Hội nghị trực tuyến: Tăng trưởng kinh tế nhưng vẫn bảo đảm ổn định vĩ mô

Hội nghị có sự tham dự của Thủ tướng Nguyễn Xuân Phúc, bốn Phó Thủ tướng: Trương Hòa Bình, Vương Đình Huệ, Phạm Bình Minh, Vũ Đức Đam, Trịnh Đình Dũng cùng các bộ trưởng, các thành viên Chính phủ. Tại đầu cầu 63 địa phương có sự tham dự của các chủ tịch, bí thư tỉnh, thành phố.

*Nhiều kết quả quan trọng, toàn diện

Phát biểu khai mạc Hội nghị, Thủ tướng Nguyễn Xuân Phúc cho rằng trong sáu tháng đầu năm, kinh tế, thương mại, đầu tư cũng như các lĩnh vực văn hóa, xã hội, môi trường, quốc phòng, an ninh, đối ngoại đạt kết quả quan trọng, toàn diện.

Đặc biệt là công tác đối ngoại, hội nhập quốc tế đã có nhiều nỗ lực và đạt được nhiều thành tựu như: chính thức ký Hiệp định thương mại Việt Nam - EU (EVFTA) và Hiệp định bảo hộ đầu tư Việt Nam - EU (EVIPA); trúng cử Ủy viên không thường trực Hội đồng Bảo an Liên hợp quốc với số phiếu rất cao; chuẩn bị, phục vụ tốt cho Hội nghị thượng đỉnh Mỹ - Triều Tiên; tổ chức thành công Đại lễ Vesak Liên Hợp quốc năm 2019… thể hiện một đất nước Việt Nam yêu chuộng hòa bình, hữu nghị và hợp tác cùng phát triển và có trách nhiệm.

Dẫn lời Tổng bí thư, Chủ tịch nước Nguyễn Phú Trọng, Thủ tướng nhắc lại quan điểm là từ khi đổi mới, chưa khi nào chúng ta có cơ đồ như ngày hôm nay, bạn bè quốc tế đánh giá cao vị thế, vai trò của Việt Nam.

Thủ tướng nêu rõ: Trong bối cảnh tình hình thế giới và khu vực rất phức tạp, diễn biến nhanh khó lường, trong đó tăng trưởng thương mại đầu tư toàn cầu dự báo giảm mạnh xuống mức thấp nhất kể từ sau khủng hoảng 2008-2009, biến động này ảnh hưởng tới tất cả các nước, kể cả Mỹ, đặc biệt là Trung Quốc, và các nước trong khu vực ASEAN, nhưng nhờ sự chủ động, quyết liệt của cả hệ thống chính trị từ Trung ương đến địa phương, sự nỗ lực vượt khó của cộng đồng doanh nghiệp và nhân dân cả nước, chúng ta đã đạt kết quả khả quan trên nhiều lĩnh vực.

Việc đạt tốc độ tăng trưởng GDP 6,76% là rất tốt, vì trên nền tăng trưởng cùng kỳ năm 2018 đã đạt mức cao, mức này cao hơn cùng kỳ giai đoạn 2011 – 2017.

Thủ tướng đánh giá cao ngành nông nghiệp đã nỗ lực vượt khó, đạt mức tăng trưởng 2,39% (đặc biệt thủy sản tăng 6,45%, cao nhất trong chín năm trở lại đây). Khu vực công nghiệp và xây dựng tăng 8,93%, khu vực dịch vụ tăng 6,69%, trong đó tổng cầu tiếp tục tăng mạnh; tổng mức bán lẻ hàng hóa và doanh thu dịch vụ tiêu dùng tăng 11,5%, cao nhất trong vòng năm năm qua.

“Điều đáng mừng là chúng ta quán triệt quan điểm thúc đẩy tăng trưởng nhưng vẫn bảo đảm ổn định vĩ mô, tăng trưởng tín dụng trong sáu tháng chỉ khoảng 7%, chỉ số giá tiêu dùng CPI tháng 6 giảm 0,09%; bình quân sáu tháng tăng 2,64%, thấp nhất trong ba năm qua”. Thủ tướng nhấn mạnh.

