Đề xuất chính sách hỗ trợ cho doanh nghiệp để thích ứng an toàn với dịch COVID-19
Dịch COVID-19 đã gây ảnh hưởng rất lớn đến tình hình tăng trưởng kinh tế, phát triển doanh nghiệp, lao động, việc làm… Để đối phó với những thách thức này, Chính phủ đã ban hành nhiều chính sách hỗ trợ cho doanh nghiệp và người dân mà điển hình là Nghị quyết 84/NQ-CP về các nhiệm vụ, giải pháp tiếp tục tháo gỡ khó khăn cho sản xuất kinh doanh, thúc đẩy giải ngân vốn đầu tư công và bảo đảm trật tự an toàn xã hội trong bối cảnh đại dịch COVID-19. Mặc dù vậy, dịch bệnh vẫn diễn biến phức tạp nên Chính phủ đã có sự chuyển hướng để thích ứng với dịch bệnh.
Trong bối cảnh đó cần thực hiện nhiều chính sách linh hoạt để có thể vừa thích ứng an toàn với dịch bệnh nhưng vẫn tạo điều kiện cho sản xuất kinh doanh hiệu quả. Trao đổi về vấn đề này, phóng viên TTXVN đã có cuộc trao đổi với TS. Trần Quốc Việt, Viện phó Viện Nghiên cứu Chính sách kinh tế (VEPR) trường Đại học Kinh tế, Đại học Quốc gia Hà Nội.
Phóng viên (PV): Thưa ông Trần Văn Việt, ông đánh giá như thế nào về các chính sách hỗ trợ của Chính phủ trong thời gian vừa qua?
TS. Trần Quốc Việt: Từ khi dịch COVID-19 xảy ra, Chính phủ đã đồng hành cùng người dân và doanh nghiệp bằng nhiều chính sách hỗ trợ khác nhau. Đây là các chính sách khá trúng và tương đối kịp thời.
Các giải pháp, chính sách trên đã kịp thời hỗ trợ người dân, doanh nghiệp, ổn định xã hội, duy trì phát triển kinh tế, củng cố niềm tin của nhân dân vào Đảng, Nhà nước và Chính phủ, được cộng đồng trong nước và quốc tế đánh giá cao.
Cụ thể, ngày 29/5/2020, Chính phủ ban hành Nghị quyết 84/NQ-CP về các nhiệm vụ, giải pháp tiếp tục tháo gỡ khó khăn cho sản xuất kinh doanh, thúc đẩy giải ngân vốn đầu tư công và bảo đảm trật tự an toàn xã hội trong bối cảnh dịch COVID-19.
Nghị quyết số 68/NQ-CP ngày 01/7/2021 về một số chính sách hỗ trợ người lao động và người sử dụng lao động gặp khó khăn do đại dịch COVID-19; Quyết định 23/2021/QĐ-TTg ngày 7/7/2021 quy định về việc thực hiện một số chính sách hỗ trợ người lao động và người sử dụng lao động gặp khó khăn do đại dịch COVID-19.
Bên cạnh chính sách an sinh xã hội, Chính phủ cũng có chính sách hỗ trợ khó khăn cho doanh nghiệp như tập trung vào các biện pháp miễn, giảm, giãn thuế, phí và nợ của doanh nghiệp. Điển hình là Nghị định 52/NĐ-CP được Chính phủ ban hành ngày 19/4/2021 về việc tiếp tục gia hạn thời hạn nộp thuế và tiền thuê đất trong năm 2021.
Quy mô giãn nộp thuế khoảng 115.000 tỷ đồng. Ðây là lần thứ ba Chính phủ hỗ trợ về thuế trực tiếp cho sản xuất, kinh doanh. Cách triển khai cũng được thay đổi theo hướng đẩy nhanh tốc độ hỗ trợ khi mà người nộp thuế chỉ cần gửi giấy đề nghị gia hạn một lần cho toàn bộ các kỳ của các sắc thuế.
