Đã cơ bản tháo gỡ vướng mắc về thuốc, thiết bị y tế

Tiếp tục chương trình thảo luận tại hội trường Quốc hội, chiều 31/5, Bộ trưởng Bộ Y tế Đào Hồng Lan đã có những trao đổi, giải trình liên quan đến các giải pháp tháo gỡ khó khăn, vướng mắc về thuốc, trang thiết bị y tế thời gian qua.

Cơ bản tháo gỡ được việc thiếu thuốc

Theo Bộ trưởng Đào Hồng Lan, bên cạnh những kết quả đã đạt được sau dịch COVID-19, ngành Y tế cũng đã bộc lộ nhiều khó khăn, tồn tại, hạn chế và vướng mắc. Bộ trưởng Bộ Y tế nhấn mạnh: "Chúng tôi cũng đã nhận thức được vấn đề này... Ngành y tế với quyết tâm cao nhất, đã, đang và sẽ tập trung tháo gỡ những khó khăn, vướng mắc, tồn tại".

Bộ trưởng Đào Hồng Lan cho biết, trong nhiều năm qua, Bộ Y tế đã triển khai chương trình tiêm chủng mở rộng với 10 bệnh truyền nhiễm nguy hiểm cho trẻ em và phụ nữ trong cả nước. Giai đoạn 2016 - 2020, chương trình thực hiện theo Quyết định số 1125 năm 2017 của Thủ tướng Chính phủ phê duyệt Chương trình mục tiêu Y tế - Dân số giai đoạn 2016 - 2020.

Đến giai đoạn năm 2021 - 2022, do Chương trình mục tiêu Y tế - Dân số theo Quyết định 1125 chỉ được thực hiện đến hết năm 2020; đồng thời theo Luật Đầu tư công sửa đổi năm 2019, không còn Chương trình mục tiêu Y tế - Dân số mà chỉ còn một số hoạt động được lồng ghép vào nội dung chi của Chương trình mục tiêu quốc gia giai đoạn 2021 - 2025 và không có nội dung mua vaccine. Các nội dung còn lại chuyển thành các nhiệm vụ thường xuyên của các Bộ, các cơ quan Trung ương và các địa phương.

Vì vậy, để có lộ trình phù hợp khi chuyển đổi cơ chế tự mua sắm bằng ngân sách trung ương chuyển giao cho các địa phương triển khai thực hiện, Quốc hội đã ban hành Nghị quyết số 129 năm 2020 về phân bổ ngân sách trung ương năm 2021. Theo đó, Bộ Y tế được giao dự toán ngân sách trung ương thực hiện mua sắm để cung ứng vaccine cho Chương trình tiêm chủng mở rộng đảm bảo cho hai năm 2021 - 2022.

"Năm 2022, dịch COVID-19 đã ảnh hưởng đến việc triển khai một số nội dung của Chương trình này ở nhiều địa phương" - Bộ trưởng Đào Hồng Lan lý giải.

Bộ Y tế trong thời gian vừa qua đã chỉ đạo các tỉnh, thành phố tăng cường triển khai tiêm thường xuyên trong các tháng cuối năm và rà soát các đối tượng tiêm vét, tiêm bổ sung, tiêm bù cho đối tượng trẻ em, phụ nữ trên toàn quốc. Năm 2023, nhằm tháo gỡ những khó khăn, vướng mắc cho địa phương, Bộ Y tế đã đề nghị Bộ Tài chính xây dựng dự toán ngân sách nhà nước năm 2023, trong đó đề nghị bố trí kinh phí thực hiện các nhiệm vụ chuyển từ Chương trình mục tiêu Y tế - Dân số về nhiệm vụ thường xuyên để mua vaccine Chương trình tiêm chủng mở rộng, thuốc chống lao cho đối tượng không có thẻ bảo hiểm y tế, thuốc ARV và vitamin A cho trẻ em.

"Tuy nhiên, trách nhiệm thuộc Chương trình mục tiêu Y tế - Dân số chuyển thành nhiệm vụ chi thường xuyên của các Bộ, ngành, địa phương nên theo quy định của Luật Đầu tư công, phân cấp ngân sách nhà nước, Bộ Y tế không được phân kinh phí để triển khai thực hiện nhiệm vụ này" - Bộ trưởng cho biết.

Trong thời gian qua, Bộ Y tế cũng đã rà soát nguồn vaccine "gối đầu" từ năm 2022 chuyển sang đến nay. Đối với các vaccine sản xuất trong nước, chương trình tiêm chủng mở rộng đã cung ứng đủ số lượng vaccine của năm 2022 và "gối đầu" đến tháng 7/2023. Riêng vaccine viêm gan B, vaccine phòng lao sử dụng đến tháng 8/2023. Các vaccine viêm não Nhật Bản, vaccine sởi, Rubella,... đủ dùng đến quý III, quý IV/2023. Các vaccine uốn ván, bại liệt, thực hiện tại các tuyến đủ đáp ứng đến hết năm 2023.

