Dịch COVID-19: Các ngân hàng trung ương "ra tay"

Các nhà máy trên toàn cầu đã lao đao trong tháng Hai do dịch viêm đường hô hấp cấp COVID-19, trong đó hoạt động chế tạo tại Trung Quốc đã ghi nhận mức giảm kỷ lục, làm gia tăng khả năng ngân hàng trung ương các nước sẽ phối hợp về mặt chính sách để ngăn chặn một đợt suy thoái của kinh tế toàn cầu.

Chỉ số các nhà quản lý mua hàng (PMI) của Caixin/Markit cho thấy hoạt động chế tạo ở Trung Quốc đã ghi nhận mức sụt giảm kỷ lục trong tháng Hai, cho thấy ảnh hưởng nặng nề từ các lệnh cấm đi lại nghiêm ngặt và các biện pháp kiểm soát y tế công cộng nhằm ngăn chặn sự lây lan của dịch bệnh.

Trong khi đà sụt giảm trong hoạt động chế tạo của Khu vực sử dụng đồng tiền chung châu Âu (Eurozone) đã thu hẹp trong tháng trước, dịch COVID-19 đang bắt đầu "gặm nhấm" sự phục hồi sau cuộc bầu cử trong lĩnh vực chế tạo của Anh.

Tại Mỹ, chỉ số đo hoạt động chế tạo của Viện quản lý nguồn cung (ISM) đã giảm từ 50,9 điểm hồi tháng Một xuống 50,1 điểm trong tháng Hai. ISM cho biết chuỗi cung ứng toàn cầu đang ảnh hưởng đến hầu hết, nếu không muốn nói là tất cả, các ngành chế tạo của nước này.

Không những thế, sự sụt giảm ở Trung Quốc còn giáng một đòn nặng nề lên các nhà máy trên khắp châu Á, trong đó có Nhật Bản, Hàn Quốc và Đài Loan (Trung Quốc). Đây là bằng chứng rõ ràng nhất cho thấy tác động tàn phá của dịch bệnh đối với giới doanh nghiệp và tăng trưởng toàn cầu.

Chỉ số PMI của Nhật Bản cho thấy hoạt động chế tạo của nước này đã suy giảm mạnh nhất trong gần bốn năm qua trong tháng Hai, qua đó củng cố những đồn đoán rằng kinh tế nước này đang trượt dần vào suy thoái.

Số liệu khác còn cho thấy các doanh nghiệp Nhật Bản đã giảm đầu tư cho thiết bị nhà xưởng trong quý IV/2019, qua đó làm gia tăng nghi ngại đối với quan điểm của Ngân hàng trung ương Nhật Bản (BoJ) cho rằng nhu cầu mạnh ở trong nước sẽ bù đắp phần nào sự suy yếu của hoạt động xuất khẩu.

Hoạt động chế tạo của Hàn Quốc cũng không nằm ngoài xu hướng trên, khi đơn đặt hàng xuất khẩu ghi nhận mức giảm nhanh nhất trong hơn sáu năm qua.

Hoạt động chế tạo ở Việt Nam và Đài Loan, hai nền kinh tế quan trọng trong chuỗi cung ứng công nghệ toàn cầu, cũng giảm sút sau khi vừa tăng trưởng tháng trước đó.

Trong số các nền kinh tế châu Á ít phụ thuộc hơn vào thương mại toàn cầu, lĩnh vực chế tạo của Ấn Độ đã tăng chậm lại trong tháng Hai từ mức cao nhất trong gần tám năm qua trong tháng Một, trong khi lĩnh vực chế tạo của Indonesia đã tăng trở lại.

Sự lo ngại trước khả năng COVID-19 trở thành đại dịch đã khiến thị trường chứng khoán thế giới “bốc hơi” gần hơn 5.000 tỷ USD trong tuần trước, đánh dấu mức sụt giảm mạnh nhất trong hơn 10 năm qua và làm dấy lên những đồn đoán về việc nới lỏng chính sách tiền tệ ở nhiều nước.

Ngân hàng Dự trữ Australia (RBA – Ngân hàng Trung ương), ngày 3/3 đã quyết định cắt giảm lãi suất cơ bản xuống mức thấp kỷ lục mới 0,5%, trong bối cảnh dịch COVID-19 đang ngày càng đe dọa trực tiếp đến nền kinh tế thế giới và Australia.

Việc cắt giảm 0,25 điểm phần trăm lãi suất của RBA diễn ra chỉ một tuần sau khi thị trường chứng khoán Australia “bay hơi” khoảng 200 tỷ AUD (130 tỷ USD) và đồng đô la Australia rơi xuống mức thấp kỷ lục của hơn một thập niên gần đây.

Sự lo ngại trên các thị trường toàn cầu cũng đã hối thúc Chủ tịch Fed Jerome Powell đưa ra tuyên bố mới đây rằng Fed sẽ “hành động phù hợp” để hỗ trợ nền kinh tế.

Giới đầu tư xem phát biểu trên của ông Powell là manh mối cho thấy Fed sẽ hạ lãi suất trong cuộc họp ngày 17-18/3 tới. Ngân hàng trung ương Mỹ được dự đoán sẽ giảm lãi suất 50 điểm cơ bản trong cuộc họp sắp tới.

Bên cạnh đó, có thể Canada sẽ có động thái tương tự trong tuần này. Trong khi đó, Ngân hàng Trung ương châu Âu (ECB) có 50% khả năng sẽ quyết định hạ lãi suất vào tuần tới.

Thống đốc Ngân hàng trung ương Nhật Bản Haruhiko Kuroda cho biết sẽ có những biện pháp cần thiết để bình ổn thị trường tài chính.

Trung Quốc, nơi bùng phát đầu tiên dịch COVID-19, đã bơm một lượng tiền mặt lớn vào thị trường.

Ngân hàng Nhân dân Trung Quốc (PBoC – ngân hàng trung ương) cũng yêu cầu các ngân hàng thương mại hỗ trợ doanh nghiệp bằng cách gia hạn các khoản vay và không phạt nếu quá hạn./.