Góc nhìn chuyên gia: Cổ phần hóa giúp Sở Giao dịch chứng khoán có năng lực quản trị tầm khu vực
Câu chuyện mô hình quản trị và sở hữu của sở giao dịch chứng khoán hiện đang được các chuyên gia bàn luận sôi nổi. Nhiều ý kiến cho rằng, Sở Giao dịch chứng khoán hoạt động theo mô hình công ty cổ phần là cần thiết để cơ quan này có thể vận hành thị trường trơn tru, hiệu quả hơn.
Theo TS. Cấn Văn Lực, Chuyên gia tài chính - ngân hàng, Sở Giao dịch chứng khoán hoạt động theo mô hình Công ty Trách nhiệm hữu hạn (TNHH) một thành viên 100% vốn nhà nước nếu được chuyển sang mô hình của công ty cổ phần sẽ giúp cho hoạt động thông thoáng hơn và năng động hơn.
“Tôi nghĩ đây là chuyện hết sức bình thường, các nước cũng cũng làm như vậy. Theo mô hình công ty cổ phần, các cổ đông ở đây chính là các công ty chứng khoán, các sàn chứng khoán và một số trung gian khác”, ông Lực nói.
Chúng ta biết rằng, công ty cổ phần đã hình thành và phát triển ở Việt Nam rất nhiều thì cũng không có lý do gì để sàn chứng khoán Việt Nam khó khăn trở thành công ty cổ phần.
Nếu trở thành công ty cổ phần sẽ giúp cho việc công khai minh bạch hơn trong hoạt động của sở giao dịch chứng khoán. Sở giao dịch chứng khoán cũng sẽ tổ chức niêm yết trên sàn chứng khoán và có khả năng huy động một số nguồn vốn để phục vụ nhu cầu đầu tư phát triển; trong đó, có đầu tư phát triển về công nghệ, con người...
Theo Luật sư Nguyễn Thanh Hà, Chủ tịch Công ty Luật SBLAW, hiện nay các sàn giao dịch chứng khoán ở trên thế giới, cũng như là các công ty lưu ký ở các thị trường chứng khoán phát triển như: Mỹ, Nhật Bản, hoặc những quốc gia phát triển hơn Việt Nam về thị trường chứng khoán là công ty cổ phần.
Các công ty cổ phần này trở thành công ty đại chúng khác nhau và nhiều doanh nghiệp cũng niêm yết trên sàn. Vì vậy, đây là mô hình tương đối phát triển. Chẳng hạn, nếu là doanh nghiệp cổ phần thì sẽ minh bạch trong quản trị cũng như điều hành.
Bên cạnh đó, bởi doanh nghiệp cổ phần vận hành theo cơ chế thị trường, nên các doanh nghiệp này có thể huy động được những nguồn lực chất lượng cao để vào điều hành cũng như hướng dẫn, quản lý thị trường tốt hơn.
“Thay vì quản lý các công ty theo hình thức TNHH 100% vốn nhà nước thì nên chăng chúng ta sẽ chuyển thành rất nhiều công ty cổ phần; trong đó, nhà nước cũng là chủ sở hữu của các doanh nghiệp này”, ông Hà nêu quan điểm.
Những sự kiện vừa qua ví dụ như là nghẽn lệnh giao dịch chứng khoán, đã ảnh hưởng rất lớn đến quyền lợi nhà đầu tư. Hiện nay, các sàn đó thuộc doanh nghiệp của nhà nước thì đôi khi dù là doanh nghiệp nhưng được điều hành theo cơ chế hành chính sẽ tương đối cản trở đến hoạt động của doanh nghiệp.
Nếu thực sự hoạt động theo mô hình của doanh nghiệp thì sẽ linh hoạt hơn và giải quyết nhanh chóng các vấn đề của thị trường phát sinh.
Đơn cử như là tình trạng nghẽn lệnh giao dịch trên HOSE vừa qua nếu là doanh nghiệp bình thường, người quản trị doanh nghiệp có thể nhận ra vấn đề trước đó từ 1 - 2 năm. Qua đó, họ có thể tổ chức đấu thầu để tìm được một đơn vị cung cấp hệ thống lõi giao dịch và tránh được tình trạng nghẽn mạng.