Hiện nay, Chương trình tiêm chủng mở rộng vẫn tiếp tục triển khai tiêm các vaccine sẵn có tại các điểm tiêm chủng của xã, phường. Đối với các vaccine chống lao, ARV, vitamin A liều cao, Bộ Y tế tích cực làm việc với các nhà tài trợ và sử dụng nguồn thuốc sẵn có để đảm bảo cung ứng cho các địa phương. Bộ Y tế đang triển khai chiến dịch bổ sung vitamin A cho trẻ em trên toàn quốc, bắt đầu từ Ngày Quốc tế thiếu nhi (1/6/2023) và hiện nay các địa phương đang tích cực triển khai nhiệm vụ này.

Đối với vaccine nhập khẩu 5 trong 1, do năm 2022 tiến hành các thủ tục đấu thầu mua sắm theo quy định, tuy nhiên không có nhà thầu tham gia nên có tình trạng thiếu trên thị trường.

Để đảm bảo vaccine năm 2023, Bộ Y tế đã làm việc, lắng nghe và trao đổi với các địa phương, trình Chính phủ tờ trình và dự thảo Nghị quyết về nội dung này. Thủ tướng Chính phủ, Phó Thủ tướng Chính phủ Trần Hồng Hà đã chỉ đạo quyết liệt Bộ Y tế phối hợp cùng Bộ Tài chính bố trí kinh phí, ngân sách trung ương năm 2023 để Bộ Y tế triển khai mua sắm theo quy định như những năm trước đây.

Để triển khai nhiệm vụ này, Bộ Y tế đã có công văn gửi 63 tỉnh, thành phố và đến nay đã tổng hợp đủ nhu cầu của 63 tỉnh liên quan đến đề nghị mua vaccine trong cả nước...

Đồng thời, để triển khai nội dung này có căn cứ pháp lý, Quốc hội đã có giám sát về việc huy động, quản lý và sử dụng các nguồn lực phục vụ công tác phòng, chống dịch COVID-19; việc thực hiện chính sách, pháp luật về y tế cơ sở, y tế dự phòng. Chính phủ và đoàn giám sát cũng đã đồng thuận trình Quốc hội với nội dung tiếp tục triển khai thực hiện chương trình tiêm chủng mở rộng. Để thuận lợi trong quá trình triển khai thực hiện, đề nghị Quốc hội cho bổ sung nội dung bố trí nguồn ngân sách trung ương để tiếp tục thực hiện chương trình mở rộng trong bối cảnh Chương trình mục tiêu Y tế - Dân số đã kết thúc. Nội dung trên nằm trong dự thảo Nghị quyết của kỳ họp Quốc hội này.

Vẫn còn một số nơi e ngại, né tránh trong thực hiện mua sắm

Cũng theo Bộ trưởng Đào Hồng Lan, về các giải pháp đảm bảo thuốc, vật tư, trang thiết bị y tế thời gian vừa qua, Quốc hội, Chính phủ, Thủ tướng Chính phủ đã chỉ đạo rất quyết liệt và thời điểm này cũng đã ban hành rất nhiều văn bản, Nghị quyết, Nghị định và Thông tư của các bộ, ngành.

"Và đến thời điểm này, các văn bản này cơ bản tháo gỡ được những khó khăn, vướng mắc, cũng như đảm bảo cơ sở pháp lý để cho các đơn vị triển khai thực hiện. Để thể chế hóa các nội dung này, Chính phủ cũng đã chỉ đạo đưa các nội dung này vào các luật sẽ trình Quốc hội trong thời gian tới đây" - Bộ trưởng Đào Hồng Lan cho biết.

Cũng theo Bộ trưởng Đào Hồng Lan, thời gian qua, nhiều đơn vị, cơ sở y tế đã tập trung triển khai thực hiện các văn bản chỉ đạo của Trung ương; đến nay cơ bản đã tháo gỡ được những khó khăn, vướng mắc.

"Ví dụ, Bệnh viện Bạch Mai là đơn vị có khoảng từ 7- 8 nghìn bệnh nhân/ngày. Đến nay, bệnh viện báo cáo, đã cơ bản đáp ứng được tất cả nhu cầu về thuốc, không khó khăn, vướng mắc gì. Tuy nhiên, trong thực tiễn vẫn còn một số nơi còn e ngại, né tránh việc thực hiện mua sắm, rất mong các cấp, địa phương tập trung chỉ đạo" - Bộ trưởng Bộ Y tế cho biết.

Về vấn đề thuốc hiếm, theo Bộ trưởng Đào Hồng Lan, thời gian qua, do nguồn cung trên thế giới cũng như các cơ chế dự trữ còn vướng mắc, thực hiện chỉ đạo của Thủ tướng Chính phủ, Bộ Y tế đang xây dựng một quy chế liên quan đến việc dự trữ và đảm bảo thuốc đặc biệt hiếm áp dụng trên toàn quốc và dự kiến trong quý III này sẽ báo cáo với Chính phủ./.