Đặc biệt gần đây Chính phủ có ban hành Nghị quyết 105/NQ-CP về hỗ trợ doanh nghiệp, Hợp tác xã, Hộ kinh doanh trong bối cảnh dịch COVID-19. Nghị quyết quy định một số giải pháp khá quyết liệt nhằm bảo vệ sản xuất kinh doanh của doanh nghiệp trước tác động tiêu cực của dịch bệnh. Nghị quyết phát huy vai trò chung của Nhà nước, đồng thời nêu cao tinh thần đoàn kết tự lực tự cường của doanh nghiệp, hợp tác xã và hộ kinh doanh kiên quyết không để đứt gãy chuỗi cung ứng sản xuất, cung ứng lao động.
Mặc dù Chính phủ đã nhiều giải pháp, nhưng nhiều nhiều chính sách vẫn chậm đi vào thực hiện khiến tác dụng chưa đến được với các doanh nghiệp thực sự khó khăn.
Các chính sách liên quan đến phòng chống dịch bệnh thời gian đầu có lúng túng, cứng nhắc theo mục tiêu “không COVID” do vậy gây nhiều khó khăn cho doanh nghiệp trong đợt bùng phát dịch COVID-19.
Phóng viên: Thủ tướng Chính phủ đã xác định chuyển hướng chiến lược phòng chống dịch COVID -19 sang sống chung và an toàn với dịch; trong đó nhấn mạnh lấy kinh tế là cơ sở, nền tảng. Theo ông, để làm được điều này, chúng ta cần thực hiện những nội dung trọng tâm gì?
TS. Trần Quốc Việt: Thích ứng linh hoạt với dịch bệnh COVID-19 tức là Nhà nước, người dân và doanh nghiệp sẽ chuyển trạng thái phản ứng mang tính bị động, cứng nhắc thành chủ động, linh hoạt với dịch COVID-19 đây cũng là kinh nghiệm của các nước châu Âu nói chung và các nước tương đối thành công ở châu Á; trong đó có cả Singapore.Chính phủ xác định sống chung và sản xuất an toàn với dịch COVID-19 tức là đang nói đến mục tiêu kép, nhưng để thực hiện mục tiêu kép, theo tôi Chính phủ cũng phải thực hiện đồng bộ nhiều giải pháp để chuyển trạng thái sản xuất kinh doanh an toàn và hiệu quả.
Giải pháp trước hết là an toàn để khắc phục những khó khăn do tác động của dịch COVID-19. Dựa trên khung hướng dẫn do Bộ Y tế, các địa phương cần xây dựng kịch bản ứng phó cụ thể, mang tính chủ động, linh hoạt dựa trên phân tích khoa học các nguy cơ bùng phát dịch bệnh. Theo tôi, điều đầu tiên là cần bao phủ vaccine mũi 1 và mũi 2 cho người lao động trong các doanh nghiệp, coi họ là lực lượng tuyến đầu sản xuất. Cùng với đó là giao quyền tự chủ cho doanh nghiệp, thậm chí giao cho người lao động tự xét nghiệm.
Bên cạnh đó, cần có giải pháp bảo vệ việc duy trì hoạt động sản xuất kinh doanh của doanh nghiệp trong điều kiện có tác động của dịch COVID-19.
Chính phủ và các địa phương cũng cần có giải pháp để thúc đẩy lao động quay trở lại làm việc. Đây là giải pháp đã được kiểm nghiệm thực tế ở châu Âu. Tại châu Âu, các chính phủ đã tập trung hỗ trợ doanh nghiệp duy trì lao động hoạt động thay vì để doanh nghiệp đóng cửa và phá sản.
Ở Việt Nam, theo tôi nên thực hiện đưa đón công nhân an toàn tại các vùng kinh tế trọng điểm như ở Tp. Hồ Chí Minh và các tỉnh phía Nam. Đồng thời cũng tạo điều kiện cho người lao động yên tâm ở lại địa bàn để sản xuất kinh doanh. Tiếp tục có hỗ trợ về an sinh – xã hội cho gia đình khắc phục các khó khăn do dịch bệnh phát sinh các chi phí sinh hoạt.
