Hai giáo sư người Việt chính thức được công nhận là Viện sĩ của Viện Hàn lâm Khoa học Thế giới

Sáng 2/10, trao đổi với phóng viên TTXVN từ diễn đàn Hội nghị TWAS lần thứ 17 diễn ra từ 29/9 đến 2/10/2025 tại Rio de Janeiro, Brazil, Thiếu tướng, Giáo sư, Tiến sĩ Khoa học, Thầy thuốc Nhân dân Nguyễn Thế Hoàng, nguyên Phó Giám đốc Bệnh viện Trung ương Quân đội 108 cho biết, ông và một nữ giáo sư người Việt Nam đã chính thức được công nhận là Viện sĩ của Viện Hàn lâm Khoa học Thế giới (TWAS) thông qua nghi thức tiếp nhận thành viên mới tại Hội nghị.

Tại đây, Thiếu tướng, Giáo sư, Tiến sĩ Khoa học, Thầy thuốc Nhân dân Nguyễn Thế Hoàng, nguyên Phó Giám đốc Bệnh viện Trung ương Quân đội 108 và Giáo sư, Tiến sĩ Nguyễn Thị Thanh Mai, Phó Giám đốc Đại học Quốc gia Thành phố Hồ Chí Minh đã vinh dự được Giáo sư, Tiến sĩ khoa học Quarraisha Abdool Karim, Chủ tịch Viện Hàn lâm Khoa học Thế giới (TWAS)  trao bằng công nhận Viện sĩ chính thức của Viện Hàn lâm Khoa học Thế giới trước sự chúng kiến của hơn 300 đại biểu là các nhà khoa học từ khắp nơi trên thế giới.

Tổng thống Cộng hòa Liên bang Brazil Luiz Inácio Lula da Silva cũng có dự,  phát biểu khai mạc.

Giáo sư Nguyễn Thế Hoàng chia sẻ: Tôi thực sự xúc động và tự hào khi tại diễn đàn uy tín của Viện Hàn lâm Khoa học Thế giới, được vinh danh là một trong hai nhà khoa học Việt Nam trở thành Viện sĩ mới của TWAS. “Đây không chỉ là vinh dự của cá nhân tôi mà còn là sự ghi nhận đối với những nỗ lực bền bỉ của cộng đồng khoa học Việt Nam trong suốt nhiều năm qua”, Giáo sư Nguyễn Thế Hoàng xúc động nói.

"Tôi tin rằng, danh hiệu này không dừng lại ở niềm tự hào, mà còn là trách nhiệm lớn lao để tôi tiếp tục cống hiến cho nghiên cứu, giảng dạy và đặc biệt là đào tạo thế hệ trẻ – những người sẽ kế tục con đường khoa học trong tương lai". “Tôi cũng hy vọng rằng, thành công nhỏ bé của mình sẽ truyền cảm hứng để nhiều nhà khoa học Việt Nam tự tin hơn, vươn ra thế giới, góp phần khẳng định trí tuệ và bản lĩnh Việt Nam trên bản đồ khoa học toàn cầu”, Giáo sư Nguyễn Thế Hoàng bày tỏ.

Thông qua TWAS, Gs Nguyễn Thế Hoàng mong muốn mở rộng hợp tác quốc tế, kết nối các nhà khoa học trong khu vực và trên toàn cầu, cùng nhau chia sẻ tri thức và ứng dụng các tiến bộ khoa học – công nghệ để giải quyết những thách thức cấp bách của nhân loại như biến đổi khí hậu, sức khỏe cộng đồng và phát triển bền vững.

Trước đó, trong bức thư gửi Giáo sư Nguyễn Thế Hoàng thông báo về quyết định của TWAS, Giáo sư, Tiến sĩ Quarraisha Abdool Karim, Chủ tịch TWAS viết: "Tôi hân hạnh được thông báo với ông rằng, các thành viên TWAS đã bầu ông làm Viện sỹ chính thức của Viện Hàn lâm Khoa học Thế giới (TWAS) vì sự tiến bộ khoa học ở các nước đang phát triển, Quyết định này có hiệu lực chính thức kể từ ngày 1/1/2025". Chủ tịch TWAS đồng thời khẳng định: "Cuộc bầu chọn lần này là sự khẳng định rõ ràng về những đóng góp nổi bật của ông cho sự nghiệp phát triển khoa học ở các nước đang phát triển. Chúng tôi rất vinh dự khi ông trở thành thành viên chính thức của chúng tôi".

Trong cuộc bầu chọn lần này, TWAS đã bầu 74 viện sĩ mới, đây là số viện sĩ được bầu chọn nhiều nhất trong lịch sử của TWAS. Trong đó, Brazil và Trung Quốc là hai quốc gia có nhiều viện sĩ mới nhất (10 người), tiếp đó là Ấn Độ (9 người), Malaysia (7 người), Nam Phi (4 người), Bangladesh, Maroc, Pakistan (mỗi nước có 3 người); Việt Nam, Cuba, Ai Cập, Hoa Kỳ (mỗi nước có 2 người)…

Quyết định của TWAS có hiệu lực từ ngày 1/1/2025, nâng tổng số thành viên của tổ chức này lên 1.444 người.

