Hà Nội nâng tầm sản phẩm OCOP hướng đến xuất khẩu

Hà Nội là địa phương có nhiều sản phẩm OCOP (Chương trình Mỗi xã một sản phẩm) nhất cả nước, với hơn 2.700 sản phẩm. Đi cùng với phát triển số lượng, thời gian qua, Hà Nội đã hạn chế đánh giá, công nhận đối với những nông sản tươi sống, ưu tiên nông sản ứng dụng công nghệ cao, chế biến sâu. Nhờ đó, vị thế và giá trị sản phẩm OCOP được nâng cao, hướng tới mục tiêu xa hơn là xuất khẩu.

Là đơn vị đang sản xuất chuối với quy mô 100ha. Mới đây, hợp tác xã đưa sản phẩm chuối dự thi đánh giá, phân hạng sản phẩm OCOP và đủ điều kiện công nhận 4 sao. Ông Doãn Văn Thắng- Giám đốc Hợp tác xã Nông nghiệp Vân Nam cho hay: So với trồng ngô, trồng chuối hiệu quả kinh tế tăng gấp 4 lần, thu nhập của mỗi người trồng chuối đạt từ 6 đến 7 triệu đồng/tháng. Hiện tại, chuối Vân Nam đang cung cấp cho bếp ăn của các đơn vị quân đội, trường học trên địa bàn huyện Phúc Thọ và thị xã Sơn Tây, nhất là dịp Tết Nguyên đán để phục vụ người tiêu dùng bày mâm ngũ quả. 

Cùng đó, hợp tác xã đang được chính quyền địa phương và ngành nông nghiệp hỗ trợ kho lạnh, dây chuyền sơ chế, bảo quản chuối, được cấp mã vùng trồng. Đặc biệt, hợp tác xã tập trung ứng dụng khoa học, kỹ thuật vào sản xuất và hướng đến chế biến sâu để xuất khẩu.

Thống kê cho thấy: Trên địa bàn TP. Hà Nội hiện có 1.350 làng nghề; trong đó, có 321 làng nghề, làng nghề truyền thống đã được công nhận. Đây là điều kiện thuận lợi để triển khai thực hiện Chương trình OCOP, góp phần thúc đẩy phát triển kinh tế khu vực nông thôn, xây dựng nông thôn mới bền vững.

Thời gian qua, TP. Hà Nội đã xây dựng được trên 107 Điểm giới thiệu và bán sản phẩm OCOP. Trong số đó có trên 20 điểm OCOP gắn với du lịch, làng nghề như làng nghề dệt lụa Vạn Phúc; làng nghề gốm sứ Bát Tràng; làng cổ Đường Lâm - thị xã Sơn Tây; làng nghề may Vân Từ, nghề gỗ Sơn Hà - huyện Phú Xuyên; làng nghề sơn mài Hạ Thái, Thường Tín; du lịch cộng đồng xã Hồng Vân, huyện Thường Tín; Cửa hàng Khánh Phát - xã Tản Lĩnh, Ba Vì giới thiệu sản phẩm OCOP từ sữa, sản phẩm huyện Ba Vì…

Cùng đó, Sở Công Thương Hà Nội thường xuyên cung cấp thông tin, giới thiệu danh sách trên 2.200 sản phẩm OCOP Hà Nội đã được đánh giá, phân hạng đến các doanh nghiệp, siêu thị, điểm giới thiệu và bán sản phẩm OCOP… của Hà Nội và các tỉnh, thành phố để tổ chức kết nối, tiêu thụ góp phần thúc đẩy hoạt động sản xuất kinh doanh của các đơn vị có sản phẩm OCOP trên địa bàn Thủ đô. 

Ông Nguyễn Thế Hiệp- Phó Giám đốc Sở Công Thương Hà Nội Nguyễn Thế Hiệp cho biết: Để hỗ trợ các chủ thể mở rộng thị trường cho sản phẩm OCOP, Sở Công Thương đã tổ chức nhiều hoạt động hỗ trợ tiêu thụ sản phẩm và tôn vinh sản phẩm, doanh nghiệp Việt Nam. Cụ thể, tổ chức hội chợ “Hàng Việt Nam được người tiêu dùng yêu thích”. Đây là một trong những hoạt động cụ thể, giải pháp thiết thực của ngành công thương nhằm tháo gỡ khó khăn, hỗ trợ doanh nghiệp, thúc đẩy tăng trưởng tổng mức bán lẻ và cân đối cung cầu trên địa bàn TP. Hà Nội. 

