Cửa khẩu Tân Thanh-Lạng Sơn. Ảnh: Uyên Hương/BNEWS/TTXVN

Trước diễn biến phức tạp của dịch viêm phổi cấp do chủng mới virus Corona, các cửa khẩu phụ, lối mở trên địa bàn các tỉnh Lạng Sơn và Lào Cai tiếp tục kéo dài thời gian nghỉ Tết, dừng việc thông quan hàng hóa tùy theo tình hình diễn biến của dịch bệnh dẫn đến một số hàng hóa xuất sang Trung Quốc bị ùn ứ.
Trưởng Ban Quản lý Khu Kinh tế cửa khẩu Đồng Đăng - Lạng Sơn, Phan Hồng Tiến cho biết, do tình hình dịch bệnh, hiện nay các cửa khẩu phụ trên địa bàn tỉnh Lạng Sơn (Việt Nam) với Bằng Tường (Trung Quốc) tiếp tục kéo dài thời gian nghỉ Tết nên việc xuất, nhập khẩu hàng hóa qua các cửa khẩu phụ, lối mở tiếp tục tạm dừng.
Tại Cửa khẩu Tân Thanh, huyện Văn Lãng hiện vẫn còn gần 140 xe nông sản; trong đó chủ yếu là thanh long còn dồn ứ từ Tết đến nay chưa xuất khẩu được. Trước tình hình đó, tỉnh Lạng Sơn đã làm việc với phía Trung Quốc để làm thủ tục xuất khẩu qua Cửa khẩu Quốc tế Hữu Nghị. Tuy nhiên bên phía bạn cho biết hiện nay các chợ, khu thương mại bên Trung Quốc đã đóng cửa hoàn toàn nên không có người giao dịch, mua bán vì vậy trong thời gian gần nhất các doanh nghiệp phải có phương án khác để tiêu thụ hoặc bảo quản số hàng còn tồn đọng.
Cùng với đó trong những ngày qua, Sở Công Thương tỉnh Lạng Sơn đã liên lạc với tất cả các tỉnh thành trong cả nước để thông báo cho các chủ hàng tạm thời không đưa thêm hàng nông sản lên Lạng Sơn để xuất khẩu nhằm tránh việc tồn ứ, không tiêu thụ được gây thiệt hại cho doanh nghiệp.
Trước diễn biến phức tạp của dịch viêm đường hô hấp cấp do chủng mới của virus Corona, tỉnh Lạng Sơn đã chỉ đạo đóng tất cả các đường mòn, lối mở và cấm triệt để người qua lại.
Tại các cửa khẩu, việc xuất nhập cảnh của công dân 2 nước vẫn diễn ra bình thường nhưng được thực hiện dưới sự kiểm tra nghiêm ngặt về y tế. Nếu công dân nào xuất, nhập cảnh qua cửa khẩu có biểu hiện của viêm phổi do virus Corona sẽ được cách ly ngay tại cửa khẩu để theo dõi, điều trị.
Trước đó, ngày 29/1, phía Trung Quốc có thông báo với Ban Quản lý Khu kinh tế cửa khẩu Đồng Đăng – Lạng Sơn về việc sẽ tạm dừng thông quan hàng hoá tại các cửa khẩu phụ. Nội dung này đã được Ban Quản lý thông tin cho Chi cục Hải quan Tân Thanh nắm để thông báo cho các doanh nghiệp biết nhằm chủ động trong việc đưa hàng hoá lên cửa khẩu.
Theo đó, phía Trung Quốc sẽ tạm dừng thông quan hàng hoá xuất nhập khẩu tại các cửa khẩu phụ đến ngày 9/2/2020 (tức 16 tháng Giêng, Âm lịch). Riêng tại cửa khẩu quốc tế Hữu Nghị, hoạt động thông quan hàng hoá xuất nhập khẩu sẽ từ ngày 3/2/2020 (tức 10 tháng Giêng, Âm lịch). Đối với hoạt động xuất nhập cảnh vẫn làm thủ tục bình thường.
Tại Lào Cai, ông Đỗ Trường Giang, Giám đốc Sở Công Thương tỉnh cho biết, từ ngày 30/1, phía Trung Quốc đã có thông báo tạm dừng  toàn bộ hàng hóa nhập khẩu của Việt Nam theo chính sách cư dân biên giới qua cửa khẩu Quốc tế Lào Cai đến hết ngày 8/2.
Theo thông báo của phía Trung Quốc, tỉnh Vân Nam (Trung Quốc) đã tạm đóng cửa chợ biên giới tại khu vực thị trấn Hà Khẩu - huyện Hà Khẩu của địa phương này.
Việc chợ biên giới tạm dừng hoạt động đã dẫn tới toàn bộ hàng hóa theo chính sách cư dân của Việt Nam không thể nhập khẩu vào nước bạn. Trước tình hình trên, các ngành chức năng tỉnh Lào Cai đã có thông báo tới các doanh nghiệp, tư thương đang có hàng hóa xuất khẩu theo diện trên để chủ động trong hoạt động kinh doanh và hạn chế thiệt hại.