“Tôi nghĩ là trong điều kiện Việt Nam hiện nay nếu cổ phần hóa sở giao dịch chứng khoán sẽ có thuận lợi tương đối, đó là các cơ quan quản lý như là Bộ Tài chính, Ủy ban Chứng khoán Nhà nước cũng có tập hợp nhiều chuyên gia tương đối thấu hiểu được những hạn chế của mô hình cũ. Họ cũng đã học tập được kinh nghiệm về quản trị của những sở giao dịch chứng khoán của các quốc gia tổ chức theo mô hình cổ phần”, ông Hà nói.
Tuy nhiên, rủi ro và khó khăn nhất của chuyển sang mô hình này đó là chúng ta thiếu quy định của pháp luật về mô hình này. Hiện vẫn có nhận thức khác nhau giữa những cơ quan quản lý nhà nước để tạo sự đồng thuận về chuyển đổi sở giao dịch chứng khoán sang mô hình công ty cổ phần.
Còn khó khăn tương đối là chúng ta chưa có kinh nghiệm vận hành thị trường này và các cơ quan chức năng cũng chưa có nhận thức đồng bộ về việc là có nên chuyển từ công ty 100% vốn nhà nước sang mô hình công ty cổ phần với sự tham gia của nhiều bên cổ đông.
Bên cạnh đó, chúng ta cũng chưa chuẩn bị tốt nguồn nhân lực để điều hành được mô hình này. Dù vậy ông Hà cho rằng, có thể thuê Giám đốc điều hành (CEO) là người nước ngoài hoặc ban điều hành nước ngoài đã có kinh nghiệm vận hành sở giao dịch chứng khoán dưới mô hình công ty cổ phần.
Tại buổi tọa đàm “Thị trường chứng khoán: Cơ hội, rủi ro và giải pháp thúc đẩy phát triển bền vững” diễn ra vào cuối tháng 3 vừa qua, ông Vũ Bằng, nguyên Chủ tịch Ủy ban Chứng khoán Nhà nước đã đề xuất cổ phần hóa Sở Giao dịch chứng khoán và trước mắt chỉ cổ phần hóa 2%, để thay đổi mô hình quản trị. Từ đó, vấn đề công nghệ trên thị trường chứng khoán sẽ được xử lý nhanh, hiệu quả hơn.
Trong văn bản Hiệp hội các nhà đầu tư tài chính Việt Nam (VAFI) gửi Bộ trưởng Bộ Tài chính, Bộ Tài Chính, Ủy ban Chứng khoán Nhà nước, VAFI cũng cho biết, hệ thống giao dịch HOSE thường xuyên diễn ra tình trạng đơ, nghẽn lệnh chứng khoán, có thời điểm nhà đầu tư không thể biết quan hệ cung cầu trong giao dịch chứng khoán hoặc không thể mua, bán chứng khoán… Điều này làm ảnh hưởng rất lớn đến quyền lợi của nhà đầu tư và uy tín của thị trường chứng khoán Việt Nam với giới đầu tư quốc tế.
VAFI cho rằng, điều này thể hiện năng lực quản trị điều hành chưa đáp ứng được yêu cầu. VAFI đưa ra đề xuất nhanh chóng cổ phần hóa Sở Giao dịch chứng khoán Việt Nam và Tổng công ty Lưu ký chứng khoán để cho các đơn vị này có năng lực quản trị ngang tầm các nước trong khu vực.
Sở Giao dịch và Trung tâm lưu ký sau cổ phần hóa phải hoạt động công khai minh bạch như công ty niêm yết và phải độc lập, thực sự tách rời Bộ Tài chính và Ủy ban Chứng khoán, chịu sự quản lý giám sát đặc biệt từ Bộ Tài chính, Ủy ban Chứng khoán Nhà nước.
Theo VAFI, Luật Chứng khoán mới đã cho phép cổ phần hóa Sở giao dịch chứng khoán và Tổng công ty Lưu ký chứng khoán. VAFI hy vọng, Bộ Tài chính sẽ sớm thực hiện việc này để thị trường chứng khoán Việt Nam thực sự được nâng hạng./.
Tin liên quan
-
Chứng khoán
Các chỉ số chứng khoán Mỹ chốt phiên 8/4 tăng điểm
07:55' - 09/04/2021
Chốt phiên 8/4, chỉ số Dow Jones tăng 57,31 điểm, lên 33.503,57 điểm, chỉ số S&P 500 tăng 17,22 điểm, lên 4.097,17 điểm, còn chỉ số Nasdaq Composite tăng 140,47 điểm, lên 13.829,31 điểm.
