Cảnh báo những rủi ro khi giao dịch tiền ảo. Ảnh minh họa: TTXVN
Trong đó, Chính phủ cho rằng cần phải có những biện pháp quản lý giao dịch tiền ảo để tránh hệ lụy phát sinh. Còn theo Ngân hàng Nhà nước, tiền ảo được xem xét quản lý dưới ba góc độ: tiền tệ, phương tiện thanh toán; tài sản ảo; hàng hóa (khi được đưa vào giao dịch trao đổi, chuyển nhượng, mua, bán...). Liên quan đến vấn đền này, phóng viên TTXVN đã có cuộc trao đổi với một số chuyên gia tại Tp. Hồ Chí Minh.
Chuyên gia Hồ Trọng Lai, Công ty tư vấn và đầu tư Waterstone Capital Partners LLC (USA) cho hay, nên gọi là tiền mã hóa (hay mật mã) đúng hơn là tiền ảo để tránh ngộ nhận.
Ngoài ra, giao dịch loại tiền này đúng là ẩn danh hay bút danh (pseudonymous) chứ không phải vô danh (anonymous) do vậy vẫn có dấu vết. Khi giao dịch Bitcoin, bút danh chính là địa chỉ để nhận được Bitcoin và được lưu trữ mãi mãi trong blockchain.
Theo phân tích của chuyên gia Hồ Trọng Lai, không phải các giao dịch tiền mã hóa không có vết, vì thế vẫn có thể quản lý. Blockchain là một dạng sổ cái mở và lưu trữ phân tán, các giao dịch được bảo vệ và không ai có thể tác động. Vấn đề là trình độ, công cụ mà các cơ quan chức năng sẽ dùng như thế nào để có thể quản lý.
Về phía các ngân hàng thương mại, ông Nguyễn Thanh Bình, Giám đốc Trung tâm Khách hàng Doanh nghiệp, Ngân hàng Việt Nam Thịnh Vượng - VPBank cho rằng, hiện nay, trên thế giới thì Mỹ và Trung Quốc là hai nền kinh tế lớn nhưng cũng không công nhận tiền ảo. Tuy nhiên, xu hướng tạo và sử dụng tiền ảo đang phát triển rất nhanh ở nhiều quốc gia và vùng lãnh thổ.
Ở Việt Nam, Ngân hàng Nhà nước đã ra thông báo là không công nhận tiền ảo, không chấp nhận tính hợp pháp của tiền ảo và Chính phủ đã yêu cầu Bộ Tư pháp phối hợp với các bộ ngành liên quan xây dựng dự thảo Nghị định về tiền ảo dự kiến sẽ hoàn tất vào tháng 12/2017 và dự thảo Nghị định về tài sản ảo sẽ hoàn tất vào tháng 3/2018.
"Thực tế hiện nay, các Chính phủ trên toàn thế giới đang giữ vai trò in tiền, nếu mất đi đặc quyền này, chiến lược phát triển kinh tế quốc gia sẽ bị ảnh hưởng và tác động không nhỏ đến thị trường tiền tệ. Mặt khác, tiền ảo có thể giao dịch xuyên biên giới không bị ảnh hưởng bởi các cơ chế quản lý giao dịch ngoại tệ của các quốc gia, cũng như thông lệ quốc tế và khuôn khổ pháp lý hiện hành", ông Nguyễn Thanh Bình cho biết thêm.
Đồng quan điểm, ông Phan Đình Tuệ, Phó Tổng giám đốc Ngân hàng Thương mại cổ phần Sài Gòn Thương tín - Sacombank cho hay, về phía các ngân hàng thương mại tại Việt Nam, hiện nay vẫn chưa có ý định xem tiền ảo là một giá trị để giao dịch.
Do đó, đối với vấn đề "tiền ảo", Nhà nước và cộng đồng xã hội cần nghiên cứu chú trọng về sự ảnh hưởng, tác động của tiền ảo đối với thị trường tiền tệ, cấp thiết phải có các công cụ để phòng ngừa và ngăn chặn kịp thời, đảm bảo tính an toàn cho thị trường tiền tệ.
Ghi nhận tại thị trường Tp. Hồ Chí Minh, giới kinh doanh chào bán và tư vấn người dân tham gia mua tiền ảo với nhiều phương thức siêu lợi nhuận và rất nhiều lợi ích để "chiêu dụ".
