Google đối đầu với Amazon và Microsoft để trở thành gã khổng lồ ở mảng điện toán đám mây

Các nhân viên tại Google Cloud đã vô cùng bối rối khi biết tin sếp mới của họ là ông Thomas Kurian, một nhân viên điều hành đã phải vật lộn để đưa Oracle, một công ty trụ cột của Silicon Valley, bước vào miền đất hứa của điện toán đám mây.

Vào tháng 11 năm 2018, trưởng bộ phận điện toán đám mây của Google vào thời điểm lúc đó, Diane Greene và Kurian đã tổ chức một phiên trao đổi với các nhân viên có lo lắng về khả năng lãnh đạo của ông.

Một nhân viên hỏi ông Kurian: “Rất nhiều người lo lắng về thực tế rằng ông tới từ Oracle, một công ty có phong cách làm việc rất khác so với chúng tôi, vậy kế hoạch để bảo vệ phong cách làm việc của Google Cloud của ông là như thế nào?”.

Tại một buổi họp trước đó trong cùng tháng, một nhân viên đánh giá quyết định này là một bước đi đáng báo động và mong muốn có được sự đảm bảo từ bà Greene rằng ông Kurian có đủ khả năng đảm nhiệm trọng trách này.

Hơn 2 năm sau, không còn ai ngạc nhiên bởi quyết định đó. Dưới sự điều hành của ông, doanh thu của Google Cloud tăng hơn gấp đôi và tăng nhanh hơn cả công ty mẹ Alphabet Inc. Trong đại dịch COVID-19, Google ngừng quy trình thuê nhân viên, nhưng bộ phận của ông tiếp tục có thêm nhân viên mới.

Trong khi những bộ phận khác phải tranh giành tài nguyên nội bộ hoặc bị đóng cửa, bộ phận điện toán đám mây liên tiếp nhận được những khoản đầu tư. Lực lượng lao động dưới quyền ông đã đạt mức 37.000 người, so với 25.000 người kể từ khi ông ngồi vào ghế trưởng bộ phận, khiến ông Kurian trở thành một trong những người điều hành quan trọng nhất tại Google.

Alphabet sẽ cập nhật tới các nhà đầu tư về quá trình mở rộng tiềm năng kinh doanh của Google Cloud của ông Kurian trong báo cáo thu nhập vào ngày 27 tháng 7. Các nhà phân tích dự đoán doanh thu của bộ phận này đã tăng khoảng 45% lên mức 4.35 tỷ USD trong quý 2 vừa rồi.

Trước khi ông Kurian đảm nhiệm vai trò này, Google đã tiếp cận điện toán đám mây với một tư duy rất kỹ thuật và một niềm tin vững vàng vào sức mạnh của công nghệ, nhưng họ không đạt được nhiều thành công.

Họ cung cấp một công nghệ tối tân trong lĩnh vực điện toán đám mây, nhưng khách hàng của họ chủ yếu sử dụng dịch vụ này cho những nhu cầu đặc thù, như trí thông minh nhân tạo và học máy. Gã khổng lồ công nghệ này tiếp tục mắc kẹt ở vị trí thứ ba, bên dưới Amazon và Microsoft.

Mark Mahaney, một nhà phân tích tại Evercore ISI cho biết: “Gần như không có một điểm yếu nào trong vị trí của Amazon hay Microsoft. Đó là những vị trí khó đạt được trong một ngành kinh doanh tốt”.

Và thay đổi được cục diện đó là một người ngoài cuộc đến từ Ấn Độ, một chiến binh kỳ cựu trong cuộc chiến phần mềm doanh nghiệp từ những năm 1990, người đã mang phong cách bán hàng cổ điển tới gã khổng lồ công nghệ; và trong quá trình đó, văn hóa làm việc vui vẻ và trí thức của Google đã làm mềm đi bản tính góc cạnh của ông.

Vào thời kỳ đầu tại Google, người ta vẫn kể rằng ông thường quát tháo với những nhân viên điều hành trong những cuộc họp riêng, nhưng thường không công khai rắn mặt. Khi đại dịch ập tới, những vụ quát tháo bớt xảy ra hơn. Kurian nói rằng phong cách lãnh đạo của ông đã thay đổi tại Google.

“Bạn cần phải thích nghi với phong cách làm việc tại nơi mà bạn đang làm việc và những người bạn đang làm việc cùng” ông cho biết trong một bài phỏng vấn. “Vì vậy tôi đã làm việc tại đây với một phong cách rất khác biệt với phong cách trước đây của tôi”.