Việt Nam tiếp tục là điểm đến thu hút khách du lịch quốc tế, đạt gần 8,5 triệu lượt trong sáu tháng đầu năm. Xuất khẩu đạt 122,7 tỷ USD, xuất siêu 1,64 tỷ USD, vốn FDI thực hiện đạt mức kỷ lục 9,1 tỷ USD… Các vấn đề Chính phủ điện tử, đổi mới sáng tạo, kinh tế số… đã được bước đầu nhận thức và hành động trong nhiều ngành, nhiều lĩnh vực, nhiều doanh nghiệp.

Các lĩnh vực văn hóa, xã hội, môi trường được chú trọng, đời sống dân cư tiếp tục cải thiện (số hộ thiếu đói giảm 30,9%, tốc độ tăng thu nhập năm 2018 so với 2016 là 25,1%). Tỷ lệ thất nghiệp, thiếu việc làm giảm, thu nhập của người lao động tăng. Quốc phòng, an ninh, đối ngoại được tăng cường. Công tác bảo đảm an ninh, trật tự có nhiều cố gắng.

“Tại phiên họp này, khẳng định kết quả đạt được là rất quan trọng nhưng tôi mong các tư lệnh ngành, lãnh đạo các địa phương đề cập nhiều hơn, tập trung hơn vào những tồn tại, hạn chế, yếu kém và khó khăn, thách thức mà đất nước, từng bộ, ngành, địa phương phải đối mặt.

Chúng ta cùng bàn kỹ để đưa ra đối sách, giải pháp xử lý nhanh, hiệu quả, kiên quyết không để vướng mắc kéo dài, ảnh hưởng đến việc thực hiện các mục tiêu, nhiệm vụ đề ra”, Thủ tướng đề nghị.

*Còn một bộ phận cán bộ nhũng nhiễu, tiêu cực

Thủ tướng Nguyễn Xuân Phúc cũng chỉ ra những vấn đề nổi lên trong sáu tháng đầu năm như tình hình dịch tả lợn châu Phi diễn biến phức tạp; nắng nóng kéo dài trên diện rộng làm giảm năng suất lúa, cây trồng, vật nuôi; nguy cơ hạn hán, thiếu nước trầm trọng tại nhiều khu vực.

Diện tích trồng rừng tập trung giảm 5%; rừng bị cháy tăng 81,2%, nhất là vụ cháy rừng tại Hà Tĩnh vừa qua là lời cảnh tỉnh sâu sắc đối với các vùng trên cả nước. Giá một số mặt hàng nông, thủy sản giảm mạnh (giá tôm giảm 15-20%).

Điểm tồn tại trong lĩnh vực công nghiệp - xây dựng là tỷ lệ tồn kho ngành chế biến, chế tạo tăng 16,1%. Nhiều dự án trọng điểm (năng lượng, giao thông, hạ tầng...) chậm tiến độ, ảnh hưởng nghiêm trọng đến an ninh năng lượng, năng lực sản xuất kinh doanh thời gian tới. Nguy cơ thiếu điện hiện hữu mặc dù đã vận hành thêm điện diesel và phải nhập khẩu điện.

Tình hình sản xuất kinh doanh trong một số ngành còn nhiều khó khăn, nhất là các doanh nghiệp nhỏ và vừa. Trong đó, có nhiều ý kiến cho rằng việc cắt giảm điều kiện kinh doanh cho doanh nghiệp chưa có bước tiến thực chất… những điều kiện kiểm tra chuyên ngành còn nhiều bất cập, ảnh hưởng đến sự phát triển.

