Ghế an toàn ô tô bắt buộc: Gia đình loay hoay, xe công nghệ lo hủy chuyến

Quy định nhằm tăng bảo vệ trẻ nhỏ, nhưng thời gian áp dụng cận kề đang đặt gia đình và đơn vị vận tải trước nhiều thách thức.

* Những áp lực rất gần

Chỉ còn hơn một tháng nữa, điểm m, khoản 3 Điều 6 Nghị định 168/2024/NĐ-CP của Chính phủ ban hành ngày 26/12/2024 về quy định xử phạt vi phạm hành chính về trật tự, an toàn giao thông trong lĩnh vực giao thông đường bộ có hiệu lực thi hành từ ngày 1/1/2026.

Theo đó, tại điểm m, khoản 3 Điều 6 của Nghị định nêu rõ, khi chở trẻ em dưới 10 tuổi và chiều cao dưới 1,35 mét trên xe ô tô ngồi cùng hàng ghế với người lái xe (trừ loại xe ô tô chỉ có một hàng ghế) hoặc không sử dụng thiết bị an toàn phù hợp cho trẻ em theo quy định, tài xế sẽ bị phạt tiền từ 800.000 đồng đến 1.000.000 đồng.

Quy định này được đánh giá là cần thiết nhằm giảm thiểu thương tích cho trẻ em khi xảy ra tai nạn, nhưng thời gian áp dụng đã cận kề nên đang đặt ra nhiều băn khoăn với các gia đình và dịch vụ vận tải. Chị Nguyễn Thị Thu Hà ở phường Cửa Nam Hà Nội bày tỏ: “Chỉ còn hơn một tháng nữa là Nghị định có hiệu lực, nhưng tôi vẫn chưa biết chọn loại ghế nào phù hợp với xe của mình. Với gia đình có hai con nhỏ, vấn đề không chỉ là chi phí mà còn là chỗ ngồi trong xe và ghế đạt chuẩn”.

Nhiều gia đình có hai hoặc ba con nhỏ lại tỏ ra lúng túng trước bài toán chỗ ngồi. Trên nhiều mẫu xe hạng A, hạng B, khoang sau không đủ không gian để bố trí hai ghế trẻ em đúng chuẩn. “Tôi ủng hộ quy định, nhưng nhà có ba cháu nhỏ, xe lại chỉ có một hàng ghế sau. Chúng tôi thực sự không biết xoay xở thế nào”, anh Vũ Anh Phương ở phường Hà Đông, Hà Nội chia sẻ.

Trong khi đó, các hãng taxi và xe công nghệ đối mặt thách thức lớn hơn. Tài xế GrabCar tên Lê Quang Hòa cho biết, anh không thể mang theo ghế trẻ em mọi lúc vì khoang hành lý nhỏ, ghế cồng kềnh, và mỗi chuyến đi lại phát sinh yêu cầu khác nhau. “Nếu khách có hai trẻ nhỏ, tôi chỉ có một ghế thì cũng không chở được. Chở thì bị phạt, từ chối thì bị đánh giá sao thấp. Không biết rồi sẽ xử lý thế nào”, anh nói.

Anh Nguyễn Văn Hải, tài xế taxi công nghệ tại Hà Nội cho biết: “Tôi không thể mang ghế trẻ em suốt cả ngày. Với những chuyến đi ngắn trong nội đô, việc bố trí ghế cho trẻ em là khó khả thi. Tôi lo từ đầu năm tới sẽ phải từ chối nhiều chuyến đi”.

Nhiều tài xế cho rằng tình trạng “hủy chuyến hàng loạt” có thể xảy ra từ đầu năm 2026 khi gặp khách đi cùng trẻ em mà không mang ghế. Điều này cũng khiến nhiều phụ huynh lo ngại. “Chỉ cần trời mưa, gọi taxi cho hai con đi khám bệnh mà bị hủy chuyến liên tục thì rất căng, còn đi xe máy lại không đảm bảo an toàn cho trẻ nhỏ”, chị Mai Anh, phường Cầu Giấy chia sẻ.

Các chuyên gia cảnh báo việc người dân quay lại sử dụng xe máy để tránh rắc rối là điều hoàn toàn có thể, nhất là cho các quãng đường ngắn trong đô thị. Nếu điều này xảy ra, mục tiêu tăng an toàn cho trẻ lại vô tình bị phản tác dụng.

* Nỗi lo thị trường

Điều nhiều người quan tâm cho rằng, trên cao tốc chạy 100-120 km/h, việc bắt buộc dùng ghế trẻ em là đương nhiên. Tuy nhiên, khi di chuyển trong phố đông đúc, tốc độ trung bình chỉ 15-20 km/h, việc ép trẻ 9 tuổi phải ngồi ghế cồng kềnh có thể khiến trải nghiệm di chuyển trở nên khó chịu, trong khi chỉ cần thắt dây an toàn đã bảo đảm mức độ an toàn tương đương trong điều kiện di chuyển chậm.

Một vấn đề đáng chú ý khác là nguồn cung ghế trẻ em. Theo khảo sát, thị trường hiện tồn tại ba nhóm: ghế nhập khẩu chính hãng, ghế nội địa hóa và sản phẩm giá rẻ chưa đạt chuẩn. Khi nhu cầu tăng đột biến, nhóm sản phẩm giá rẻ có nguy cơ tràn vào thị trường nhiều nhất, gây rủi ro về an toàn.

Anh Phạm Trung ở phường Hai Bà Trưng, Hà Nội cho hay, gia đình anh đang tìm mua ghế cho trẻ nhỏ, nhưng chưa biết lựa chọn loại nào đạt chuẩn, trong khi cơ quan chức năng chưa có hướng dẫn cụ thể. Nếu không có tiêu chuẩn kiểm định thống nhất, quy định bắt buộc lại tạo cơ hội cho sản phẩm kém chất lượng, nguy hiểm cho trẻ.

Ngoài ra, khả năng thực thi của lực lượng chức năng cũng đặt ra nhiều câu hỏi. Quy định mức phạt khi chở trẻ em dưới 10 tuổi và chiều cao dưới 1,35 mét, có được lựa chọn một trong hai hay cả hai điều kiện này vẫn chưa rõ, như trẻ dưới 10 tuổi có chiều cao trên  1,35 mét và ngược lại sẽ lựa chọn tiêu chí nào. Hơn nữa, việc xác định trẻ dưới 10 tuổi, đo chiều cao, kiểm tra ghế đạt chuẩn hay không cũng là vấn đề phức tạp…

Nhìn rộng hơn, các chuyên gia nhận định cần có phương án chuẩn bị đồng bộ hơn như: xây dựng tiêu chuẩn kỹ thuật thống nhất cho ghế an toàn; hỗ trợ giá cho các hộ gia đình khó khăn; hoặc tạo mô hình “taxi thân thiện với trẻ em” có khoang chứa ghế chuyên dụng. “Muốn quy định đi vào cuộc sống, cần truyền thông rõ ràng, lộ trình hợp lý và nguồn cung sản phẩm đạt chuẩn. Nếu không, thị trường sẽ rơi vào hỗn loạn và người dân dễ chọn giải pháp đối phó”, chuyên gia giao thông Phạm Ngọc Long đánh giá.

Dù còn nhiều ý kiến trái chiều, mục tiêu tăng cường an toàn cho trẻ em khi tham gia giao thông vẫn được khẳng định là định hướng đúng. Vấn đề còn lại là cách triển khai sao cho phù hợp với điều kiện Việt Nam, tránh để những bất cập dự liệu trở thành thách thức thực tế ngay từ đầu năm 2026.