Theo ông Nguyễn Thế Hiệp, mặc dù đạt được nhũng thành tựu nhất định nhưng vẫn còn nhiều ý kiến  phản ánh việc tiêu thụ sản phẩm vẫn còn nhiều khó khăn. Vì thế, để đồng hành cùng doanh nghiệp, chủ thể OCOP, Sở Công Thương Hà Nội đã và đang thực hiện nhóm giải pháp thúc đẩy tiêu thụ sản phẩm OCOP vào hệ thống các siêu thị. 

Mặt khác, tăng cường ứng dụng công nghệ thông tin vào sản xuất và tiêu thụ sản phẩm OCOP như triển khai hệ thống truy xuất nguồn gốc, trưng bày, kết nối trên các sàn giao dịch thương mại điện tử... cho sản phẩm OCOP. Đặc biệt, Sở Công Thương Hà Nội cũng khuyến nghị doanh nghiệp, siêu thị, chuỗi thực phẩm cần ký kết hợp đồng lâu dài về hỗ trợ tiêu thụ sản phẩm OCOP cho đơn vị sản xuất để yên tâm sản xuất đảm bảo số lượng, chất lượng.

Cũng theo ông Nguyễn Thế Hiệp, Sở Công Thương Hà Nội đã hướng dẫn các đơn vị cung ứng sản phẩm OCOP đưa ra các dòng sản phẩm phù hợp mẫu mã, thị hiếu người tiêu dùng, ưu tiên đẩy mạnh kết nối sản phẩm có bao gói thân thiện với môi trường. Về lâu dài, ngành công thương tiếp tục tổ chức có hiệu quả việc xúc tiến thương mại, hội nghị giao thương, hội chợ, triển lãm, tuần hàng... để đơn vị sản xuất sản phẩm OCOP giới thiệu đến người tiêu dùng, kết nối vào kênh phân phối, siêu thị, chuỗi thực phẩm...Hơn nữa, đẩy mạnh hỗ trợ phát triển hạ tầng thương mại (siêu thị, chuỗi cửa hàng tiện lợi, điểm kinh doanh thực phẩm an toàn...), tạo địa điểm bán, trao đổi hàng hóa, sản phẩm OCOP cố định giúp doanh nghiệp, hợp tác xã, hộ sản xuất có nơi trao đổi, mua bán hàng hóa thường xuyên; phát triển điểm giới thiệu và bán sản phẩm OCOP rộng khắp trên địa bàn thành phố để người tiêu dùng nhận diện, ưu tiên trong quá trình mua sắm.

Đáng lưu ý, nhằm hỗ trợ doanh nghiệp, chủ thể OCOP giới thiệu và đẩy mạnh xuất khẩu mặt hàng OCOP, mới đây tại Hà Nội đã diễn ra Hội chợ các sản phẩm OCOP xuất khẩu - VIETNAM OCOPEX 2025. Đây là Chương trình cấp quốc gia về xúc tiến thương mại do Bộ Công Thương chủ trì, phối hợp Bộ Nông nghiệp và Môi trường, UBND thành phố Hà Nội và Liên minh Hợp tác xã Việt Nam. Cục Xúc tiến thương mại phối hợp với Văn phòng điều phối nông thôn mới Trung ương và Sở Công Thương Hà Nội tổ chức.

Ông Nguyễn Mạnh Quyền, Phó Chủ tịch UBND thành phố Hà Nội cho biết: Chương trình OCOP đã trở thành nền tảng quan trọng thúc đẩy phát triển kinh tế nông thôn, khơi dậy nội lực của cộng đồng, từ đó tạo sự chuyển mình của hàng vạn sản phẩm truyền thống.

Hiện nay, Hà Nội đã đánh giá, phân hạng được 3.317 sản phẩm OCOP (là địa phương dẫn đầu và chiếm 21,3% của cả nước); trong đó, có 6 sản phẩm 5 sao, 22 sản phẩm tiềm năng 5 sao, 1.571 sản phẩm 4 sao và 1.718 sản phẩm 3 sao.