Ngoài ra, một giải pháp vô cùng quan trọng đó là giải pháp về hỗ trợ vốn. Việc hỗ trợ này giúp duy trì dòng vốn lưu động. Một trong những biện pháp hỗ trợ mà nhiều doanh nghiệp phản ánh, kiến nghị là giảm lãi suất cho vay của các ngân hàng, bởi lãi suất cho vay vẫn cao, thủ tục tiếp cận vốn còn nhiều khó khăn.
Cùng với đó cần xem xét các chính sách hỗ trợ đặc thù liên quan tới quá trình phục hồi của các doanh nghiệp nhỏ, siêu nhỏ, hộ kinh doanh như: Thuế thu nhập doanh nghiệp, miễn, cắt, giảm thuế, phí, lệ phí, gia hạn thời hạn nộp thuế giá trị gia tăng, thuế thu nhập cá nhân…
PV: Thưa TS. Trần Quốc Việt, ngoài chính sách hỗ trợ từ phía Chính phủ, theo ông, các doanh nghiệp cần thực hiện những giải pháp gì để có thể khôi phục sản xuất kinh doanh và thích ứng trong điều kiện dịch bệnh?
TS. Trần Quốc Việt: Đúng là ngoài các chính sách hỗ trợ của Chính phủ thì bản thân các doanh nghiệp cũng cần có các chính sách để thích ứng với đại dịch COVID-19. Trong phối hợp với chính quyền thì doanh nghiệp cũng phải thực hiện chỉ đạo của Thủ tướng Chính phủ về "5 thật" là: nghĩ thật, nói thật, làm thật, hiệu quả thật, nhân dân và doanh nghiệp được thụ hưởng thành quả thật.
Doanh nghiệp cũng cần chủ động các giải pháp quản trị rủi ro tốt hơn nhất là về chuỗi cung ứng, về nguyên liệu đầu vào do có nguy cơ tăng giá thị trường các yếu tố sản xuất.
Bên cạnh đó, doanh nghiệp cũng cần quan tâm đến trách nhiệm theo pháp luật đảm bảo quyền lợi/sức khỏe của người lao động, chú trọng cả khía cạnh an sinh xã hội gia đình người lao động.
Ngoài ra, doanh nghiệp cũng cần có trách nhiệm xã hội trong các hoạt động cộng đồng như hợp tác công tư trong xây dựng các khu đô thị, khu giãn dân dành cho người lao động.
Phóng viên: Xin cảm ơn ông!
Tin liên quan
-
Ý kiến và Bình luận
Gian nan chuỗi cung ứng
10:19' - 15/10/2021
Đã có không ít doanh nghiệp phải chật vật về khâu vận chuyển hàng hóa, thiết bị trong thời gian 19 tỉnh thành phố phía Nam thực hiện giãn cách xã hội theo Chỉ thị 16/CT-TTg của Thủ tướng Chính phủ.
-
Ý kiến và Bình luận
Việt Nam là một điển hình tốt trong chuyển đổi số
18:27' - 11/10/2021
Việt Nam là một điển hình tốt trong việc chuyển đổi số. Chuyển đổi số thành công ở Việt Nam chỉ là thời điểm sớm hay muộn mà thôi.
-
Ý kiến và Bình luận
Việt Nam có thể trở thành “công xưởng thế giới thứ hai" sau Trung Quốc
17:10' - 11/10/2021
Hai nhà kinh tế Aidan Yao và Shirley Shen đánh giá rằng Việt Nam có thể trở thành cường quốc xuất khẩu trong khu vực và có triển vọng trở thành “công xưởng thế giới thứ hai” sau Trung Quốc.
-
Ý kiến và Bình luận
Doanh nhân không thể đứng ngoài cuộc khi cộng đồng nguy khó
15:12' - 11/10/2021
Chứng kiến sự vất vả, thiếu thốn của những người trực tiếp tham gia chống dịch, doanh nhân Lư Nguyễn Xuân Vũ, đã quyết định dồn lực cho hoạt động từ thiện, hỗ trợ lực lượng tuyến đầu chống dịch.