-
Chứng khoán
Hầu hết các thị trường chứng khoán châu Á lên điểm phiên 8/4
17:14' - 08/04/2021
Chốt phiên 8/4, chỉ số Hang Seng tăng 1,2%, lên 29.008,07 điểm, chỉ số Shanghai Composite tăng 0,1%, lên 3.482,55 điểm, trong khi chỉ số Kospi tăng 0,19%, lên 3.143,26 điểm.
-
Chứng khoán
Số lượng tài khoản chứng khoán mở mới tháng 3 cao kỷ lục
12:09' - 08/04/2021
Số lượng tài khoản mở mới trong tháng 3 tăng cao kỷ lục kể từ khi thị trường chứng khoán đi vào giao dịch.
Tin cùng chuyên mục
-
Chứng khoán
Nhận định chứng khoán tuần từ 23 - 27/5: Cần nhịp lùi để kiểm tra lại cung - cầu
15:57' - 21/05/2022
Theo chuyên gia từ công ty chứng khoán, nhiều khả năng thị trường sẽ cần 1 nhịp lùi để kiểm tra lại cung - cầu và để chờ đợi sự tham gia đồng bộ hơn của dòng tiền ở các nhóm ngành.
-
Chứng khoán
Phố Wall chứng kiến chuỗi tuần giảm điểm dài nhất trong nhiều thập kỷ
11:56' - 21/05/2022
Liên tiếp giảm trong hầu hết các phiên giao dịch vừa qua, Phố Wall chứng kiến chuỗi tuần giảm điểm kéo dài nhất trong vài thập kỷ.
-
Chứng khoán
Bà Trần Anh Đào điều hành HOSE thay ông Lê Hải Trà
00:42' - 21/05/2022
Phó Tổng giám đốc Trần Anh Đào được giao phụ trách ban điều hành HOSE từ 20/05, thay Tổng Giám đốc Lê Hải Trà mới bị kỷ luật.
-
Chứng khoán
Chiều 20/5, thị trường chứng khoán châu Á đi lên
17:19' - 20/05/2022
Chiều 20/5, thị trường chứng khoán châu Á đi lên khi thông báo hạ lãi suất của Trung Quốc mang lại sự lạc quan cho các nhà giao dịch về triển vọng đối với nền kinh tế lớn thứ hai thế giới.
-
Chứng khoán
Chứng khoán ngày 20/5: Cổ phiếu lớn phân hóa mạnh về cuối phiên
16:11' - 20/05/2022
Cổ phiếu lớn phân hóa mạnh về cuối phiên khiến VN-Index đảo chiều giảm điểm trong phiên giao dịch hôm nay (20/5).
-
Chứng khoán
Mộc Châu Milk chi trả cổ tức đợt 2 năm 2021 tỷ lệ 15%
09:32' - 20/05/2022
Công ty Cổ phần Giống bò sữa Mộc Châu - Mộc Châu Milk (mã chứng khoán MCM) vừa công bố thông tin về ngày đăng ký cuối cùng để chốt danh sách nhận cổ tức đợt 2 năm 2021.
-
Chứng khoán
Danh mục cổ phiếu khuyến nghị phiên giao dịch ngày 20/5
08:39' - 20/05/2022
Cổ phiếu nên quan tâm trong phiên 20/5 được các công ty chứng khoán đưa ra gồm: VCI, NKG, DPM.
-
Chứng khoán
Hoàng Anh Gia Lai bị đình chỉ giao dịch chứng khoán 5 tháng
08:30' - 20/05/2022
Ngoài phạt tiền 3 tỷ đồng, Ủy ban Chứng khoán Nhà nước còn đình chỉ hoạt động giao dịch chứng khoán 5 tháng đối với Công ty cổ phần Hoàng Anh Gia Lai, từ ngày 17/5/2022.
-
Chứng khoán
Các chỉ số chứng khoán Mỹ chốt phiên 19/5 đồng loạt giảm
07:35' - 20/05/2022
Chốt phiên 19/5, chỉ số S&P 500 giảm 0,58%, xuống 3.900,79 điểm, chỉ số Nasdaq Composite giảm 0,26%, xuống 11.388,5 điểm, còn chỉ số Dow Jones giảm 0,75%, xuống 31.253,13 điểm.