Sau nhiều năm Google nhấn mạnh phương diện kỹ thuật, Kurian đã thay đổi trọng tâm của công ty sang dịch vụ khách hàng. Google đã từ chối một số thỏa thuận giao dịch để theo đuổi quan hệ đối tác chiến lược.

Trong một số thỏa thuận này, những khách hàng cổ điển như Ford Motor nhận được quyền sử dụng một nhóm kỹ sư của Google, và nhóm này sẽ giúp họ thiết kế những dịch vụ số mới.

Để thu hút nhân viên bán hàng, Google không ngần ngại chi tiêu. Cảnh những nhân viên bán hàng dày dặn kinh nghiệm kiếm được 600 ngàn tới 700 ngàn USD mỗi năm không còn là lạ. Một nhân viên bán hàng doanh nghiệp có mức lương trung bình khoảng 191 ngàn USD, tại Mỹ, theo như LinkedIn.

Những thay đổi của ông Kurian đã tạo đà cho Google Cloud và dấy lên những suy đoán rằng ông có thể sẽ tiếp bước ông Sundar Pichai đảm nhiệm vai trò giám đốc điều hành của Google. Nhưng những tương lai được phỏng đoán đó tùy thuộc vào bộ phận kinh doanh của ông có mang lại lợi nhuận và vươn lên cao hơn vị trí thứ 3 hay không.

Kurian chưa bao giờ thực hiện được tham vọng đưa Oracle trở thành một công ty điện toán đám mây danh giá và giờ đây ông có cơ hội hoàn thành tham vọng này bằng cách biến bộ phận của ông thành người đi đầu trong ngành công nghiệp này.

Ông Kurian sinh ra tại Kerala, một bang phía nam Ấn Độ, trong một gia đình với cha là kỹ sư hóa học và mẹ là một giáo viên nhập tịch từ Sri Lanka. Cha ông là người đầu tiên trong gia đình được học đại học. Người anh em sinh đôi của ông, George, giám đốc điều hành của công ty NetApp Inc, cho biết cha mẹ của họ là những người tiên phong. “Nếu có ai đã đạt được giấc mơ của mình, đó chính là họ”.

Khi ông Kurian còn trẻ vào năm 1985, một người bạn đã xé ra một bài viết bởi một người nói về những trải nghiệm tại nước Mỹ, và bài viết này liệt kê tên và địa chỉ của 6 đại học tại Mỹ. Đại học Princeton nằm trong danh sách này và đã tiếp nhận đơn xin học của hai anh em nhà Kurian.

Ông hoang mang khi đặt chân tới New Jersey về một cuộc sống mới, và sau này ông kể với đồng nghiệp về lần đầu tiên ông tới một cửa hàng sandwich tại đây, và ông rất kinh ngạc khi cửa hàng này có nhiều hơn một loại bánh mì.

Sau khi hoàn thành đại học, ông làm việc tại văn phòng tư vấn McKinsey & Co. trong vòng 4 năm trước khi làm việc tại Oracle, một công ty nổi tiếng về khả năng bán hàng đáng gờm và không ngại đối đầu với đối thủ của họ.

Kurian làm việc tại Oracle suốt 22 năm, và vào những năm cuối cùng, ông được coi là người kế tục vị trí của nhà đồng sáng lập Oracle Larry Ellison. Với vai trò là giám đốc sản phẩm của công ty này, ông đã giám sát bộ phận xây dựng phần mềm điện toán đám mây của Oracle.

Trên sân khấu hội nghị, ông ra sức thuyết phục khách hàng, đối tác và các nhà phát triển phần mềm rằng Oracle đã có những bước tiến trong quá trình hiện đại hóa công nghệ của họ để theo kịp những đối thủ như Amazon Web Service, Microsoft Azure và Google Cloud.

Trong những cuộc họp và cuộc gọi nội bộ tại Oracle, ông chỉ trích mạnh mẽ năng suất thấp của họ bằng cách quát tháo, chửi rủa và xúc phạm họ.

Kurian và Ellison cọ xát về chiến lược điện toán đám mây của công ty, với Kurian tin rằng công ty này nên hợp tác với các đối thủ để tăng cường sự hiện diện của họ trên thị trường, trong khi Ellison muốn công ty tự hoạt động hơn.

