Căng thẳng Nga-Ukraine: Bên nào sẽ chịu thiệt hại hơn trước đòn trừng phạt của phương Tây?
Mỹ, Vương quốc Anh và Liên minh châu Âu (EU) những ngày gần đây đã tăng cường các biện pháp trừng phạt chống Nga khi căng thẳng giữa nước này và Ukraine liên tục leo thang, trong đó bao gồm biện pháp hạn chế quyền tiếp cận hệ thống thanh toán quốc tế SWIFT của các ngân hàng Nga.
Những biện pháp trừng phạt từ phương Tây
Mỹ, Anh, Canada và một số nước thuộc EU hôm 26/2 đã cam kết loại một số ngân hàng Nga khỏi hệ thống thanh toán SWIFT, triển khai cái mà Bộ trưởng Tài chính Pháp Bruno Le Maire trước đó gọi là "vũ khí hạt nhân tài chính" vì những thiệt hại mà nó sẽ gây ra cho Nga cũng như các đối tác thương mại của họ. Vòng trừng phạt mới nhất được đưa ra sau khi Bộ Tài chính Mỹ cho biết họ đang nhắm vào "cơ sở hạ tầng cốt lõi" trong hệ thống tài chính Nga, theo đó trừng phạt hai ngân hàng lớn nhất của nước này là Sberbank và VTB.Nằm trong danh sách trừng phạt còn có các ngân hàng như Otkritie, Sovcombank và Novikombank cùng một số lãnh đạo cấp cao tại các ngân hàng quốc doanh.
Theo lệnh trừng phạt, các ngân hàng Mỹ phải cắt đứt quan hệ ngân hàng đại lý – vốn cho phép các ngân hàng thực hiện thanh toán với nhau và giao dịch trên quy mô toàn cầu - với ngân hàng lớn nhất của Nga là Sberbank trong vòng 30 ngày.Ngoài ra, giới chức ở Washington cũng sử dụng công cụ trừng phạt mạnh mẽ nhất của chính phủ khi thêm VTB, Otkritie, Novikombank và Sovcombank vào danh sách thuộc quốc gia bị chỉ định trừng phạt đặc biệt.
Động thái này sẽ đẩy các ngân hàng đó ra khỏi hệ thống tài chính của Mỹ, cấm giao dịch với công dân Mỹ và đóng băng tài sản của họ ở Mỹ.
Các biện pháp trừng phạt của Mỹ cũng nhằm vào hai ngân hàng quốc doanh của Belarus (Bê-la-rút) là Belinvestbank và Bank Dabrabyt – dựa trên cáo buộc nước này đã hỗ trợ Nga.Các biện pháp trừng phạt của Mỹ được đưa ra ngay sau khi Chính phủ Anh cho biết họ sẽ áp đặt lệnh đóng băng tài sản đối với tất cả các ngân hàng lớn của Nga, bao gồm cả VTB và ngăn các công ty lớn đang huy động vốn ở Anh.
Thủ tướng Boris Johnson cũng cho biết các ngân hàng Nga sẽ bị cấm tiếp cận thị trường đồng bảng Anh và hoạt động thanh toán bù trừ tại đây.
Chính phủ Anh cũng tuyên bố đóng băng tài sản và cấm đi lại đối với các thành viên của giới chính trị và tài chính Nga. Hơn 100 cá nhân, tổ chức và công ty con dự kiến sẽ bị ảnh hưởng theo biện pháp này. Chủ tịch Ủy ban châu Âu Ursula von der Leyen ngày 25/2 cho biết các nhà lãnh đạo EU đã đồng ý các biện pháp trừng phạt nhằm vào 70% thị trường tài chính Nga.Khối đã áp đặt lệnh cấm phát hành trái phiếu, cổ phiếu hoặc khoản vay ở EU để tái cấp vốn cho ngân hàng Alfa và Otkritie, sau khi đóng băng tài sản của ngân hàng Rossiya, Promsvyazbank và VEB hồi đầu tuần.
Tuy nhiên, ba ngân hàng hàng đầu của Nga là Sberbank, VTB và Gazprombank chưa phải đối mặt với lệnh đóng băng tài sản của EU. Khối cũng đặt ra mức giới hạn 100.000 euro (112.700 USD) đối với tài khoản ngân hàng mở tại EU của công dân Nga, những người sẽ không được phép mua cổ phiếu mệnh giá bằng euro. Việc tái cấp vốn tại EU đối với các doanh nghiệp nhà nước Nga cũng bị cấm, trừ một số dịch vụ tiện ích cơ bản. Các trung tâm thanh toán chứng khoán ở EU sẽ không được phép phục vụ các đối tác Nga.Bên nào sẽ chịu thiệt hại lớn hơn?
Lệnh cấm tiếp cận SWIFT sẽ đi kèm với các lệnh trừng phạt khác nhằm hạn chế khả năng kinh doanh quốc tế của một số ngân hàng lớn nhất của Nga.