Bộ Chỉ huy Bộ đội Biên phòng tỉnh Lào Cai cũng có văn bản số 195/BCH-TM thông báo tạm dừng hoạt động xuất, nhập cảnh tại các cửa khẩu phụ, lối mở trên biên giới với Trung Quốc từ ngày 30/1 nhằm ngăn chặn dịch bệnh viêm đường hô hấp cấp do chủng mới của virus Corona gây ra.
Cụ thể, tỉnh Lào Cai  tạm dừng hoạt động xuất, nhập cảnh qua các cửa khẩu phụ, lối mở gồm Hóa Chư Phùng, Lồ Cô Chin (huyện Si Ma Cai), Mường Khương (huyện Mường Khương), Bản Vược, Y Tý (huyện Bát Xát) dọc tuyến biên giới giữa Lào Cai với Vân Nam (Trung Quốc) kể từ ngày 30/1.
Theo Cục Xuất Nhập khẩu (Bộ Công Thương), Trung Quốc hiện nay là đối tác thương mại lớn nhất của Việt Nam và có đường biên giới đất liền kéo dài với nhiều cửa khẩu quốc tế, cửa khẩu quốc gia, cửa khẩu phụ. Hơn nữa, đây còn là nơi giao nhận, thông thương số lượng lớn hàng hóa xuất nhập khẩu giữa hai nước.
Để phòng chống dịch lan rộng, phía Trung Quốc đã áp dụng một số biện pháp hạn chế giao thương. Vì thế, việc lùi thời gian mở cửa khẩu sẽ làm ảnh hưởng đến việc xuất khẩu một số mặt hàng nông sản, đặc biệt là các mặt hàng đang vào vụ thu hoạch như dưa hấu, thanh long.
Mặt khác, do tình hình lưu thông giữa các địa phương của Trung Quốc cũng gặp khó khăn vì các biện pháp chống dịch nên một số doanh nghiệp Trung Quốc có thể có động thái giãn tiến độ thực hiện các đơn hàng mua thanh long của Việt Nam.
Để tránh ảnh hưởng đến tốc độ thông quan và gây ùn ứ tại khu vực cửa khẩu biên giới, Cục Xuất nhập khẩu (Bộ Công Thương) hiện đã thông tin và khuyến cáo đến các địa phương, hiệp hội ngành hàng, doanh nghiệp, thương lái, hộ nông dân cũng như các tổ chức, cá nhân liên quan được biết về việc một số địa bàn của Trung Quốc như thị xã Bằng Tường và huyện Hà Khẩu đóng cửa giao dịch mua bán tại các cặp chợ trên địa bàn đến hết ngày 8/2/2020 để điều tiết tiến độ vận chuyển, giao nhận hàng hóa tại khu vực cửa khẩu biên giới nhằm đảm bảo an toàn chất lượng hàng hóa, tránh tình trạng bị ép cấp, ép giá.
Cục Xuất nhập khẩu đề nghị các địa phương, hiệp hội ngành hàng, doanh nghiệp, thương lái, hộ nông dân cũng như các tổ chức, cá nhân liên quan theo dõi sát diễn biến hoạt động xuất khẩu nông, thủy sản nói chung và trái cây nói riêng qua các tỉnh biên giới phía Bắc như Lạng Sơn, Lào Cai, Quảng Ninh, Cao Bằng… nhằm chủ động kế hoạch sản xuất, đóng gói, giao nhận, xuất khẩu hàng hóa qua các cửa khẩu biên giới, tránh để phát sinh ùn ứ và các tác động bất lợi khác.

Đồng thời thực hiện nghiêm túc hoạt động xuất khẩu sang thị trường Trung Quốc theo thông lệ quốc tế, đáp ứng quy định, tiêu chuẩn đã thỏa thuận với nước nhập khẩu, tránh phát sinh rủi ro và giảm thiểu thiệt hại trong quá trình sản xuất, kinh doanh như thời gian qua.
Cục Xuất nhập khẩu cũng lưu ý các doanh nghiệp cần dự tính phương án ứng phó với khả năng dịch bệnh diễn biến phức tạp, lan rộng, kéo dài dẫn đến việc giao thương với Trung Quốc gặp khó khăn hơn nữa, thậm chí không thể thực hiện được, từ đó có phương án kịp thời chuyển hướng xuất khẩu sang thị trường khác, tiêu thụ trong nước hoặc đưa vào chế biến, trữ lạnh.
Cục Xuất Nhập khẩu còn khuyến cáo, nếu dịch viêm phổi do virus Corona kéo dài, việc thông thương tại các cửa khẩu giữa Việt Nam và Trung Quốc bị hạn chế khiến lưu lượng hàng hóa thông qua các cửa khẩu sẽ bị ảnh hưởng.
Do vậy, các doanh nghiệp đặc biệt là doanh nghiệp kinh doanh nông sản, cần lường trước mọi tình huống để có giải pháp thay đổi phương thức giao hàng, chuyển hướng xuất khẩu hoặc tiêu thụ trong nước cho phù hợp./.