“Vẫn còn một bộ phận cán bộ, công chức, viên chức nhũng nhiễu, tiêu cực, hoặc lơ là, bê trễ trong công việc, lãnh đạo cơ quan, doanh nghiệp, các cấp, các ngành cần chấn chỉnh ngay tình trạng này không để đến khi vi phạm phải xử lý cán bộ. Tình trạng nói hay làm dở, làm chậm, trách nhiệm thấp, rất phiền phức, kể cả chuyển lòng vòng, cấp dưới kêu ca, người dân chờ đợi vẫn còn”, Thủ tướng chỉ rõ.

Thủ tướng hoan nghênh nhiều bí thư, chủ tịch địa tỉnh, thành đã sát sao, chủ động nắm chắc tình hình, chỉ đạo xử lý kịp thời, hiệu quả nhiều vấn đề thực tiễn phát sinh.

Nhiều mô hình tốt, kinh nghiệm hay đã xuất hiện, cần nhân rộng trên phạm vi cả nước. Trên tinh thần đó, Thủ tướng đề nghị lãnh đạo các địa phương phát biểu ngắn gọn, tập trung vào những vấn đề cụ thể phát sinh để có những đối sách, biện pháp giải quyết một cách thẳng thắn.

*Tránh tình trạng đùn đẩy, kéo dài thời gian thi công dự án đầu tư công nhằm né tránh trách nhiệm

Tại Hội nghị, báo cáo kiểm điểm, đánh giá công tác chỉ đạo, điều hành của Chính phủ trong sáu tháng đầu năm, phương hướng chỉ đạo, điều hành sáu tháng cuối năm 2019, Bộ trưởng, Chủ nhiệm Văn phòng Chính phủ Mai Tiến Dũng cho biết: Chính phủ tập trung thể chế hóa các chủ trương của Đảng, tích cực triển khai chương trình xây dựng luật, pháp lệnh của Quốc hội. Quan điểm xây dựng chính sách là bảo đảm sự ổn định, thống nhất, đồng bộ, công khai, minh bạch, loại bỏ lợi ích nhóm, tháo gỡ mọi vướng mắc, tạo động lực thực sự cho đầu tư kinh doanh, phát triển.

Chính phủ đã ban hành ba nghị định để tiếp tục cắt giảm, đơn giản hóa thêm 106 điều kiện kinh doanh, nâng tổng số lên 3.451 điều kiện kinh doanh đã được cắt giảm. Đồng thời tổ chức kiểm tra, rà soát việc cắt giảm thực chất các thủ tục kiểm tra chuyên ngành và điều kiện kinh doanh, không để phát sinh các giấy phép con.

Báo cáo về việc tình hình triển khai thực hiện Nghị quyết 01/NQ-CP của Chính phủ (về nhiệm vụ, giải pháp chủ yếu thực hiện Kế hoạch phát triển kinh tế - xã hội và Dự toán ngân sách nhà nước năm 2019), Chỉ thị số 09/CT-TTg của Thủ tướng Chính phủ (về các giải pháp tập trung tháo gỡ cho sản xuất kinh doanh, bảo đảm mục tiêu tăng trưởng sáu tháng và cả năm 2019); và tình hình kinh tế - xã hội tháng 6 và sáu tháng đầu năm 2019, Bộ trưởng Bộ Kế hoạch và Đầu tư Nguyễn Chí Dũng cho biết, tổng vốn đầu tư toàn xã hội theo giá hiện hành ước đạt 822,9 nghìn tỷ đồng, tăng 10,3% so với cùng kỳ năm 2018 và bằng 33,1% GDP, trong đó, vốn đầu tư khu vực ngoài Nhà nước chiếm tỷ trọng và có mức tăng cao nhất, khoảng 43,6%, tăng 16,4%.

Đăng ký thành lập doanh nghiệp vẫn duy trì được đà tăng tích cực, ước có gần 67 nghìn doanh nghiệp được thành lập mới với số vốn đăng ký đạt trên 860 nghìn tỷ đồng, tăng 3,8% về số doanh nghiệp và tăng 32,5% về số vốn.