-
Ý kiến và Bình luận
Chuyên gia: Kinh tế quý IV/2021 tăng trưởng không âm là thành công
10:35' - 11/10/2021
Với sự chủ động của cộng đồng doanh nghiệp, sự chỉ đạo sát sao nhằm tháo gỡ khó khăn của Chính phủ, các địa phương, quý IV, kinh tế nước ta sẽ từng bước phục hồi, thoát khỏi tình trạng tăng trưởng âm
Tin cùng chuyên mục
-
Ý kiến và Bình luận
Quan hệ Việt - Mỹ: Chuyên gia đánh giá tích cực triển vọng mở rộng hợp tác trong tương lai
09:00'
Trong suốt 30 năm, hai nước đã chuyển từ cựu thù sang đối tác và đó là công sức của chính phủ và nhiều cá nhân tại Việt Nam và Mỹ trong 3 thập kỷ qua.
-
Ý kiến và Bình luận
Giám đốc ITC của Liên hợp quốc cảnh báo bất ổn từ chính sách thuế quan của Mỹ
20:24' - 08/07/2025
Theo Giám đốc điều hành Trung tâm Thương mại quốc tế của Liên hợp quốc, quyết định của Mỹ về gia hạn đàm phán thuế quan có thể kéo dài tình trạng bất ổn và khó lường cho các nước trên thế giới.
-
Ý kiến và Bình luận
Nước cờ thuế quan mới của Mỹ
17:40' - 08/07/2025
Tổng thống Mỹ đã chính thức công bố mức thuế 25% với hàng hóa từ Nhật Bản và Hàn Quốc nhưng cũng để ngỏ khả năng tiếp tục đàm phán và trì hoãn thời điểm áp thuế. Đây là nước cờ mới của Tổng thống Mỹ?
-
Ý kiến và Bình luận
Hàn Quốc hy vọng tổ chức sớm hội nghị thượng đỉnh Hàn - Mỹ
09:04' - 08/07/2025
Văn phòng Tổng thống Hàn Quốc ngày 8/7 cho biết phía Hàn Quốc hy vọng sẽ tổ chức một hội nghị thượng đỉnh giữa hai tổng thống sớm nhất nhằm thúc đẩy một kết quả có lợi cho cả hai bên.
-
Ý kiến và Bình luận
Chuyến công tác của Thủ tướng góp phần làm sâu sắc quan hệ hợp tác giữa Việt Nam và các đối tác truyền thống
08:21' - 08/07/2025
Thứ trưởng Bộ Ngoại giao Nguyễn Minh Hằng đã trả lời phỏng vấn về kết quả chuyến công tác của Thủ tướng Phạm Minh Chính tại Hội nghị Thượng đỉnh BRICS mở rộng và các hoạt động ở Brazil từ ngày 4-8/7.
-
Ý kiến và Bình luận
Truyền thông Argentina: Việt Nam ngày càng có nhiều đóng góp cho cộng đồng quốc tế
10:21' - 07/07/2025
Tờ Reporte Asia của Argentina đã có bài viết đánh giá cao những đóng góp của Việt Nam tại các diễn đàn đa phương.
-
Ý kiến và Bình luận
Doanh nghiệp Thụy Sỹ đánh giá cao tiềm năng trung tâm tài chính quốc tế tại Việt Nam
20:27' - 06/07/2025
Phóng viên TTXVN tại Thụy Sỹ đã có cuộc trao đổi với ông Stefan Winzenried - nhà sáng lập và Giám đốc điều hành công ty công nghệ JANZZ.technology của Thụy Sỹ - về “bước chuyển mình” của Việt Nam.
-
Ý kiến và Bình luận
Bộ trưởng Đỗ Đức Duy: Kiểm soát ô nhiễm, thúc đẩy chuyển đổi xanh cho đô thị Việt Nam
14:23' - 05/07/2025
Vấn đề ô nhiễm không khí ở các thành phố, đô thị lớn là hiện hữu và đang trở thành thách thức lớn trong quá trình phát triển kinh tế - xã hội của đất nước.
-
Ý kiến và Bình luận
Thị trường lao động Mỹ: Đã đến lúc dừng lạc quan?
08:09' - 03/07/2025
Các ngành như dịch vụ doanh nghiệp, giáo dục và y tế ghi nhận sự sụt giảm việc làm, ngược lại, các ngành giải trí, khách sạn và chế tạo lại có sự tăng trưởng.