Kurian từ chức khỏi Oracle vào năm 2018, và khi được hỏi về nguyên nhân rời khỏi công ty, ông cho biết ông cảm thấy đã đến lúc ông cần làm điều gì đó mới mẻ.

Dưới quyền của bà Diane Greene, Google Cloud có một luật bất thành văn: Họ muốn là một doanh nghiệp, nhưng họ không muốn trở thành như Oracle.

Giống như Kurian, bà Greene cũng là một lãnh đạo gây tranh cãi, với nhân viên hoặc là yêu mến, hoặc ác cảm với bà, nhưng bà khác với ông Greene ở một điểm mấu chốt.

Bà Greene ưu ái bộ phận kỹ thuật và sản phẩm, và tin rằng bộ phận bán hàng nên tập trung vào nhiệm vụ bán hàng và nên tránh nhúng tay vào những bộ phận khác. Ông Kurian, ngược lại, lại dồn nguồn lực vào những bộ phận bán hàng.

James Cordwell, một nhà phân tích tại Atlantic Equities LLP cho biết: “Bà Greene cũng khét tiếng không kém. Nhưng dường như ông Kurian đã hoàn thành tốt hơn nhiệm vụ xây dựng một bộ phận bán hàng có năng lực và có được nhiều sự hậu thuẫn hơn từ Google”.

Khi ông Kurian có mặt tại khuôn viên của Google, ông quyết định sẽ lột bỏ hình ảnh cánh tay phải trung thành tại một công ty đối thủ đã từng gây chiến với Google trên chiến trường luật pháp và pháp lý trong suốt một thập kỷ.

Ông có được sự yêu mến từ các nhân viên cấp thấp khi ông nói về cuộc sống riêng của ông, về những câu chuyện rằng ông và người anh em George từng mạo danh nhau.

Nhưng ông Kurian dè chừng đối với những nhân viên điều hành làm việc sát bên cạnh ông. Trong những cuộc họp đầu tiên, ông Kurian không hỏi những nhân viên dưới quyền về gia đình hay con cái của họ, mặc dù sau này ông cũng dần tiếp cận với những nhân viên mà ông bổ nhiệm.

Trong những tháng đầu tại Google, ông phải tìm kiếm những nhân viên thay thế cho những nhân viên điều hành đã rời khỏi công ty.

Ông bổ nhiệm Rob Enslin, giám đốc điều hành tại bộ phận kinh doanh đám mây tại SAP SE, doanh nghiệp địch thủ trước đây của ông, và hai người liên tục tuyển dụng những nhân viên điều hành từ những trụ cột công nghệ doanh nghiệp khác, như Red Hat, GE Digital, và tất nhiên là cả Oracle. Sau đó, họ miệt mài tuyển dụng nhân viên bán hàng kinh nghiệm.

Ông tăng gấp đôi mức lương 300 ngàn USD của nhân viên bán hàng tại các công ty như SAP để họ tới làm việc cho Google. Quyết định này hiệu quả đến mức Hasso Plattner, đồng sáng lập của SAP, đã phải quát tháo nhân viên trong buổi họp về những nhân viên đã đào ngũ để về đầu quân cho Google.

Kurian cũng mang lại cho Google những chiến thuật doanh nghiệp phổ biến - nghệ thuật đóng gói phần mềm. Thay vì chỉ chào bán những phần mềm và công cụ gia tăng hiệu suất giúp phân tích dữ liệu và hỗ trợ học máy, ông cũng bán những sản phẩm khác của Google bao gồm Android và Maps, và sử dụng những sản phẩm này để tăng những giao dịch về điện toán đám mây.

Trong giới nhân viên bán hàng, ông Kurian nổi tiếng là người chốt thỏa thuận. Ông bám chắc thông điệp, thuyết phục khách hàng rằng Google sẽ giúp họ phát triển doanh nghiệp của họ.

“Thay đổi lớn nhất tôi nhận thấy được là quyết định nhúng tay vào và hợp tác với bộ phận kinh doanh của khách hàng, hỏi về những vấn đề mà bộ phận kinh doanh gặp phải, và đó là thay đổi lớn nhất mà ông Thomas đã mang tới cho Google Cloud”, Mike Fisher, giám đốc công nghệ của Etsy, một khách hàng của Google cho biết.

Trước đây, những giao tiếp từ phía nhà cung cấp điện toán đám mây này thường được giữ ở mức giữa các kỹ sư của hai công ty với nhau. Nhưng ông Kurian thì thường hỏi thăm trực tiếp các khách hàng tiềm năng.