Giải ngân vốn đầu tư công ước đạt 119 nghìn tỷ đồng, bằng 32,41% kế hoạch vốn được Thủ tướng Chính phủ giao, thấp hơn so với cùng kỳ (33,85%). Trước tình hình giải ngân vốn đầu tư công các tháng đầu năm, trong tháng 6, Bộ Kế hoạch và Đầu tư đã tổ chức ba đoàn công tác liên ngành kiểm tra tình hình thực tế, tháo gỡ khó khăn và đôn đốc giải ngân tại 12 tỉnh, thành phố.

Qua tổng hợp báo cáo, việc giải ngân chậm do cả nguyên nhân khách quan và nguyên nhân chủ quan, nhưng nguyên nhân chủ quan là chủ yếu. Lý do là cùng một mặt bằng quy định pháp luật, vẫn có sáu bộ, ngành, 13 địa phương đã đạt tỷ lệ giải ngân trên 50%, trong khi đó, có tới 35 bộ, ngành, 16 địa phương giải ngân đạt dưới 30%.

Nguyên nhân được Bộ trưởng Nguyễn Chí Dũng chỉ ra là tâm lý chủ quan khi kế hoạch vốn đầu tư công được phép thực hiện và giải ngân trong hai năm, dẫn tới việc không quyết liệt ngay từ đầu năm.

Nhiều địa phương không thực hiện quy định về phân cấp thực hiện chương trình mục tiêu quốc gia trên địa bàn cấp xã, làm ảnh hưởng đáng kể đến tiến độ giao và triển khai kế hoạch vốn đầu tư công ở cấp cơ sở đối với các dự án thuộc hai Chương trình Mục tiêu quốc gia.

Bên cạnh đó là các nguyên nhân, tồn tại trước đây vẫn chưa được xử lý triệt để như: năng lực một số chủ đầu tư còn hạn chế, chưa nắm bắt kịp thời, đầy đủ các thủ tục đầu tư, xây dựng; chậm trễ trong công tác chuẩn bị hồ sơ mời thầu, đấu thầu; chưa sâu sát, đôn đốc, kiểm tra, giám sát các đơn vị tư vấn, các nhà thầu thi công kịp thời; chậm triển khai các thủ tục và các vấn đề liên quan đến công tác giải ngân của các dự án; công tác đền bù, giải phóng mặt bằng, đặc biệt là các dự án trọng điểm gặp khó khăn, vướng mắc kéo dài do thiếu sự phối hợp chặt chẽ giữa chủ đầu tư, nhà thầu và chính quyền địa phương.

Công tác chỉ đạo, điều hành, đôn đốc hoàn thiện thủ tục, triển khai thi công, hoàn thiện hồ sơ giải ngân của các cấp, các ngành chưa quyết liệt, xuất hiện tâm lý ngại hoàn thiện thủ tục, ngại triển khai do chưa nắm vững quy định pháp luật, sợ trách nhiệm...

Công tác giao kế hoạch và điều chỉnh kế hoạch chậm do phải báo cáo cấp có thẩm quyền quyết định, một số dự án chưa đảm bảo thủ tục đầu tư theo quy định dẫn tới chưa giao kế hoạch chi tiết, thời gian hoàn thiện thủ tục kéo dài, nhất là các dự án ODA. 

“Trong sáu tháng cuối năm, các bộ, ngành và địa phương cần tăng cường trách nhiệm người đứng đầu trong việc đôn đốc, đẩy nhanh tiến độ thi công, tập trung hoàn thiện thủ tục pháp lý, nghiệm thu khối lượng, thủ tục thanh toán, quyết toán... không để dồn vào cuối năm, tránh tình trạng đùn đẩy, kéo dài thời gian nhằm né tránh trách nhiệm”, Bộ trưởng Nguyễn Chí Dũng đề nghị./.

Xem thêm:

>>Cảnh báo nguy cơ rủi ro rửa tiền trong lĩnh vực ngân hàng và bất động sản

>>Thủ tướng Nguyễn Xuân Phúc: Không để hình thành các điểm nóng về khiếu nại, tố cáo