Doanh nghiệp xuất khẩu cần làm gì để thích ứng với biến động thuế quan?

15:06' - 09/05/2025
BNEWS Trong 5 năm qua, Việt Nam liên tục duy trì thặng dư thương mại lớn với Hoa Kỳ, với giá trị thặng dư tăng từ khoảng 63,4 tỷ USD năm 2020 lên gần 106 tỷ USD vào năm 2024.

Trong bối cảnh chính sách thuế quan biến động khó lường, để duy trì được thị phần xuất khẩu vào thị trường này, Việt Nam cần có chiến lược xây dựng năng lực xuất khẩu dựa trên sự minh bạch và hàm lượng giá trị gia tăng.

Đây là gợi ý từ các chuyên gia tại Hội thảo “Thuế đối ứng của Hoa Kỳ: Sự chuẩn bị của doanh nghiệp Việt Nam” do Trung tâm Xúc tiến Thương mại và Đầu tư TP. Hồ Chí Minh (ITPC) phối hợp với Hội đồng Kinh doanh Hoa Kỳ - Việt Nam tổ chức ngày 9/5.

Bà Cao Thị Phi Vân, Phó Giám đốc ITPC, thông tin Hoa Kỳ là thị trường xuất khẩu lớn nhất của Việt Nam. Trong 5 năm qua, Việt Nam liên tục duy trì thặng dư thương mại lớn với Hoa Kỳ, với giá trị thặng dư tăng từ khoảng 63,4 tỷ USD năm 2020 lên gần 106 tỷ USD vào năm 2024. Hiện nay, Việt Nam, cùng với các quốc gia khác trên thế giới, đang là đối tượng của các biện pháp thuế đối ứng từ phía Hoa Kỳ.

Chính phủ Việt Nam đang tập trung chỉ đạo và triển khai các công tác chuẩn bị cho tiến trình đàm phán với Hoa Kỳ, với định hướng kiên trì theo đuổi mục tiêu xây dựng quan hệ thương mại song phương cân bằng, bền vững. Trong đó, nhấn mạnh việc bảo vệ tối đa quyền và lợi ích chính đáng, hợp pháp của Việt Nam, đồng thời đảm bảo tuân thủ nghiêm cam kết trong khuôn khổ các thỏa thuận quốc tế mà Việt Nam là thành viên. Song song với các nỗ lực đàm phán, Chính phủ chú trọng khai thác hiệu quả thị trường nội địa, tăng cường công tác kiểm tra, giám sát nguồn gốc xuất xứ hàng hóa, khuyến khích và tạo điều kiện thuận lợi cho doanh nghiệp hai nước triển khai các dự án đầu tư, cũng như đẩy mạnh việc ký kết và thực hiện hợp đồng mua bán hàng hóa với Hoa Kỳ.

 

Theo bà Cao Thị Phi Vân, đối mặt với thách thức, doanh nghiệp nên xem đây là dịp để nhìn nhận lại, đổi mới và nâng cao năng lực thích ứng, phát triển. Riêng tại TP. Hồ Chí Minh, chính quyền thành phố và cộng đồng doanh nghiệp đã, đang tập trung triển khai các hoạt động chiến lược nhằm đa dạng hóa thị trường, sản phẩm và chuỗi cung ứng. Đồng thời, nâng cao chất lượng, sức cạnh tranh của hàng hóa, dịch vụ; sẵn sàng thích nghi với diễn biến tình hình kinh tế thế giới. Đặc biệt, việc tận dụng tối đa lợi thế từ 17 hiệp định thương mại tự do (FTA) đã có hiệu lực sẽ là bước đệm để mở rộng không gian phát triển và tăng cường kết nối quốc tế.

Tiến sĩ Sơn Trần, Trợ lý Giáo sư Kinh doanh tại Đại học SUNY Cobleskill, Cố vấn Hội đồng Kinh doanh Hoa Kỳ – Việt Nam nêu bối cảnh: Hoa Kỳ đã chuyển dịch từ ưu tiên thương mại tự do sang thương mại mang tính chiến lược, tập trung vào chính sách công nghiệp và an ninh quốc gia. Điều này tạo ra cả cơ hội và thách thức cho các nước. Việt Nam được xem là một điểm đến hấp dẫn, nhưng cũng đối mặt với sự giám sát chặt chẽ từ Hoa Kỳ về các vấn đề như chuyển tải hàng hóa, chống bán phá giá, tiêu chuẩn lao động, nhãn mác và quy tắc xuất xứ.

