Hà Nội điều chuyển tuyến vận tải liên tỉnh - Bài 2: Xử lý xe dù phải giải quyết tận gốc

“Xe dù, bến cóc” luôn là vấn đề nhức nhối trên địa bàn cả nước; trong đó nổi cộm nhất là hai thành phố lớn là Hà Nội và Tp. Hồ Chí Minh.

Nếu không xử lý triệt để tình trạng này sẽ đẩy các doanh nghiệp vận tải hoạt động trong bến vào tình trạng “thoi thóp”, thậm chí bỏ bến ra hoạt động “dù” và tình trạng “xe dù, bến cóc” lại tiếp tục tái diễn.

*Thất thoát vì “xe dù” trốn thuế

Theo Hiệp hội Vận tải Hà Nội, mặc dù các thành phố đã cố gắng chỉ đạo tăng cường kiểm tra, quản lý sát sao, liên ngành giao thông vận tải – công an và lực lượng chức năng cũng tổ chức nhiều đợt ra quân, rà soát nhưng tình trạng “xe dù, bến cóc” vẫn chưa có dấu hiệu suy giảm.

Tình trạng này không chỉ đến từ các nhà xe nhỏ, chạy tuyến ngắn nội tỉnh, mà ngay cả những nhà xe lớn chạy liên tỉnh có tiếng cũng vi phạm ngang nhiên và kéo dài.

Điểm tên những doanh nghiệp vận tải vi phạm, Hiệp hội Vận tải Hà Nội cho biết, ở Hà Nội tiêu biểu có thể kể tên một số hãng xe lớn vi phạm như Hưng Thành, Queen VIP cafe, CAMEL, Nhật Tuấn, Hưng Long...

Còn ở Tp. Hồ Chí Minh có các hãng Thành Bưởi, Phương Trang, Hoa Mai, Kim Hoàng, Hùng Cường, Huệ Nghĩa, Thanh Thủy, Phú Vĩnh Long, Toàn Thắng, Thiên Phú...

Các xe dù này chạy dưới dạng xe hợp đồng trá hình, trong quá trình bán vé cho khách, các xe sẽ thu thập thông tin khách hàng để lập danh sách hợp đồng dùng để qua mắt lực lượng chức năng.

Các công ty này có điểm chung đều thuê văn phòng, bến bãi tận dụng làm điểm nhận, bốc xếp hàng hóa đi các tỉnh.

Phục vụ các hãng xe này là đội ngũ xe ôm, xe taxi, xe trung chuyển của chính công ty, gom khách, tập kết về tạo thành cảnh tượng bát nháo, gây mất trật tự an toàn giao thông.

Theo tìm hiểu của Hiệp hội Vận tải Hà Nội, việc kinh doanh vận tải đường dài có hai hình thức là kinh doanh theo tuyến cố định và hợp đồng (Open tour).

Vì vậy, các doanh nghiệp lách luật bằng cách “Xin giấy phép hợp đồng” để vào trung tâm thành phố đón – trả khách.

Hình thức gom khách lẻ rồi lập danh sách hợp thức hóa bằng cách giả mạo hợp đồng tour.

Bên cạnh đó, các doanh nghiệp đã trốn thuế, chi phí bến bãi gây thất thoát ngân sách Nhà nước số tiền lớn mỗi năm.

*Có hay không việc bảo kê?

“Xe dù, bến cóc” tràn lan đã ảnh hưởng đến thu nhập ngân sách địa phương và Nhà nước. Hiệp hội Vận tải Hà Nội đã đưa ra con số thiệt hại của ngân sách địa phương, Nhà nước là hàng trăm tỷ đồng mỗi năm.

“Xe dù, bến cóc” tạo ra hình ảnh cạnh tranh không lành mạnh, gây bức xúc trong người dân; đồng thời gây mất trật tự và bất bình đẳng trong hoạt động kinh doanh vận tải hành khách.

