Hoàn thiện thể chế, khung khổ pháp lý đẩy nhanh tiến độ cổ phần hóa

Theo Bộ Tài chính, để đẩy nhanh tiến độ cổ phần hóa cần tiếp tục hoàn thiện thể chế, khung khổ pháp lý về tổ chức quản lý và hoạt động của doanh nghiệp nhà nước và doanh nghiệp có vốn nhà nước về cổ phần hóa, thoái vốn, cơ cấu lại doanh nghiệp theo chỉ đạo, phân công của Chính phủ, Thủ tướng Chính phủ.

Đồng thời, các doanh nghiệp nhà nước thuộc diện cổ phần hóa cần khẩn trương rà soát toàn bộ quỹ đất đang quản lý, sử dụng để lập phương án sử dụng đất theo quy định của pháp luật đất đai; cơ quan đại diện chủ sở hữu vốn nhà nước tại các doanh nghiệp thuộc danh mục cổ phần hóa đến hết năm 2020 triển khai hoàn thành việc xác định giá trị doanh nghiệp, xử lý tài chính, công bố giá trị doanh nghiệp trong năm 2020.
Ngoài ra, cơ quan đại diện chủ sở hữu vốn nhà nước tại các doanh nghiệp có vốn nhà nước phải thực hiện thoái vốn trong năm 2020 triển khai việc thoái vốn theo quy định, kịp thời báo cáo cơ quan có thẩm quyền để tổng hợp, trình Thủ tướng Chính phủ xem xét, quy định đối với các trường hợp thoái vốn gặp khó khăn, vướng mắc để điều chỉnh cho phù hợp; thực hiện nghiêm việc đăng ký giao dịch, niêm yết trên thị trường chứng khoán theo quy định của pháp luật.
Cục Tài chính doanh nghiệp cũng đề nghị người đứng đầu các bộ, cơ quan ngang bộ, cơ quan thuộc Chính phủ, Chủ tịch Ủy ban Nhân dân các tỉnh, thành phố trực thuộc trung ương chỉ đạo quyết liệt việc triển khai cổ phần hóa, thoái vốn, cơ cấu lại doanh nghiệp nhà nước theo kế hoạch đã đề ra, gắn trách nhiệm người đứng đầu với kết quả triển khai cơ cấu lại doanh nghiệp nhà nước...
Cục Tài chính doanh nghiệp (Bộ Tài chính) cho biết, tiến độ cổ phần hóa tại các doanh nghiệp nhà nước hiện vẫn chậm khi trong 4 tháng đầu năm nay không có doanh nghiệp nào cổ phần hóa.
Theo Cục Tài chính doanh nghiệp, lũy kế giai đoạn 2016 - tháng 4/2020 có 174 doanh nghiệp được cấp có thẩm quyền phê duyệt phương án cổ phần hóa với tổng giá trị doanh nghiệp là 443.126 tỷ đồng; trong đó giá trị vốn nhà nước là 206.748 tỷ đồng.
Tuy nhiên, trong 174 doanh nghiệp đã cổ phần hóa chỉ có 36/128 doanh nghiệp thuộc danh mục cổ phần hóa theo công văn số 991/TTg-ĐMDN và Quyết định số 26/2019/QĐ-TTg của Thủ tướng Chính phủ (đạt 28% kế hoạch), số doanh nghiệp còn lại phải cổ phần hóa theo kế hoạch đến hết năm 2020 là 92 doanh nghiệp.
Theo Cục Tài chính doanh nghiệp, nhiều doanh nghiệp thuộc danh sách phải thực hiện cổ phần hóa trong năm 2020 gồm thành phố Hà Nội cổ phần hóa 13 doanh nghiệp (4 Tổng công ty), chiếm 14% kế hoạch; Thành phố Hồ Chí Minh cổ phần hóa 38 doanh nghiệp (11 Tổng công ty), chiếm 40% kế hoạch; Ủy ban Quản lý vốn nhà nước tại doanh nghiệp cổ phần hóa 6 doanh nghiệp (3 Tập đoàn, 3 Tổng công ty); Bộ Công Thương cổ phần hóa 4 doanh nghiệp (3 Tổng công ty); Bộ Xây dựng cổ phần hóa 2 Tổng công ty.
Về thoái vốn, lũy kế tổng số thoái vốn từ năm 2016 - tháng 4/2020 là  25.172 tỷ đồng, thu về 171.865 tỷ đồng. Trong số đó, thoái vốn nhà nước tại 98 đơn vị thuộc Quyết định số 1232/QĐ-TTg ngày 17/8/2017 của Thủ tướng Chính phủ với giá trị 4.788 tỷ đồng, thu về 9.206 tỷ đồng.
Theo Cục Tài chính doanh nghiệp, nhiều doanh nghiệp phải thực hiện thoái vốn theo Quyết định số 1232/QĐ-TTg với giá trị lớn là Bộ Công Thương, Bộ Xây dựng (còn phải thoái vốn tại 8/11 Tổng công ty cổ phần); thành phố Hà Nội (còn phải thoái vốn tại 31/34 doanh nghiệp).
Bộ Tài chính nhận định, nhìn chung tiến độ cổ phần hóa, thoái vốn trong những tháng đầu năm 2020 là chậm, đồng thời, do diễn biến khó lường của dịch bệnh COVID-19 khiến cho sản xuất, kinh doanh và các hoạt động khác của xã hội đình trệ đã ảnh hưởng tới việc cổ phần hóa, thoái vốn của các doanh nghiệp gặp khó khăn.
Bên cạnh đó, một số nội dung cần nhiều thời gian để thực hiện như phê duyệt phương án sử dụng đất, xác định giá trị phần vốn nhà nước để thoái vốn... Mặt khác, dịch bệnh COVID-19 gây tác động lớn đến thị trường tài chính, chứng khoán làm giảm sự quan tâm của các nhà đầu tư, giảm sức hấp thụ của thị trường.../.