“Thành phố Hà Nội xác định OCOP không chỉ là sản phẩm nông thôn, mà còn là sản phẩm văn hóa, là cầu nối giữa truyền thống và hiện đại, giữa bản sắc và hội nhập. Trong giai đoạn mới, khi hội nhập kinh tế quốc tế ngày càng sâu rộng, OCOP không thể dừng lại ở quy mô làng xã mà phải tiếp tục vươn ra tới thị trường khu vực và quốc tế. Chúng tôi tin tưởng qua Hội chợ lần này, các chủ thể OCOP sẽ tìm được đối tác tiềm năng, ký kết được hợp đồng giá trị, tiếp cận thị trường mới và có thêm động lực đổi mới tư duy sản xuất”, ông Nguyễn Mạnh Quyền nhấn mạnh.

Các chuyên gia đánh giá tiềm năng xuất khẩu của các sản phẩm OCOP còn rất lớn. Tuy nhiên, các chủ thể OCOP, người nông dân rất cần được hỗ trợ để tiếp cận và từng bước hướng đến thị trường xuất khẩu. Do đó, Hà Nội xác định cùng với phát triển sản phẩm OCOP phải chú trọng xúc tiến thương mại cho sản phẩm và tiến tới xuất khẩu. 

Hàng năm, thành phố tổ chức nhiều sự kiện để các chủ thể OCOP chia sẻ về cách xây dựng và phát triển sản phẩm. Đồng thời, thành phố cũng xúc tiến thương mại cho sản phẩm và hỗ trợ chủ thể OCOP của Hà Nội tham gia các hội chợ triển lãm hàng thủ công mỹ nghệ có uy tín do quốc tế tổ chức. Qua đó, chủ thể OCOP có nhiều cơ hội quảng bá, giao lưu, học hỏi kinh nghiệm cũng như tìm kiếm đối tác để ký kết hợp đồng và tìm hiểu nhu cầu, thị hiếu của người tiêu dùng nước ngoài.

Tuy đạt nhiều kết quả khả quan nhưng để "đặt chân" sâu hơn vào thị trường quốc tế, đòi hỏi sản phẩm OCOP của Hà Nội vẫn phải tiếp tục khắc phục hạn chế. Bởi qua đánh giá, phân hạng sản phẩm OCOP vẫn còn nhiều sản phẩm bao bì vẫn đơn giản; câu chuyện sản phẩm còn sơ sài, chưa gắn kết được lịch sử, văn hóa của địa phương; chủ thể OCOP chưa biết xúc tiến thương mại....

Bên cạnh việc các chủ thể OCOP mong muốn được thành phố quan tâm, đẩy mạnh xúc tiến thương mại sản phẩm OCOP để người tiêu dùng Thủ đô và cả nước biết đến để sản phẩm của địa phương có cơ hội tiếp tục mở rộng thị trường ra quốc tế, các chuyên gia gợi mở: Sản phẩm OCOP đã có chỗ đứng tại thị trường trong nước hoàn toàn có thể vươn tầm ra thế giới. 

"Vấn đề quan trọng là phải biết kể câu chuyện sản phẩm như thế nào, phải tạo sự khác biệt cho sản phẩm, phải hiểu được tâm lý, nhu cầu tiêu dùng của thế giới... từ đó sản xuất sản phẩm thị trường cần thay vì mình có. Do vậy, rất cần sự tương tác giữa làng nghề truyền thống, chủ thể OCOP với thị trường thế giới để có ứng dụng phù hợp trong sản xuất", các chuyên gia nhấn mạnh.

Ngoài ra, để đưa nhiều sản phẩm OCOP của Hà Nội tiếp cận nhiều hơn thị trường quốc tế, Hà Nội tiếp tục hỗ trợ các chủ thể OCOP hoàn thiện quy trình sản xuất, nâng cao chất lượng sản phẩm, chú trọng thiết kế mẫu mã. Cùng đó, tăng cường hoạt động xúc tiến thương mại...giúp sản phẩm OCOP trở thành thương hiệu mạnh, được đông đảo người tiêu dùng trong nước và quốc tế nhận diện, tiêu thụ. Qua đó, giúp sản phẩm OCOP của thành phố không chỉ đại diện cho Thủ đô mà còn là sản phẩm tiên phong của Việt Nam khi xuất ngoại.