Dự thảo biểu giá bán lẻ điện mới: Số người nghèo được hưởng lợi còn ít

Dự thảo biểu giá bán lẻ điện mới: Số người nghèo được hưởng lợi còn ít. Ảnh: Hoàng Dũng/BNEWS/TTXVN

Bộ Công Thương đang dự thảo Quyết định của Thủ tướng Chính phủ quy định về cơ cấu biểu giá bán lẻ điện.

Theo đó, mặc dù biểu giá bán lẻ điện sinh hoạt vẫn chia làm 6 bậc như cũ, theo hướng hỗ trợ cho người nghèo; song, nhiều ý kiến cho rằng, với cách chia biểu giá này, rất ít người nghèo được hưởng mức giá thấp. Trong khi đó, số người chịu mức giá cao lại nhiều hơn.
Theo Dự thảo biểu giá điện bán lẻ của Bộ Công Thương xây dựng thì giá bán lẻ điện được quy định chi tiết cho từng nhóm khách hàng sử dụng điện, bao gồm: sản xuất, kinh doanh, cơ sở lưu trú du lịch, hành chính sự nghiệp, sinh hoạt.

Đối với nhóm khách hàng sử dụng điện sinh hoạt, biểu giá điện bán lẻ vẫn được chia thành 6 bậc có mức giá tăng dần, khoảng cách giữa các bậc thang vẫn giữ như cũ.
Điểm mới là mức giá của mỗi bậc thang được tính theo tỉ lệ % so với giá bán lẻ điện bình quân, khác với biểu giá điện hiện đang áp dụng có mức giá bán cụ thể tính theo đơn vị đồng/kWh.
Theo đó, biểu giá bán lẻ điện sinh hoạt chia làm 6 bậc: Bậc 1: Từ 0-50 kWh có mức giá bằng 92% giá bán lẻ điện bình quân. Bậc 2: Từ 51-100 kWh giá bằng 95% giá bán lẻ điện bình quân. Bậc 3: Từ 101-200 kWh giá bằng 110% giá bán lẻ điện bình quân.

Bậc 4: Từ 201-300 kWh giá bằng 138% giá bán lẻ điện bình quân. Bậc 5: Từ 301-400 kWh giá bằng 154% giá bán lẻ điện bình quân. Bậc 6: Từ 401 kWh trở lên có giá bằng 159% giá bán lẻ điện bình quân.
Theo đánh giá của PGS. TS Đinh Trọng Thịnh, Học viện Tài chính, với biểu giá điện mới vừa đưa ra, chỉ những hộ cực nghèo, sử dụng điện để thắp sáng cơ bản mới được mua điện với giá thấp hơn mức giá bán lẻ điện bình quân.
Hiện số hộ nghèo sử dụng điện dưới 50 kWh là rất ít. Các hộ nghèo cũng đã có nhiều thiết bị sử dụng điện hơn so với ngày trước. Và như vậy, chắc chắn sẽ rất ít đối tượng được hưởng giá đó.
“Nhu cầu của người dân ngày càng nâng lên. Gia đình nào nghèo cũng phải có tivi để xem, quạt để sử dụng…, chứ không thể chỉ có mỗi chiếc bóng đèn thắp sáng như trước và còn nhiều nhu cầu khác phải sử dụng điện. Nên nếu đưa ra mức giá điện áp cho người nghèo như vậy là chưa hợp lý, chưa thực sự hỗ trợ cho người nghèo. Vì thế, cần phải nâng mức sử dụng điện tối thiểu lên cao hơn là mức trong biểu giá điện hiện nay”, PGS. TS Đinh Trọng Thịnh nhấn mạnh.
Đồng thời, ông Thịnh cũng cho rằng, ngành điện nên tách riêng biểu giá điện dành cho người nghèo và biểu giá điện dành cho các đối tượng khác thì giá điện đến tay người tiêu dùng sẽ có mức hợp lý hơn, công bằng hơn; Tránh lấy việc hỗ trợ cho người nghèo để áp giá cao lên vai các doanh nghiệp và người tiêu dùng.
Theo đại diện Hội Tiêu chuẩn và Bảo vệ người tiêu dùng Việt Nam, hiện số các gia đình có mức sử dụng điện trung bình từ 101-400 kWh/tháng chiếm phần lớn, bởi vậy, với cách tính theo biểu giá điện mới, phần lớn khách hàng phải trả tiền cao hơn giá bán lẻ điện bình quân từ 110% đến 154%.
Như vậy, thay vì hỗ trợ giá điện thấp cho người nghèo thì ngược lại, số người tiêu dùng sử dụng điện ở mức giá cao hơn giá hiện tại nhiều hơn, tạo ra sự thiếu cân bằng.

Ngoài ra, các mức giá cũng chưa thật sự công bằng giữa các hộ tiêu thụ điện sinh hoạt trong các nhóm với nhau. Đặc biệt là ở các nhóm sử dụng điện cao (nhóm 5, 6), nhất là việc tính đồng giá giữa các hộ sử dụng dưới 501 kWh với các hộ sử dụng hàng nghìn kWh.
Giá điện nếu được tính theo biểu giá mới, rõ ràng sẽ ảnh hưởng nhiều đến người dân và các doanh nghiệp. Nhiều ý kiến cũng lo ngại về việc giá điện sẽ kéo theo hàng loạt hàng hóa trên thị trường được đà tăng theo.
Theo ông Vũ Vinh Phú, chuyên gia trong lĩnh vực thương mại cho rằng, khi có biến động về biểu giá điện, dù ít dù nhiều, chắc chắn sẽ tác động giá cả bán lẻ hàng hóa trên thị trường. Rất có thể việc thay đổi nhỏ trong biểu giá điện chưa gây tác động ngay trực tiếp tới giá hàng hóa, song tâm lý "tát nước theo mưa" sẽ khiến cho giá bán bị đẩy lên.

Điều này vô tình gây tác động xấu tới các hộ tiêu dùng nghèo. Bởi với biểu giá điện được đưa ra, mức hỗ trợ chưa thấy đâu nhưng tác động tăng giá là điều có thể nhìn trước.../.