Điều này, ảnh hưởng lớn đến những phương tiện chấp thuận tuyến, khai thác trong bến và tạo hành lang bất an toàn đối với xã hội.

Tuy nhiên, tình trạng trên tồn tại kéo dài nhiều năm song vẫn chưa được giải quyết triệt để.

Ông Bùi Danh Liên, Chủ tịch Hiệp hội Vận tải Hà Nội cho biết, những địa điểm được các hãng xe chọn làm “bến cóc” thường trong nội thành đông đúc, nhiều người nhìn thấy, nhưng trong suốt thời gian dài vẫn chưa bị các cơ quan chức năng xử lý.

Phải chăng, đằng sau các hãng xe này có sự “bảo kê” đến từ các cá nhân hoặc một nhóm người có quyền hạn.

Đó chính là những người đã và đang chống lưng cho các hãng xe mỗi năm để trốn tránh tiền thuế cả nghìn tỷ đồng trên cả nước.

Ông Liên đề xuất, để giải quyết triệt để tình trạng này phải có những biện pháp xử lý tận gốc.

Trước hết, phải ngăn ngừa tình trạng “bảo kê” đến từ các cá nhân hoặc nhóm lợi ích đằng sau những hãng xe này. Phải tăng cường tuần tra, kiểm soát tình hình tại những khu vực nóng về nạn “bến cóc”.

Ngoài ra, cơ quan chức năng phải có hình thức xử lý thật nghiêm đối với hãng xe vi phạm, mức phạt phải mang tính răn đe để ngăn ngừa tình trạng tái diễn cũng như ngăn chặn sự manh nha làm theo của các hãng khác.

Đồng thời, tuyên truyền cho người dân, những người còn chưa hiểu pháp luật, chưa nắm rõ được hành vi sai trái của các hãng xe để rồi vô tình tiếp tay cho “xe dù, bến cóc” có cơ hội phát triển mạnh mẽ.

Nhanh chóng cải tổ các bến xe đưa ra phương án hoạt động một cách hợp lý, mang lại cho người dân sự thuận tiện nhất mới thu hút được người dân ra bến xe hơn là sự đáp ứng sẵn của các hãng xe dù.

*Manh nha “chạy dù” sau điều chuyển

Rõ ràng sự tồn tại của xe hợp đồng trá hình, “xe dù” đã đẩy các doanh nghiệp vận tải hoạt động chính quy trong bến vào tình thế khó khăn.

Vừa qua, Bộ Giao thông Vận tải có Quyết định số 2288/QĐ - GTVT về việc quy hoạch lại mạng lưới xe khách liên tỉnh tại Hà Nội, đưa các tuyến xe về đúng hướng lộ trình: Đông - Tây - Nam - Bắc.

Thực hiện quyết định này, Sở Giao thông Vận tải đã xây dựng phương án di chuyển 145 lượt xe/ngày từ bến Mỹ Đình về Nước Ngầm.

Mặc dù, phương án điều chuyển mới được Sở Giao thông Vận tải Hà Nội đưa ra lấy ý kiến chưa được chấp thuận nhưng các chuyên gia e ngại việc “ép” các doanh nghiệp về bến xe Nước Ngầm sẽ khiến xe “dù”, xe trá hình phát triển mạnh mẽ hơn, ảnh hưởng lớn đến mạng lưới giao thông vận tải của Hà Nội.

Tại bến Mỹ Đình, một lãnh đạo bến cũng cho biết, nghe dư luận từ phía các nhà xe hoạt động ở đây đã tính đến việc lập văn phòng đại diện xung quanh khu vực bến xe Mỹ Đình nếu bị điều chuyển về bến Nước Ngầm.