Theo giới quan sát, các biện pháp trừng phạt nhắm vào gần 80% tổng số tài sản ngân hàng của Nga. Các thể chế tài chính của nước này có khả năng đối phó với các lệnh trừng phạt tốt hơn 8 năm trước đó, nhưng điều đó không có nghĩa là họ sẽ không chịu thiệt hại. Bộ Tài chính Mỹ cho biết các lệnh trừng phạt hôm 24/2 sẽ làm gián đoạn các giao dịch ngoại hối hàng ngày trị giá hàng tỷ USD do các tổ chức tài chính Nga thực hiện.Nhìn chung, các tổ chức này mỗi ngày thực hiện lượng giao dịch ngoại hối có giá trị khoảng 46 tỷ USD, 80% trong số đó là bằng USD. Phần lớn các giao dịch đó hiện giờ sẽ bị gián đoạn vì lệnh cấm.
Ngân hàng Sberbank nói rằng họ đã chuẩn bị cho bất kỳ diễn biến nào. VTB cũng cho hay đã chuẩn bị cho tình huống tồi tệ nhất. Về phần mình, giới ngân hàng và các chủ nợ phương Tây từ trước khi các lệnh trừng phạt được đưa ra đã lo ngại viễn cảnh Nga bị chặn tiếp cận SWIFT, một hệ thống thanh toán được hơn 11.000 tổ chức tài chính ở hơn 200 quốc gia sử dụng. Các ngân hàng lớn của Nga đã hội nhập sâu rộng vào hệ thống tài chính toàn cầu, đồng nghĩa là bất kỳ lệnh trừng phạt nào đối với các tổ chức tài chính lớn nhất có thể dẫn tới tác động vượt khỏi biên giới nước này. Việc loại các ngân hàng Nga khỏi SWIFT sẽ khiến hoạt động giao dịch khó khăn và tốn kém hơn. Lệnh trừng phạt cũng dự kiến sẽ tổn thương các đối tác thương mại của nước Nga ở châu Âu và những nơi khác.Giới chức phương Tây cho biết việc chặn các ngân hàng Nga khá khó khăn về mặt kỹ thuật và sẽ gây tổn hại cho các đối tác thương mại.
Chẳng hạn, đã có những lo ngại về việc sẽ thanh toán cho nguồn năng lượng nhập khẩu từ Nga ra sao và liệu các chủ nợ nước ngoài có được thanh toán hay không.
Nhiều ngân hàng nước ngoài đã giảm đáng kể mức độ tiếp xúc với ngành tài chính Nga kể từ sự kiện sáp nhập Crimea hồi năm 2014.Song một số ngân hàng phương Tây vẫn tham gia các thương vụ khác nhau cũng như có nhiều mối quan hệ khác.
Dựa trên số liệu của Ngân hàng Thanh toán Quốc tế, các ngân hàng của Italy và Pháp đều có khoản nợ chưa thu trị giá khoảng 25 tỷ USD đối với Nga trong quý III/2021. Đối với các ngân hàng Áo, con số này là khoảng 17,5 tỷ USD, cao hơn mức 14,7 tỷ USD của Mỹ. EU tuy cam kết áp đặt các hạn chế lên Ngân hàng trung ương Nga để giảm khả năng hỗ trợ đồng ruble, song họ vẫn chưa nêu rõ những ngân hàng nào khác sẽ bị đưa vào tầm ngắm. Giới chuyên gia cho hay điều đó sẽ rất quan trọng đối với tác động của biện pháp này. Ông Sergey Aleksashenko, cựu Phó Chủ tịch Ngân hàng trung ương Nga hiện đang sống ở Mỹ, cho biết các lệnh trừng phạt của phương Tây có thể sẽ ảnh hưởng mạnh đến đồng ruble khi thị trường mở cửa vào thứ Hai (28/2). Điều đó có thể dẫn đến việc nhiều mặt hàng ngừng xuất khẩu sang Nga nếu doanh nghiệp không thể thực hiện thanh toán cho chúng. Nhưng tác động của các biện pháp có thể giảm bớt nếu các ngân hàng trong tầm ngắm lần này vốn đã bị trừng phạt từ trước và Ngân hàng trung ương Nga có thời gian để chuyển tài sản đi nơi khác. Còn nếu đó là 30 ngân hàng hàng đầu của Nga, vấn đề sẽ hoàn toàn khác. Trong khi chờ đợi thêm thông tin chi tiết, Chính phủ Đức hôm 26/2 đã đề xuất rằng các đồng minh nên tìm cách cấm các ngân hàng Nga tiếp cận những chức năng cụ thể của hệ thống SWIFT nhằm hạn chế thiệt hại tài sản liên đới cho các ngân hàng phương Tây./.Tin liên quan
-
Kinh tế Thế giới
Căng thẳng Nga-Ukraine: Nhiều nước châu Âu đóng cửa không phận với máy bay Nga
18:49' - 27/02/2022
Ngày 27/2, Bộ Giao thông Đức thông báo nước này sẽ đóng cửa không phận với máy bay và các hãng hàng không của Nga trong vòng 3 tháng.
