Thi công Nhà máy điện mặt trời Điện lực miền Trung tại huyện Cam Lâm, tỉnh Khánh Hòa. Ảnh: EVNCPC
TS. Trần Du Lịch, thành viên Tổ Tư vấn kinh tế của Thủ tướng, Trưởng nhóm Tư vấn phát triển vùng Duyên hải miền Trung cho biết, với tiềm năng, dư địa phát triển, miền Trung có khả năng tăng trưởng 9-10%/năm trong 10-15 năm tới.
Tuy nhiên, miền Trung cần có quyết tâm cao theo tinh thần "bây giờ hoặc không bao giờ"; đặc biệt, trong việc cải cách thể chế, xây dựng môi trường đầu tư
Ông Trần Du Lịch cho rằng, cần có thể chế, cơ chế vượt trội cho vùng. “Phải tính xem có bao nhiêu dự án của vùng cần mang ra Trung ương, mất bao nhiêu ngày để làm thủ tục. Giải quyết nhanh 1 ngày thì miền Trung sẽ thoát nghèo nhanh hơn 1 năm. Theo đó, cần gỡ vướng thể chế để vùng đi nhanh hơn mà không sợ ngã”, ông Lịch nhấn mạnh
“Hiện, chính sách ưu đãi cho các địa bàn khó khăn như miền Trung thường được tập trung về giá thuê đất và thuế thu nhập doanh nghiệp. Nhưng nếu chỉ dựa vào 2 ưu đãi này, không thể tạo ra môi trường đầu tư mang tính cạnh tranh vượt trội mà cần cải thiện tích cực 3 nhân tố: chính sách, thể chế; đào tạo nguồn lực và chính sách thu hút nguồn nhân lực; cơ sở hạ tầng, nhất là hạ tầng giao thông.”, ông Lịch cho hay.
Theo ông Trần Du Lịch, các địa phương cần phải có một quyết tâm chính trị cao, tập trung nguồn lực, tận dụng thời cơ, tạo bước đột phá đối với 5 trụ cột kinh tế.
Đó là dịch vụ du lịch và các hoạt động gắn với du lịch; cảng biển gắn với logistics; công nghiệp chế biến, chế tạo gắn với khai thác các khu kinh tế và khu công nghiệp; nông nghiệp công nghệ cao và ngư nghiệp; phát triển đô thị ven biển gắn với quá trình đô thị hóa.
Để khai thác 5 trụ cột kinh tế nêu trên, cần cụ thể hóa việc thực thi chiến lược kinh tế biển trên địa bàn vùng bằng việc ưu tiên xây dựng 4 chương trình mục tiêu trên quy mô vùng, gồm: phát triển các ngành công nghiệp chế biến gắn với sản phẩm nguyên liệu nông - lâm - ngư nghiệp; phát triển cảng biển gắn với logistics; phát triển du lịch vùng; phát triển nguồn nhân lực của vùng và xây dựng thị trường lao động chung.
Ông Trần Du Lịch chỉ rõ, công nghiệp chế biến là lĩnh vực miền Trung đang còn yếu, vì vậy phải thu hút đầu tư phát triển các ngành công nghiệp chế biến, chế tạo, nhất là các ngành công nghiệp dựa trên lợi thế nguyên liệu nông - lâm - ngư nghiệp; đồng thời, cần xây dựng các cứ điểm sản xuất nông nghiệp - công nghiệp, lấy doanh nghiệp công nghiệp chế biến làm nền tảng để quy hoạch và phát triển các vùng nguyên liệu nông - lâm - ngư nghiệp.
Để thu hút doanh nghiệp nhằm tạo ra một làn sóng đầu tư mạnh mẽ cần xây dựng môi trường đầu tư kinh doanh mang tính cạnh tranh vượt trội, tạo sự chuyển biến tích cực của các nhân tố như kinh tế vĩ mô ổn định, không tạo ra rủi ro chính sách đối với thị trường; môi trường pháp lý rõ ràng, minh bạch, tính hiệu lực cao và nền hành chính mang tính phục vụ; đào tạo nguồn lực và chính sách thu hút nguồn nhân lực; cơ sở hạ tầng nhất là hạ tầng giao thông.
Đồng tình với những đề xuất trên, PGS. TS Phạm Trung Lương, nguyên Phó Viện trưởng Viện Nghiên cứu phát triển du lịch cũng đề xuất Chính phủ cho phép các nhà đầu tư trong nước và quốc tế tham gia không giới hạn về tỷ lệ vốn để thực hiện các dự án phát triển hạ tầng du lịch trọng yếu ở miền Trung và liên kết với vùng Tây Nguyên; đồng thời, xem xét việc áp dụng cơ chế cho phép tư nhân đầu tư và khai thác đầu mối hạ tầng giao thông (tương tự như chính sách xây dựng sân bay Vân Đồn và cảng hành khách quốc tế Hạ Long).
Ông Phạm Trung Lương cũng đề xuất, cho phép áp dụng cơ chế ưu đãi nhất theo quy định hiện hành để thu hút các nguồn lực xã hội trong nước và đầu tư quốc tế, bảo đảm đến năm 2025 sẽ xây dựng hoàn chỉnh ít nhất 2 khu du lịch biển, đảo có sức cạnh tranh khu vực và quốc tế tại Cù Lao Chàm (gắn với Di sản Văn hóa thế giới phố cổ Hội An) và Bắc Cam Ranh (gắn với tam giác động lực phát triển du lịch Nha Trang - Ninh Chữ - Đà Lạt).
Bên cạnh đó, Chính phủ cho phép thực hiện thí điểm thành lập “Quỹ xúc tiến du lịch duyên hải miền Trung” với nguồn thu từ huy động nguồn lực xã hội (doanh nghiệp du lịch) và thí điểm thu 1USD/đêm/khách du lịch quốc tế lưu trú tại một số địa phương trọng điểm du lịch miền Trung.
Mục đích duy nhất của quỹ là sử dụng cho hoạt động xúc tiến quảng bá du lịch vùng. Để thực hiện được chính sách này, cần có sự công khai, minh bạch và cam kết đối với việc sử dụng quỹ này.../.