Dự án đường sắt tốc độ cao trục Bắc - Nam: Cần huy động được nguồn lực trong dân

Chiều 20/11, Quốc hội thảo luận ở hội trường về Chủ trương đầu tư dự án đường sắt tốc độ cao trên trục Bắc - Nam.

Theo Tờ trình của Chính phủ, mục tiêu đầu tư là xây dựng tuyến đường sắt tốc độ cao nhằm đáp ứng nhu cầu vận tải, góp phần tái cơ cấu thị phần vận tải trên hành lang Bắc - Nam một cách tối ưu, bền vững, tạo tiền đề, động lực cho phát triển kinh tế - xã hội, bảo đảm quốc phòng, an ninh.

Bên lề Quốc hội sáng 20/10, các đại biểu cho rằng, cần huy động được nguồn lực trong nước và huy động nguồn ngoại tệ trong dân tham gia đầu tư dự án đường sắt tốc độ cao trên trục Bắc - Nam.

* Đại biểu Trần Hoàng Ngân (Đoàn Tp. Hồ Chí Minh): Huy động được nguồn lực trong nước và doanh nghiệp trong nước tham gia

Tôi rất phấn khởi khi chiều nay Quốc hội sẽ họp về đường sắt tốc độ cao và tôi sẽ bấm nút để tham gia thảo luận. Đường sắt tốc độ cao là một phương tiện giao thông hiện đại đã có từ 30-40 năm trước. Tôi đã có cơ hội trải nghiệm đi từ Zurich về Paris với một khoảng cách rất xa nhưng đi rất nhanh với chi phí chỉ 30 euro, tương đối thấp so với đi bằng phương tiện máy bay. Tôi rất khao khát đất nước mình có tuyến đường sắt tốc độ cao. Chúng ta đã bàn về vấn đề này cách đây 15 năm nhưng lúc đó Việt Nam chưa đủ điều kiện.

Hiện, Việt Nam đã có điều kiện tốt hơn khi mà nợ công đang ở mức thấp, GDP đã bước qua được mức trung bình thấp. Đây là phương tiện thuận lợi sẽ giúp người dân đi lại dễ dàng cũng như thu hút khách du lịch và nhà đầu tư nước ngoài; đồng thời sẽ giúp khai thác tiềm năng ở các nơi vùng sâu vùng xa.

Tôi cho rằng, đường sắt tốc độ cao sẽ mang lại rất nhiều lợi ích lan tỏa. Tuy nhiên, trong quá trình thực hiện, theo tôi, có vài điểm cần lưu ý. Đây là đường sắt tốc độ cao nên yêu cầu yếu tố kỹ thuật và an toàn phải được đặt lên hàng đầu. Về yếu tố địa lý, Việt Nam bị ảnh hưởng bởi biến đổi khí hậu rất lớn, mỗi năm sẽ có nhiều cơn bão nên khi thi công, các đơn vị cần phải chú ý đến yếu tố này cũng như cần phải tính đủ số trạm dừng.

Về chi phí xây lắp, dự án này cần 67,34 tỷ USD; trong đó, 50% là chi phí về xây dựng, do đó, chúng ta cần phải huy động được nguồn lực trong nước và doanh nghiệp trong nước tham gia.

Điểm tiếp theo là phải đầu tư xây dựng ngành công nghiệp phụ trợ cho ngành đường sắt; đồng thời, đầu tư xây dựng nguồn nhân lực cho hệ thống đường sắt. Bên cạnh đó, do đầu tư dự án cần nguồn vốn rất lớn, cho nên phải tập trung huy động vốn trong nước trước và vay vốn của các tổ chức tài chính quốc tế. Khi chúng ta thực hiện dự án này, chúng ta phải tận dụng được nguồn thu từ đấu giá đất tại các trạm, từ TOD (mô hình phát triển đô thị theo định hướng phát triển giao thông công cộng) của đường sắt để thu về ngân sách.

Chúng tôi tin rằng, các địa phương có tuyến đường sắt đi qua sẽ phát huy được tiềm năng lợi thế của địa phương và cân đối được ngân sách. Và trong tương lai gần, địa phương đó sẽ nguồn thu điều tiết trở lại cho Trung ương. Đó là nguồn thu để chúng ta trả nợ.

Ngoài ra, trong qua trình thi công, Chính phủ cần phải nâng cấp đường sắt hiện tại để giảm chi phí logistics; đồng thời, quan tâm đến đường biển, đường sông. Song song đó, chúng ta cũng cần quyết tâm xây dựng thành công đường cao tốc Bắc-Nam; phấn đấu hoàn thiện 5.000km trong thời gian sớm nhất.

Cùng với đó, đầu tư đường sắt đô thị tại Hà Nội và Thành phố Hồ Chí Minh cũng như có tuyến đường sắt kết nối Thành phố Hồ Chí Minh với các tỉnh đồng bằng sông Cửu Long.

* Đại biểu Phạm Văn Hòa - Đoàn Đồng Tháp: Huy động nguồn ngoại tệ ở trong dân