng Canada Justin Trudeau đã đáp trả bằng cách áp đặt thuế quan tương tự đối với 30 tỷ CAD hàng hóa của Mỹ, và có khả năng sẽ còn nhiều hơn nữa.

Nhưng đến ngày 6/3, Tổng thống Donald Trump tuyên bố hoãn áp thuế 25% đối với nhiều mặt hàng nhập khẩu từ Canada thêm một tháng. Mặc dù vậy, các quan chức chính phủ Canada đã khẳng định vẫn sẽ duy trì những biện pháp thuế trả đũa ban đầu đối với hàng hóa Mỹ. Lập trường kiên định này phản ánh căng thẳng thương mại đang diễn ra giữa hai nước và quyết tâm của Canada trong việc thúc đẩy loại bỏ hoàn toàn những gì họ coi là các loại thuế không chính đáng của Mỹ.

Theo đó, Bộ trưởng Tài chính Canada Dominic LeBlanc thông báo rằng nước này sẽ tạm dừng đợt áp thuế thứ hai đối với hàng hóa của Mỹ cho đến ngày 2/4, sau quyết định của Mỹ đình chỉ thuế đối với hàng xuất khẩu tuân thủ Hiệp định Mỹ-Canada-Mexico (USMCA).

Đợt thuế thứ hai dự kiến áp lên 125 tỷ CAD hàng hóa của Mỹ như xe điện, trái cây và rau quả, sữa, thịt bò, thịt lợn, điện tử, thép và xe tải. Tuy nhiên, ông LeBlanc nhấn mạnh rằng việc đình chỉ này có điều kiện và phụ thuộc vào việc Mỹ duy trì sự tạm dừng áp thuế đối ứng. Các biện pháp thuế trả đũa ban đầu của Canada lên lượng hàng hóa nhập khẩu từ Mỹ trị giá 30 tỷ CAD sẽ vẫn có hiệu lực.

Dựng hàng rào phòng thủ

Hàng rào phòng thủ đầu tiên của Canada chính là hệ thống các chương trình hỗ trợ kinh tế mạnh mẽ, để sẵn sàng hỗ trợ trực tiếp doanh nghiệp và người lao động bị ảnh hưởng bởi thuế quan của Mỹ. Hệ thống này bao gồm hỗ trợ tài chính và tư vấn cho doanh nghiệp thông qua các tập đoàn tài chính thuộc sở hữu nhà nước, và hỗ trợ cho người lao động.

Chính phủ Canada vừa công bố gói hỗ trợ tài chính trị giá hơn 6,5 tỷ CAD để giúp các doanh nghiệp và người dân ứng phó với những tác động từ chính sách thuế quan mới của Mỹ, ngay cả khi Mỹ tạm hoãn áp thuế. Theo các quan chức Canada, gói hỗ trợ này được thiết kế để giúp những công ty chịu ảnh hưởng tìm kiếm thị trường mới, giảm thiểu tổn thất do tác động từ thuế quan của Mỹ, dễ dàng tiếp cận vốn vay và ngăn chặn tình trạng sa thải nhân viên.

Phát biểu tại cuộc họp báo, Bộ trưởng Lao động Canada Steven MacKinnon nhấn mạnh: "Chúng tôi thực hiện các biện pháp này ngay cả khi Mỹ tạm hoãn thuế quan, vì các doanh nghiệp và người lao động cần sự đảm bảo ngay lập tức".

Nằm trong số các chương trình hỗ trợ hiện có là Chương trình Tài chính Doanh nghiệp Nhỏ Canada với mục tiêu hỗ trợ doanh nghiệp nhỏ tiếp cận các khoản vay từ các tổ chức tài chính bằng cách chia sẻ rủi ro với người cho vay. Bên cạnh đó, Cơ quan Đại diện Thương mại sẽ giúp doanh nghiệp phát triển và đa dạng hóa hoạt động kinh doanh bằng cách kết nối họ với các chương trình tài trợ và hỗ trợ. Ngoài ra, Chính phủ Canada còn có một quy trình miễn giảm thuế, cho phép các doanh nghiệp được giảm hoặc miễn trừ đặc biệt khỏi các khoản thuế quan đã áp đặt để giảm bớt gánh nặng cho các doanh nghiệp trong nước.

Để hỗ trợ doanh nghiệp và đảm bảo họ có đủ thanh khoản trong giai đoạn biến động này, Chính phủ Canada sẽ triển khai Chương trình Tác động Thương mại thông qua Cơ quan Phát triển Xuất khẩu Canada. Chương trình sẽ triển khai 5 tỷ CAD trong hai năm, bắt đầu từ năm nay, để giúp các nhà xuất khẩu tiếp cận thị trường mới cho sản phẩm Canada và hỗ trợ doanh nghiệp vượt qua những thách thức kinh tế do thuế quan gây ra.