Chị P.A.V, cư ngụ tại quận 7, Tp. Hồ Chí Minh cho biết, giới kinh doanh tiền ảo đã chào mời chị là thay vì dùng 1,2 tỷ đồng tiền mặt mua một chiếc ô tô, thì dùng 600 triệu đồng tiền mặt chuyển hóa thành tiền ảo và dùng số lượng tiền ảo này để chuyển khoản trả tiền mua ô tô. Như vậy, sẽ tiết kiệm được 50% số tiền mua ô tô, đồng thời cho thấy giá trị "tiền ảo" hiện nay trên thị trường rất cao và hấp dẫn.
Ngoài ra, trên địa bàn Tp. Hồ Chí Minh, cũng xuất hiện một số địa điểm vui chơi, giải trí và kinh doanh chấp nhận thanh toán bằng tiền ảo. Tuy nhiên, hầu hết những người sử dụng tiền ảo thường là những đối tượng có kiến thức về công nghệ thông tin hoặc đã tìm hiểu về tiền ảo trong thời gian dài.
Lý giải nguyên nhân, tiền ảo đang dần được một bộ phận rất nhỏ sử dụng, các chuyên gia nhấn mạnh, tiền là công cụ để hỗ trợ lưu thông phân phối, không được công nhận là phương tiện thanh toán thì phạm vi sử dụng sẽ bị hạn chế và chỉ dùng trong những khu vực được chấp nhận hoặc chỉ để đầu tư.
Tuy nhiên, các chuyên gia khuyến cáo, nếu một khi tiền ảo không được pháp luật thừa nhận thì rủi ro rất cao vì sẽ không có ai phân xử khi có tranh chấp. Ngoài ra, do chỉ là kênh để đầu tư thì sẽ mang nhiều rủi ro như chứng khoán vì phụ thuộc vào cung - cầu thị trường, tin đồn… là những yếu tố rất khó đoán và hay thay đổi bất ngờ.
Theo nhóm nghiên cứu Anti-Malware của Kaspersky Lab - Công ty an ninh mạng toàn cầu, cấu trúc của Bitcoin và các tiền ảo khác cho thấy, ngoài việc mua tiền ảo, người dùng còn có thể tạo ra một đơn vị tiền tệ mới (hoặc coin) bằng cách sử dụng công suất tính toán của các máy có cài đặt phần mềm chuyên "đào tiền".
Song song đó, giá của Bitcoin - tiền ảo đầu tiên và nổi tiếng nhất đã tăng vọt trong vài năm gần đây từ hàng trăm đến hàng nghìn USD cho mỗi đồng xu, tạo nên một cơn sốt tiền ảo thực sự trên khắp thế giới.
Những thay đổi trên thị trường tiền ảo này chắc chắn sẽ thu hút được sự chú ý của bọn tội phạm mạng đang quay trở lại với các chương trình gian lận; trong đó, chúng bí mật cài đặt phần mềm đào tiền ảo trên hàng nghìn máy tính cá nhân.
Ông Evgeny Lopatin, chuyên gia phân tích phần mềm độc hại tại Kaspersky Lab cho biết, vấn đề chính của các mã độc đào tiền là thực sự khó có thể phát hiện ra hoạt động của chúng. Bởi chúng đang sử dụng phần mềm khai thác hoàn toàn hợp pháp mà trong một tình huống bình thường cũng có thể được cài đặt bởi một người dùng hợp pháp.
Một điều đáng lo ngại khác là khi quan sát hai botnet (mạng máy tính được tạo lập từ các máy tính mà hacker có thể điều khiển từ xa) mới này là các mã độc đào tiền đang tự mình trở nên có giá trị trên thị trường ngầm.
Kết quả nghiên cứu của Kaspersky Lab cũng đã cho thấy, những tên tội phạm cung cấp các công cụ đào tiền ảo như phần mềm cho phép bất cứ ai sẵn sàng trả tiền cho phiên bản đầy đủ có thể tạo ra botnet khai thác tiền ảo của chính họ. Điều này có nghĩa là các botnet mà Kaspersky Lab đã xác định gần đây chắc chắn không phải là những botnet cuối cùng./.