Cổ đông Toyota Industries phản đối đề nghị thâu tóm 33 tỷ USD từ Toyota Motor

Ngày 10/6, một số nhà đầu tư của Toyota Industries đã lên tiếng phản đối đề nghị thâu tóm trị giá 33 tỷ USD từ công ty mẹ Toyota Motor, làm dấy lên làn sóng chỉ trích rằng mức giá này không công bằng với các cổ đông thiểu số.

Đề nghị trị giá 4.700 tỷ yen (tương đương 33 tỷ USD) nhằm đưa nhà sản xuất xe nâng này trở thành công ty tư nhân đã vấp phải sự phản đối từ các cổ đông quốc tế như Zennor Asset Management (Anh) và Oasis Management của Khu hành chính đặc biệt Hong Kong (Trung Quốc). Đáng chú ý, tại cuộc họp Đại hội đồng cổ đông thường niên, có thể là lần cuối cùng trước khi công ty được tư nhân hóa, các cổ đông trong nước cũng đã bày tỏ mối quan ngại sâu sắc về thương vụ này.

Toyota Motor - tập đoàn sản xuất ô tô bán chạy nhất thế giới - lên kế hoạch tư nhân hóa Toyota Industries thông qua một giao dịch phức tạp, nhiều giai đoạn, với giá chào mua 16.300 yen/cổ phiếu. Tuy nhiên, nhiều cổ đông cho rằng mức giá này đã đánh giá thấp giá trị nội tại của nhà cung cấp, đồng thời củng cố quyền kiểm soát của gia tộc sáng lập Toyoda đối với toàn bộ tập đoàn.

Phát biểu tại cuộc họp, một cổ đông cho rằng mức giá là quá thấp. Một cổ đông khác cho rằng việc thâu tóm sẽ dẫn đến sự "thống trị" của Toyota Motor đối với Toyota Industries, một trong những nhà cung cấp chủ chốt của hãng.

Theo Toyota Industries, cuộc họp đại hội đồng cổ đông kéo dài gần 2 tiếng, là cuộc họp dài nhất từ trước đến nay của công ty. Ban lãnh đạo Toyota Industries cũng đã trả lời khoảng hai chục câu hỏi từ cổ đông, con số kỷ lục. Dự kiến vào ngày 12/6, Chủ tịch Toyota Motor, ông Akio Toyoda, có thể phải đối mặt với những câu hỏi tương tự tại đại hội đồng cổ đông của tập đoàn mẹ.

Về phía Toyota Motor, tập đoàn cho biết việc thâu tóm sẽ cho phép Toyota Industries tăng cường hợp tác sâu rộng hơn với các công ty trong tập đoàn, mà không phải lo lắng về những mục tiêu lợi nhuận ngắn hạn, trong bối cảnh Toyota Motor đang chuyển mình thành một "công ty di động" toàn diện hơn.

Theo thỏa thuận, một công ty mẹ mới sẽ được thành lập. Công ty bất động sản chưa niêm yết Toyota Fudosan sẽ đầu tư 180 tỷ yen, trong khi ông Akio Toyoda, cháu trai nhà sáng lập tập đoàn Toyota Motor, sẽ đầu tư 1 tỷ yen. Toyota Motor sẽ đầu tư 700 tỷ yen để sở hữu cổ phiếu ưu đãi không có quyền biểu quyết.

Phát biểu trước các cổ đông, Chủ tịch Toyota Industries, ông Koichi Ito cho biết đây không phải là một quyết định bỏ qua lợi ích của cổ đông thiểu số, mà là một quyết định được đưa ra sau khi đã cân nhắc mọi yếu tố. Trong khi đó, Oasis, quỹ đang nắm giữ cổ phần ở cả Toyota Motor và Toyota Industries, ngày 6/6 cho biết sẽ tiếp tục thúc đẩy một mức giá cao hơn.

Zennor và một số cổ đông khác cho rằng mức giá chào mua đã đánh giá thấp giá trị bất động sản trong sổ sách của Toyota Industries. Tính đến cuối tháng 3/2025, Toyota Industries có 1.500 tỷ yen giá trị tài sản, nhà máy và thiết bị trên bảng cân đối kế toán. Con số này cho thấy chi phí mua tài sản ban đầu trừ đi khấu hao, chứ không phải giá trị thị trường hiện tại của chúng.

Toyota Industries, tiền thân là Toyoda Automatic Loom Works, được thành lập năm 1926 để sản xuất máy dệt tự động. Theo dữ liệu từ LSEG, các công ty thuộc Tập đoàn Toyota nắm giữ ít nhất 39% cổ phần của Toyota Industries, và thương vụ này được dự báo sẽ được thông qua. Giá cổ phiếu Toyota Industries đóng cửa ở mức 16.300 yen/cổ phiếu trong phiên 10/6.