Kurian đặt ưu tiên vào củng cố vị thế của bộ phận đám mây trong thị trường phân tích và cơ sở dữ liệu, một thị trường vốn được dẫn đầu bởi Oracle. Ông cũng trực tiếp đảm nhiệm vai trò giám sát quá trình thiết kế một thủ tục cho phép các ngân hàng lưu trữ dữ liệu tại các cơ sở của Google mà vẫn tuân thủ quy định đặt ra, một quy trình khó giải quyết mà công ty này lâu nay cần gỡ rối.

Google Cloud đã phát triển nhanh chóng dưới quyền điều hành của ông Kurian. Trong quý đầu năm nay, doanh thu của họ tăng 46% lên mức 4 tỷ USD.

Tuy rằng Google Cloud phát triển mạnh, bộ phận này vẫn lỗ 5.6 tỷ USD trong năm 2020. Trong quý đầu, Google lỗ 974 triệu USD. Cùng lúc, AWS thu về 4.16 tỷ USD trong cùng thời điểm.

Kurian cho biết ông không lấy làm lo lắng, lập luận rằng Google đang đầu tư hiện tại để nhận được lãi trong tương lai. Giám đốc điều hành của Google, ông Pichai và giám đốc tài chính Ruth Porat đồng tình, cam kết sẽ hậu thuẫn bộ phận này trong những cuộc báo cáo doanh thu.

Google đang đều đặn mở rộng phân khúc của mình trên thị trường dịch vụ đám mây cơ sở hạ tầng, đạt mức 9% theo Synergy Research, so với 7% so với thời điểm ông Kurian nhậm chức. Nhưng Microsoft cũng đang mở rộng, đạt 20%, trong khi Amazon giữ vững mức một phần ba thị trường.

Hạn chế về mặt kỹ thuật không cho phép công ty này ký kết những thỏa thuận lớn mang lại khả năng bắt kịp đối thủ, ví dụ như thỏa thuận cơ sở hạ tầng doanh nghiệp quốc phòng trị giá 10 tỷ USD từ Lầu Năm góc.

Các nhân viên cũng có những lo lắng về mặt đạo đức đối với hợp đồng này, nhưng Google cũng đã có những thỏa thuận hợp tác với những chi nhánh quân đội khác, và đã phát biểu trong tháng này rằng “họ mong mỏi được hợp tác với bộ quốc phòng khi bộ cân nhắc những nhu cầu về công nghệ thông tin trong tương lai”.

Không nhất thiết phải chiếm được vị trí thứ 2 trên thị trường, khả năng kiếm được lợi nhuận từ bộ phận đám mây sẽ là tín hiệu lớn nhất rằng chiến lược của ông Kurian có hiệu quả. Nhưng hiện tại vẫn nhiều băn khoăn về việc liệu ông có đảm nhiệm vai trò hiện tại đủ lâu để mang lại cho bộ phận này lợi nhuận được hay không.

Mặc dù ông có kinh nghiệm lâu năm tại Oracle, hoặc có lẽ chính vì ông có kinh nghiệm lâu năm tại Oracle, ông Kurian không cho biết ông dự định làm việc bao lâu tại Google. Ông phát biểu: “tôi luôn nói, “không bao giờ nói không bao giờ cả”, không ai biết điều gì sẽ xảy ra trong tương lai”.

Một vị trí cao hơn có thể sẽ dựa vào kết quả mà ông Kurian mang lại. Ông chưa kịp hoàn thành sứ mệnh biến Oracle thành một thế lực trong điện toán đám mây, và Google Cloud mang lại cho ông cơ hội thứ hai.

“Ông Kurian có cơ hội chuộc tội ở đây”, Mark Mahaney của Evercore phát biểu. “Hiện tại, đây là một cuộc đua gồm hai con ngựa và một con ngựa con. Nếu như ông Kurian có thể biến nó thành một cuộc đua của ba con ngựa, kể cả khi Google Cloud là con ngựa thứ ba, đó vẫn sẽ được nhìn nhận rộng rãi là một thành tích vô cùng ấn tượng”./.

Xem thêm:

>>3 "ông lớn" công nghệ hợp tác với chính phủ Mỹ bảo đảm an ninh mạng

>>Hai nhà đồng sáng lập Google bán lượng cổ phiếu hơn 1 tỷ USD