-
Kinh tế Thế giới
Nga tái khẳng định không nhằm vào các mục tiêu dân sự tại Ukraine
17:26' - 27/02/2022
Người phát ngôn Bộ Quốc phòng Nga ngày 27/2 khẳng định chiến dịch tấn công của lực lượng nước này chỉ nhằm vào mục tiêu quân sự, không gây tổn hại cho các cơ sở hạ tầng dân sự và xã hội tại Ukraine.
-
Kinh tế Thế giới
Ukraine từ chối đàm phán với Nga tại Belarus
16:25' - 27/02/2022
Tổng thống Ukraine Volodymyr Zelensky ngày 27/2 từ chối việc tổ chức đàm phán với Nga tại Belarus, đồng thời đề xuất một số địa điểm thay thế trong đó có Budapest và Vacsava.
-
Kinh tế Thế giới
Căng thẳng Nga-Ukraine: Những diễn biến mới trên thực địa và các diễn đàn ngoại giao
15:32' - 27/02/2022
Giao tranh giữa lực lượng Nga và Ukraine đã bước sang ngày thứ 4 kể từ sau khi Nga tuyên bố phát động chiến dịch quân sự đặc biệt ở miền Đông Ukraine. Hiện chưa có dấu hiệu chiến sự sẽ giảm nhiệt.
Tin cùng chuyên mục
-
Kinh tế Thế giới
Thêm thách thức đối với Chính phủ mới của Anh
19:42' - 20/09/2024
Vay nợ của Chính phủ Anh trong tháng 8 vừa qua là 13,7 tỷ bảng Anh (18,2 tỷ USD), ước tính tương đương 100% giá trị tổng sản phẩm trong nước của tháng.
-
Kinh tế Thế giới
Bỉ: Nguy cơ gián đoạn hoạt động hàng không vì nhân viên an ninh toàn quốc đình công
18:18' - 20/09/2024
Người phát ngôn của Brussels Airlines cho biết hãng sẽ phải hủy 80% trong số 203 chuyến bay dự kiến tổ chức trong ngày 1/10.
-
Kinh tế Thế giới
Fed hạ lãi suất tác động ra sao tới kinh tế Trung Quốc?
16:45' - 20/09/2024
Việc Fed bắt đầu chu kỳ cắt giảm lãi suất sẽ giúp phòng ngừa những rủi ro suy thoái của nền kinh tế toàn cầu và hỗ trợ khả năng phục hồi của xuất khẩu Trung Quốc.
-
Kinh tế Thế giới
Cuộc chiến thương mại tiềm ẩn giữa EU và Trung Quốc
15:59' - 20/09/2024
Bất chấp lời phản đối của các nước thành viên EU, nỗ lực tháo gỡ bất đồng của Trung Quốc, châu Âu và “gã khổng lồ châu Á” vẫn chưa đạt được tiến triển trong đàm phán giải quyết tranh chấp thương mại.
-
Kinh tế Thế giới
Ba khía cạnh Việt Nam-Singapore đang chú trọng thúc đẩy hợp tác
15:34' - 20/09/2024
Theo Bộ trưởng Bộ Nhân lực Singapore có 3 khía cạnh nổi bật mà Việt Nam và nước này đang chú trọng thúc đẩy hợp tác, đó là phát triển nguồn nhân lực, quan hệ kinh tế và đầu tư, và đối tác chiến lược.
-
Kinh tế Thế giới
Giới đầu tư toàn cầu thận trọng sau quyết định của Fed
14:01' - 20/09/2024
Các công ty đầu tư lớn trên toàn cầu đang cảnh giác với những biến động mạnh mẽ trên thị trường sau khi quyết định giảm mạnh lãi suất của Cục Dự trữ liên bang Mỹ (Fed).
-
Kinh tế Thế giới
Chiến lược thị trường mới của quốc gia giàu dầu mỏ Trung Đông
08:10' - 20/09/2024
Thị trường dầu tinh lọc của Saudi Arabia được định giá 27 tỷ USD vào năm 2023 và dự kiến sẽ ghi nhận mức tăng trưởng 4,7%/năm vào năm 2029.
-
Kinh tế Thế giới
Ngành bán lẻ nỗ lực tránh cơn ác mộng vào Giáng sinh
19:24' - 19/09/2024
Các nhà bán lẻ đang tiến hành đặt hàng sớm chưa từng có giữa lo ngại ngành vận tải toàn cầu có thể gặp khó khăn trong việc đáp ứng đơn hàng Giáng sinh tăng cao.
-
Kinh tế Thế giới
Nhiệt độ tăng đe dọa ngành du lịch Australia
11:17' - 19/09/2024
Tập đoàn bảo hiểm Zurich và công ty tư vấn kinh tế Mandala cho thấy một nửa trong số 178 tài sản du lịch hàng đầu của Australia đang gặp rủi ro do biến đổi khí hậu.