Thiếu tướng, Giáo sư, Tiến sĩ Khoa học, Thầy thuốc Nhân dân Nguyễn Thế Hoàng, Phó Giám đốc Bệnh viện Trung ương Quân đội 108 sinh năm 1965, quê quán tại huyện Kỳ Anh, Hà Tĩnh . Ông được phong học hàm Phó Giáo sư của Việt Nam năm 2006; nhận học vị Tiến sỹ khoa học năm 2008 và Phó Giáo sư của Trường Đại học Tổng hợp Munich năm 2009. Năm 2018, ông được nhận học hàm Giáo sư.

Ông là tác giả chính của hơn 100 công trình nghiên cứu đã được đăng trong các tạp chí trong nước và quốc tế, chủ trì và tham gia nhiều đề tài nghiên cứu khoa học cấp Nhà nước và cấp Bộ. Những công trình nghiên cứu khoa học của ông tập trung chủ yếu vào lĩnh vực tân tạo tuần hoàn và nuôi cấy tế bào, dịch chuyển các vạt tổ chức tự do ứng dụng vi phẫu thuật, điều trị các dị tật bẩm sinh chi thể phức tạp và ghép tạng.

Bên cạnh nhiều giải thưởng khoa học cao quý trong nước và quốc tế như: Vifotec, Nepomuc von Nussbaum, Karl-Max von Bauerfeind, APKO..., Huân chương Lao động hạng nhất, hạng ba, năm 2012, ông đã được nhận Giải thưởng khoa học danh giá Friedrich Wilhelm Bessel của Quỹ Hàn lâm Khoa học Đức Alexander von Humboldt dành cho những công trình nghiên cứu đặc biệt xuất sắc, có tính đột phá khoa học.

Cùng được vinh danh lần này, Việt Nam còn có Giáo sư, Tiến sĩ Nguyễn Thị Thanh Mai, sinh năm 1974 tại huyện Mộ Đức, tỉnh Quảng Ngãi. Bà tốt nghiệp ngành Hóa học Trường Đại học Tổng hợp Thành phố Hồ Chí Minh (nay là Trường Đại học Khoa học tự nhiên, Đại học Quốc gia Thành phố Hồ Chí Minh). Bà được công nhận Phó Giáo sư năm 2014 và công nhận là Giáo sư vào năm 2020.

Trong sự nghiệp nghiên cứu khoa học của mình, Giáo sư, Tiến sĩ Nguyễn Thị Thanh Mai đã tập trung vào lĩnh vực phát hiện thuốc từ dược liệu Việt Nam, góp phần to lớn vào sự phát triển của ngành y dược nước nhà. Đặc biệt, bà đã nghiên cứu ứng dụng, hoàn thành hai sản phẩm hỗ trợ điều trị ung thư đường tiêu hóa và viêm khớp từ dược liệu trong nước, có hơn 80 bài báo được đăng trên các tạp chí khoa học quốc tế uy tín. Nhóm nghiên cứu của bà cũng đã nhận Giải thưởng Sáng tạo Thành phố Hồ Chí Minh năm 2019 với nghiên cứu về các sản phẩm từ loài ong nuôi tại Việt Nam.

Năm 2021, bà vinh dự nhận Giải thưởng Kovalevskaia - giải thưởng danh giá tôn vinh các nhà khoa học nữ trong lĩnh vực khoa học tự nhiên.

Hội nghị diễn ra từ 29/9 đến 2/10/2025 tại Rio de Janeiro, Brazil với chủ đề “Building a Sustainable Future: The Role of Science, Technology and Innovation for Global Development” (Xây dựng tương lai bền vững: Vai trò của khoa học, công nghệ & đổi mới sáng tạo đối với phát triển toàn cầu). 

Bên cạnh các phiên khoa học, Diễn đàn có các hội thảo chuyên đề, các phiên thảo luận cấp cao, lễ trao giải khoa học và nghi thức chào đón các viện sĩ TWAS mới. Ngoài ra còn có Cuộc họp chung lần thứ 32 của TWAS.

Hội nghị do TWAS phối hợp với Viện Hàn lâm Khoa học Brazil (Brazilian Academy of Sciences) tổ chức. 

Viện Hàn lâm Khoa học Thế giới, viết tắt theo tiếng Anh là TWAS (The World Academy of Sciences) là một tổ chức phi chính phủ quốc tế thuộc UNESCO, quy tụ hơn 1.400 nhà khoa học xuất sắc từ hơn 100 quốc gia và đại diện cho khoảng 130 Viện Hàn lâm khoa học trên toàn thế giới, trong đó có Viện Hàn lâm Khoa học và Công nghệ Việt Nam.

TWAS được thành lập năm 1983. Trước năm 2004 có tên là Viện Hàn lâm Khoa học Thế giới thứ ba (Third World Academy of Sciences). Hiện nay, TWAS là thành viên liên kết khoa học của Hội đồng Khoa học Quốc tế (ISC) và của Hội đồng Quốc tế về Khoa học (ICSU) trước đây. TWAS được Tổng Thư ký Liên hợp quốc là Javier Pérez de Cuéllar chính thức công nhận từ năm 1985.