Hơn 80% rạn san hô toàn cầu bị ảnh hưởng sau đợt tẩy trắng lớn nhất lịch sử

Rạn san hô Great Barrier tại Queensland, Australia. Ảnh: THX/TTXVN

Được ghi nhận là đợt tẩy trắng lớn nhất và dữ dội nhất trong lịch sử, sự kiện này diễn ra từ đầu năm 2023 và vẫn chưa có dấu hiệu hạ nhiệt. Hiện tượng tẩy trắng xảy ra khi nhiệt độ đại dương tăng cao khiến san hô đẩy tảo cộng sinh - nguồn cung cấp màu sắc và dinh dưỡng - ra khỏi cơ thể, khiến chúng chuyển sang màu trắng và trở nên dễ chết.

Theo Cơ quan Quản lý Khí quyển và Đại dương Quốc gia Mỹ (NOAA), gần 84% rạn san hô toàn cầu đã chịu căng thẳng nhiệt ở mức có thể gây tẩy trắng, đặc biệt trên khắp Thái Bình Dương, Ấn Độ Dương và Đại Tây Dương. Một số nơi như Caribe, Biển Đỏ và Rạn san hô Great Barrier của Australia đang chứng kiến tình trạng chết hàng loạt, với nhiều hệ sinh thái gần như bị xóa sổ.

Theo các chuyên gia, biến đổi khí hậu do con người gây ra - đặc biệt là lượng khí nhà kính phát thải từ việc sử dụng nhiên liệu hóa thạch - là nguyên nhân chủ yếu dẫn đến hiện tượng tẩy trắng san hô quy mô lớn. Năm 2024 được ghi nhận là năm nóng nhất trong lịch sử với nhiệt độ đại dương tăng mạnh, tạo điều kiện thuận lợi cho các đợt tẩy trắng lan rộng chưa từng có. Trước mức độ nghiêm trọng của tình hình, NOAA đã buộc phải bổ sung 3 cấp độ mới vào hệ thống cảnh báo tẩy trắng san hô nhằm phản ánh chính xác nguy cơ san hô chết hàng loạt trong giai đoạn hiện nay.

Các chuyên gia cảnh báo rằng nếu nhiệt độ toàn cầu tăng thêm 1,5°C - một ngưỡng có thể bị vượt qua vào đầu thập kỷ tới, khoảng 70-90% rạn san hô sẽ biến mất. Nếu con số này lên tới 2°C, gần như toàn bộ rạn san hô trên Trái Đất sẽ không còn tồn tại.

Rạn san hô không chỉ là nơi cư trú của hàng triệu sinh vật biển mà còn đóng vai trò sống còn đối với hàng trăm triệu người dân ven biển, cung cấp thực phẩm, sinh kế và bảo vệ trước thiên tai. Nếu tình trạng hiện tại tiếp diễn, thiệt hại về sinh thái và kinh tế sẽ không thể đong đếm được.