“Để thích ứng hiệu quả, các doanh nghiệp Việt Nam cần xem xét ba hướng chiến lược chính. Theo đó, tuân thủ nghiêm ngặt các quy định, bao gồm việc củng cố tài liệu chuỗi cung ứng, đảm bảo ghi nhãn xuất xứ minh bạch và sớm áp dụng các tiêu chuẩn của Hoa Kỳ và EU. Tiếp đến nâng cấp chuỗi giá trị, chuyển đổi mạnh mẽ từ mô hình sản xuất gia công (OEM) sang mô hình nhà sản xuất thương hiệu gốc (OBM), đầu tư vào xây dựng thương hiệu, đổi mới và sở hữu cơ sở khách hàng. Và, tăng cường sự tham gia, chủ động làm việc với các hiệp hội thương mại và nhà hoạch định chính sách, tham gia vào các cuộc thảo luận chính sách và chứng tỏ Việt Nam là một đối tác đáng tin cậy”, Tiến sĩ Sơn Trần khuyến nghị.

Bà Cao Thị Phi Vân, Phó Giám đốc ITPC, phát biểu tại Hội thảo. Ảnh: Xuân Anh - TTXVN
Ở tầm vĩ mô hơn, cần xây dựng một chiến lược thương hiệu quốc gia và ngành hàng mạnh mẽ. Việc này rất quan trọng vì bối cảnh thuế quan và giám sát quốc tế hiện tại đòi hỏi mức độ tin cậy và truy xuất nguồn gốc cao hơn. Chiến lược thương hiệu cần chuyển đổi hình ảnh từ một nhà sản xuất chi phí thấp sang một nhà cung ứng thay thế đáng tin cậy, có khả năng cung cấp các mặt hàng đặc sản độc đáo, có giá trị cao như hàng thủ công mỹ nghệ, nông sản và thủy sản chế biến sau. Ở cấp độ ngành, cần xây dựng thương hiệu tập thể dựa trên các giá trị cốt lõi là chất lượng, tính bền vững, sự tuân thủ và niềm tin.

Ông Mohammed Selia, Giám đốc Điều hành Công ty FulfillPlus diễn giải: Một yếu tố cơ bản mà các nhà xuất khẩu cần nắm vững là thuế nhập khẩu Hoa Kỳ được thanh toán khi thông quan tại cảng nhập và xác định dựa trên mã HTS, giá trị khai báo cùng với xuất xứ của hàng hóa. Đối với từng ngành hàng cụ thể, các doanh nghiệp cần tìm hiểu thông tin và có sự chuẩn bị kỹ lưỡng.

Mặt hàng quần áo và may mặc đối mặt với thuế suất dao động từ 10% đến 30% và phải tuân thủ nghiêm ngặt các quy định về ghi nhãn của Ủy ban Thương mại Liên bang (FTC), đồng thời đảm bảo phân loại sản phẩm chính xác để tránh gây chậm trễ không đáng có. Ngành nội thất, đặc biệt là sản phẩm gỗ, cần lưu tâm đến rủi ro thuế chống bán phá giá và phải tuân thủ Đạo luật Lacey (đạo luật cấm buôn bán các loài cây và sản phẩm liên quan có nguồn gốc bất hợp pháp, bao gồm cả gỗ và các sản phẩm gỗ); một số tiểu bang như California còn có các yêu cầu riêng về chất chống cháy. Với nông sản và thủy sản, việc đăng ký với Cục quản lý thực phẩm và Dược phẩm Hoa Kỳ (FDA/USDA) và khai báo trước khi nhập khẩu là bắt buộc và trong nhiều trường hợp, cần đảm bảo được việc lưu trữ trong chuỗi cung ứng lạnh.

Ngược lại, hàng thủ công mỹ nghệ thường được hưởng mức thuế thấp hoặc miễn thuế, tuy nhiên cần tránh sử dụng các vật liệu có nguồn gốc từ động vật bị cấm. Nhóm hàng này rất phù hợp để kinh doanh trên các nền tảng như thương mại điện tử như Etsy, Amazon Handmade và kênh trực tiếp đến người tiêu dùng (DTC).

Riêng mặt hàng giày dép thường có mức thuế suất cao, có thể trên 30%, với việc phân loại dựa trên vật liệu và thiết kế, đòi hỏi sự cẩn trọng trong khâu chuẩn bị hồ sơ. Các nhà nhập khẩu cũng nên tìm hiểu về Quy tắc De Minimis - Mục 321, một yếu tố cho phép nhập khẩu các lô hàng có giá trị bằng hoặc dưới 800 USD. 

Để đạt được thành công bền vững tại thị trường Hoa Kỳ, Giám đốc Điều hành Công ty FulfillPlus nhấn mạnh tầm quan trọng của việc duy trì hàng tồn kho tại địa phương để giao hàng nhanh hơn và nâng cao sự hài lòng của khách hàng. Song song đó, việc không ngừng tập trung vào chất lượng sản phẩm, đầu tư vào xây dựng thương hiệu và thiết kế bao bì hấp dẫn là những yếu tố không thể thiếu. Ngoài ra việc hợp tác với các đối tác kho vận uy tín ngay tại Hoa Kỳ sẽ là một lợi thế chiến lược quan trọng cho các doanh nghiệp Việt Nam.

Tin liên quan


Tin cùng chuyên mục