Chuyên gia cảnh báo việc EC nới lỏng quy định liên quan phát triển bền vững

Trụ sở Ủy ban châu Âu tại Brussels, Bỉ. Ảnh: THX/TTXVN

Kế hoạch của Liên minh châu Âu (EU) nhằm nới lỏng các quy định báo cáo liên quan đến phát triển bền vững có thể khiến các doanh nghiệp châu Âu đối mặt với nhiều vụ kiện hơn liên quan đến biến đổi khí hậu. Đây là cảnh báo của 31 chuyên gia pháp lý đưa ra trong một bức thư công bố ngày 9/5.

Tháng 2 vừa qua, Ủy ban châu Âu (EC) - cơ quan hành pháp của EU, đã đề xuất giảm thiểu các quy định về phát triển bền vững đối với các doanh nghiệp, trong bối cảnh có nhiều ý kiến cho rằng thủ tục hành chính rườm rà của EU đang cản trở khả năng cạnh tranh của khối.

Một trong số những thay đổi đáng chú ý là loại bỏ điều khoản trong luật thẩm định yêu cầu các doanh nghiệp lớn thực hiện "kế hoạch chuyển đổi" nhằm đảm bảo tuân thủ các mục tiêu cắt giảm khí thải nhà kính của EU. Điều này đồng nghĩa các doanh nghiệp vẫn cần có kế hoạch chuyển đổi, nhưng không còn nghĩa vụ pháp lý phải triển khai kế hoạch đó.

Trong bức thư, các học giả pháp lý bày tỏ lo ngại rằng, với việc loại bỏ điều khoản trên, các doanh nghiệp sẽ chỉ cần đưa ra một kế hoạch chuyển đổi, thay vì thực sự hành động, là có thể đáp ứng các nghĩa vụ. Các chuyên gia cảnh báo rằng nếu không có một khuôn khổ pháp lý ràng buộc, các doanh nghiệp tư nhân sẽ phải đối mặt với rủi ro bị kiện cao hơn, đặc biệt là từ những nguyên đơn cáo buộc họ gây ra các tác động tiêu cực đến môi trường và sức khỏe cộng đồng.

Trong số các chuyên gia ký tên trong bức thư có Phó Giáo sư Luật và Tài chính tại Đại học Oxford - ông Thom Wetzer, Giám đốc Trung tâm Luật và Quản trị Châu Âu của Đại học Amsterdam - bà Christina Eckes, và Giám đốc Viện Luật và Kinh tế tại Đại học Hamburg - ông Wolf-Georg Ringe. 

Trong thư, các học giả dẫn chứng các vụ kiện đang chờ xét xử đối với TotalEnergies và Eni, trong đó các nguyên đơn yêu cầu các tập đoàn này điều chỉnh hoạt động để phù hợp với các mục tiêu về khí hậu, như những ví dụ điển hình về rủi ro pháp lý mà các doanh nghiệp đã và đang đối mặt.

Một người phát ngôn của EC đã từ chối bình luận về bức thư này.

Trước đó, EC cho biết việc nới lỏng quy định báo cáo về phát triển bền vững sẽ giúp đơn giản hóa thủ tục cho các doanh nghiệp mà vẫn đảm bảo EU đi đúng lộ trình để đạt được các mục tiêu cắt giảm khí thải. Tuy nhiên, đề xuất này vẫn cần được Nghị viện châu Âu (EP) và các quốc gia thành viên thảo luận và thông qua. Quy trình này có thể kéo dài hơn 1 năm.

Lâu nay, các doanh nghiệp EU đã bày tỏ lo ngại rằng các quy định nghiêm ngặt đang làm giảm khả năng cạnh tranh của họ trên thị trường toàn cầu, đặc biệt trong bối cảnh chính quyền Tổng thống Mỹ Donald Trump có xu hướng dỡ bỏ các quy định tương tự. Trong khi đó, các nhà hoạt động vì môi trường cho rằng đề xuất của EU có thể làm suy yếu trách nhiệm giải trình của doanh nghiệp.