Chính phủ Canada cũng sẽ cung cấp 500 triệu CAD khoản vay ưu đãi thông qua Ngân hàng Phát triển Doanh nghiệp Canada để hỗ trợ các doanh nghiệp bị ảnh hưởng trong các lĩnh vực bị ảnh hưởng trực tiếp bởi thuế quan, cũng như các công ty trong chuỗi cung ứng của họ.

Ngoài ra, Canada còn cung cấp 1 tỷ CAD nguồn tài chính mới thông qua Cơ quan Tín dụng Nông nghiệp Canada để giảm bớt rào cản tài chính cho ngành nông nghiệp và thực phẩm Canada. Khoản vay này sẽ giúp giải quyết các thách thức về dòng tiền, cho phép doanh nghiệp điều chỉnh hoạt động kinh doanh trong môi trường mới và tiếp tục cung cấp các sản phẩm nông nghiệp và thực phẩm chất lượng cao mà người dân Canada đang cần.

Chính phủ Canada cho biết sẽ theo dõi chặt chẽ các tác động trên các lĩnh vực và nền kinh tế, đồng thời sẽ đưa ra các biện pháp bổ sung để hỗ trợ người lao động và doanh nghiệp khi cần thiết.

Quyết định tung ra gói hỗ trợ này được đưa ra ngay cả khi chính quyền Tổng thống Mỹ Donald Trump đã chấp thuận hoãn áp dụng mức thuế quan 25% đối với hầu hết hàng nhập khẩu từ Canada và Mexico đến ngày 2/4. Tuy nhiên, Canada vẫn lo ngại về những tác động có thể xảy ra trong tương lai, đặc biệt khi 75% tổng kim ngạch xuất khẩu hàng hóa và dịch vụ của Canada là sang thị trường Mỹ.

Sức mạnh đoàn kết

Các nhà lãnh đạo tỉnh bang lớn của Canada cũng đã lên tiếng. Thủ hiến tỉnh bang Ontario, ông Doug Ford thông báo rằng kể từ ngày 10/3, tỉnh bang này sẽ tăng phí lên 25% đối với điện được vận chuyển đến 1,5 triệu người Mỹ ở các bang như Minnesota, New York và Michigan. Ông Ford cũng chỉ đạo các nhà bán lẻ rượu do chính quyền tỉnh điều hành gỡ bỏ tất cả các sản phẩm của Mỹ - từ rượu chardonnay California đến rượu whisky Jack Daniel’s - khỏi kệ hàng. Ông Ford cho biết Ban Kiểm soát Rượu của Ontario là một trong những nhà bán buôn lớn nhất thế giới và bán khoảng 1 tỷ USD rượu của Mỹ mỗi năm.

Tương tự, Thủ hiến tỉnh bang British Columbia David Eby tuyên bố kế hoạch giới thiệu luật cho phép tỉnh này thu phí đối với xe tải thương mại đi từ Mỹ qua British Columbia đến Alaska.

Chính phủ Canada cũng kêu gọi người dân giúp sức bằng cách ủng hộ hàng hóa Canada. Đáp lại, ông Graham Palmateer, chủ một cửa hàng pizza ở phía Tây Toronto, đã thông báo với khách hàng rằng ông sẽ loại bỏ tất cả các nguyên liệu được sản xuất tại Mỹ hoặc bởi các công ty Mỹ. Ông Palmeteer cho biết việc chuyển đổi khỏi các sản phẩm của Mỹ - bao gồm cả việc bỏ nguồn cung cấp nguyên liệu từ nhà bán lẻ Mỹ Costco - đã nhận được sự ủng hộ mạnh mẽ từ cộng đồng.

Còn bà Nikki Gauthier, một y tá đã nghỉ hưu sống ở St. Catharine’s, Ontario, cho biết bà đã hủy đăng ký với “gã khổng lồ” công nghệ Mỹ Amazon và sẽ ưu tiên mua các sản phẩm của Canada.

Ông Palmateer và bà Gauthier chỉ là hai cá nhân trong làn sóng tẩy chay các sản phẩm của Mỹ tại Canada. Đây là điều không hề dễ dàng ở một quốc gia có quan hệ kinh tế gắn bó mật thiết với Mỹ suốt hàng chục năm, với kim ngạch thương mại vượt 760 tỷ USD vào năm ngoái.

Bất chấp tuyên bố của Tổng thống Trump rằng Mỹ không cần Canada, các số liệu cho thấy sự phụ thuộc kinh tế lẫn nhau khá đáng kể giữa hai quốc gia. Canada cung cấp gần 25% lượng dầu tiêu thụ hàng ngày, chiếm khoảng 60% lượng dầu thô nhập khẩu và 85% lượng điện nhập khẩu của Mỹ. Canada cũng là nhà cung cấp chính các sản phẩm thép, nhôm, uranium, các khoáng chất và kim loại quan trọng cần thiết cho an ninh quốc gia của Mỹ. Kim ngạch thương mại hàng hóa và dịch vụ giữa Canada và Mỹ đạt khoảng 3,6 tỷ CAD/ngày và Canada là điểm đến xuất khẩu hàng đầu của 36 bang của Mỹ.