Phân tích về tình trạng “xe dù, bến cóc”, Chánh Thanh tra Sở Giao thông Vận tải Hà Nội Trần Đăng Hải cho biết, hiện nay có 3 loại xe vẫn bị dư luận đánh đồng là xe “dù” gồm xe hợp đồng, lách luật vào nội đô bắt khách liên tỉnh; xe có phê duyệt luồng tuyến nhưng chạy vượt tuyến, sai lộ trình và xe chạy “dù” thực sự, tức là xe không có phê duyệt luồng tuyến, không đăng ký kinh doanh vẫn vận chuyển khách.

“Hiện tượng xe hợp đồng trá hình, chở khách liên tỉnh hiện đang nóng lên từng ngày, nhưng lại rất khó bắt quả tang, xử lý. Đây cũng là một hệ lụy phát sinh từ việc có cầu nhưng không đủ cung của vận tải khách liên tỉnh tại Hà Nội”, ông Trần Đăng Hải nói.

*Cần giải quyết tận gốc

Tình hình “xe dù, bến cóc” đang nóng từng ngày ảnh hưởng lớn đến doanh nghiệp vận tải chính quy, gây mất trật tự an toàn giao thông, trật tự đô thị trên địa bàn Hà Nội cần sự ra tay quyết liệt từ chính quyền Trung ương đến các địa phương.

Thành phố Hà Nội đang xây dựng phương án điều chuyển xe liên tỉnh theo quy hoạch để tránh ùn tắc giao thông nhưng liệu các phương án này có khả thi và phát huy được hiệu quả hay lại làm gia tăng “xe dù, bến cóc” trên địa bàn đang là vấn đề được dư luận quan tâm.

Tại cuộc giao ban báo chí Thành ủy Hà Nội mới đây, Giám đốc Sở Giao thông Vận tải Hà Nội Vũ Văn Viện, cho biết thực hiện chỉ đạo của Chủ tịch UBND thành phố, sắp tới, Sở sẽ kiên quyết dẹp bỏ xe xuyên tâm; điều chỉnh luồng tuyến vận tải theo đúng quy hoạch.

Đây là một trong những giải pháp hàng đầu của thành phố Hà Nội nhằm giảm ùn tắc, tai nạn giao thông. Nguyên tắc điều chuyển đặt ra là khoa học, hợp lý, vì lợi ích chung của thành phố.

Lãnh đạo UBND thành phố Hà Nội chỉ đạo Sở Giao thông Vận tải khẩn trương rà soát, lên kế hoạch điều chuyển tất cả các tuyến xe xuyên tâm, không dừng lại ở một số tuyến. Với những ý kiến chưa đồng thuận, Sở sẽ đối thoại, giải thích để có sự đồng thuận.

Xung quanh vấn đề điều chuyển vận tải liên tỉnh để chống ùn tắc giao thông, Giảng viên trường Đại học Giao thông Vận tải, Tiến sỹ Đặng Minh Tân nhận định, cần phải nhìn nhận vấn đề một cách thận trọng hơn, tránh gượng ép.

Ùn tắc giao thông là vấn đề đô thị nào cũng có, xuất phát từ nhiều tồn tại, bất cập khác nữa.

Lượng xe khách đến và đi khỏi Hà Nội chỉ chiếm 3% lưu lượng phương tiện, ô tô thì không thể nói ùn tắc là do xe khách hay bến xe.

Như vậy, muốn xóa triệt để nạn xe “dù”, bến “cóc”, giảm ùn tắc giao thông Hà Nội cần có sự đánh giá toàn diện, thận trọng hơn, đề ra nhóm giải pháp căn cơ, giải quyết đồng bộ các vấn đề như nhu cầu của người dân, năng lực đáp ứng của mạng lưới vận tải…

Quan trọng nhất là quy hoạch, chiến lược phát triển phải được xây dựng từ những khảo sát thực tế chứ không chỉ là suy luận, lý thuyết chung chung./.

Xem bài 1:

Hà Nội điều chuyển tuyến vận tải liên tỉnh- Bài 1: Doanh nghiệp loay hoay hút khách