IFC Việt Nam cần chính sách vượt trội

Việt Nam đang xây dựng Trung tâm tài chính quốc tế  (IFC) với mục tiêu đưa TP. Hồ Chí Minh, Hà Nội và Đà Nẵng trở thành  “điểm sáng” trên bản đồ tài chính khu vực. Để hiện thực hóa mục tiêu này, nhiều chuyên gia cho rằng chính sách thuế cần được xem là “chìa khóa chiến lược” nhằm thu hút các nhà đầu tư quốc tế và nguồn nhân lực chất lượng cao.

Theo định hướng của Chính phủ, Trung tâm tài chính quốc tế sẽ là nơi tập trung các định chế tài chính lớn, quỹ đầu tư, doanh nghiệp công nghệ tài chính (fintech) và các hoạt động dịch vụ tài chính cao cấp. Việc xây dựng Trung tâm tài chính quốc tế tại Việt Nam có ý nghĩa, vai trò hết sức quan trọng, là một trong những quyết sách chính trị lớn để chuẩn bị cho kỷ nguyên mới, kỷ nguyên vươn mình của dân tộc.

Để tạo lợi thế cạnh tranh, các chuyên gia kinh tế cho rằng Việt Nam cần áp dụng chính sách thuế hấp dẫn tương tự các trung tâm tài chính hàng đầu như Singapore, Dubai hay Hồng Kông (Trung Quốc).

Kinh nghiệm của quốc tế cho thấy Singapore sử dụng các chính sách thuế thu nhập thuận lợi và trợ cấp tài chính hấp dẫn để thu hút nguồn nhân lực nước ngoài, biến quốc đảo này thành thỏi nam châm thu hút nhân tài hàng đầu thế giới, với hơn 3.000 chuyên gia đầu tư.

Hay tại Trung tâm tài chính Dublin (Ireland) chuyên môn hóa vào xuất khẩu các dịch vụ tài chính thương mại quốc tế, thông qua việc triển khai các thỏa thuận ưu đãi về thuế và ban hành ưu đãi tín dụng thuế nghiên cứu và phát triển (R&D).

Tại Phiên họp thứ 44, Ủy ban Thường vụ Quốc hội khi cho ý kiến về dự thảo Nghị quyết của Quốc hội về Trung tâm tài chính quốc tế tại Việt Nam, Phó Chủ tịch Quốc hội Vũ Hồng Thanh cho rằng, đối với chính sách thuế, cần có ưu đãi vượt trội để hấp dẫn, thu hút đầu tư, bảo đảm tính cạnh tranh; mặt khác cũng cần phải bảo đảm các chính sách thuế khả thi, có cơ chế kiểm soát, tránh lợi dụng gây thất thoát ngân sách, không vi phạm các cam kết quốc tế.

Dự thảo Nghị quyết của Quốc hội về Trung tâm tài chính quốc tế tại Việt Nam cũng nhấn mạnh, nhằm thu hút đầu tư, thu hút nguồn nhân lực chất lượng cao vào làm việc tại Trung tâm tài chính quốc tế, quy định về chính sách ưu đãi thuế thu nhập doanh nghiệp (đối với dự án đầu tư mới tại Trung tâm tài chính thuộc ngành, nghề ưu tiên phát triển vào Trung tâm tài chính; đối với thu nhập của doanh nghiệp từ thực hiện dự án đầu tư mới phát sinh tại địa bàn Trung tâm tài chính quốc tế không thuộc ngành, nghề ưu tiên; nguyên tắc lựa chọn mức ưu đãi thuế khi cùng đáp ứng các điều kiện để hưởng nhiều mức ưu đãi...); chính sách ưu đãi thuế thu nhập cá nhân (đối với cán bộ quản lý, chuyên gia, nhà khoa học, người có trình độ chuyên môn cao làm việc tại Trung tâm tài chính quốc tế); chính sách ưu đãi thuế giá trị gia tăng...

Theo đó, thuế thu nhập doanh nghiệp, dự án đầu tư mới tại Trung tâm tài chính quốc tế thuộc ngành, nghề ưu tiên phát triển vào Trung tâm tài chính quốc tế được áp dụng mức thuế suất thuế thu nhập doanh nghiệp 10% trong 30 năm, miễn thuế thu nhập doanh nghiệp tối đa không quá 4 năm và giảm 50% số thuế phải nộp tối đa không quá 9 năm tiếp theo.

Đối với thu nhập của doanh nghiệp từ thực hiện dự án đầu tư mới phát sinh tại địa bàn Trung tâm tài chính không thuộc ngành, nghề ưu tiên phát triển vào Trung tâm tài chính được áp dụng mức thuế suất thuế thu nhập doanh nghiệp 15% trong thời gian 15 năm, miễn thuế tối đa không quá 2 năm và giảm 50% số thuế phải nộp trong 4 năm tiếp theo.

Với thuế thu nhập cá nhân, người làm việc có trình độ chuyên môn cao tại Trung tâm tài chính quốc tế miễn thuế thu nhập cá nhân đối với thu nhập từ tiền lương, tiền công tại Trung tâm tài chính quốc tế đến hết năm 2030; cá nhân có khoản thu nhập từ chuyển nhượng cổ phần, vốn góp, quyền góp vốn vào thành viên được miễn thuế thu nhập cá nhân đến hết năm 2030. Theo đó, việc miễn thuế thu nhập cá nhân là cần thiết để thu hút lực lượng các nhà khoa học có trình độ chuyên môn cao vào Việt Nam, khi đất nước cần thu hút các nhân tài vào lĩnh vực tài chính về xây dựng và vận hành trung tâm tài chính.

Cùng với đó là  miễn, giảm thuế giá trị gia tăng với các  dịch vụ tài chính thực hiện trong Trung tâm tài chính quốc tế. Ngoài ra, hàng hóa, dịch vụ xuất khẩu từ Trung tâm tài chính quốc tế ra nước ngoài hoặc nhập khẩu từ nước ngoài vào Trung tâm tài chính quốc tế được áp dụng mức thuế suất và thủ tục thuế xuất nhập khẩu ưu đãi nhất theo các cam kết hội nhập của Việt Nam.

Các chuyên gia kinh tế cho rằng, dự thảo Nghị quyết của Quốc hội về cơ chế chính sách phát triển Trung tâm tài chính quốc tế đã đưa ra hàng loạt chính sách thuế ưu đãi mạnh mẽ, nhưng cần đi kèm với khung pháp lý rõ ràng, rà soát ưu đãi để tránh vi phạm cam kết quốc tế, đặc biệt quy định thuế tối thiểu toàn cầu, cùng với đó là có cơ chế giám sát, minh bạch, tránh bị lợi dụng và gây thất thu ngân sách nhà nước.

Chia sẻ về các chính sách thu hút các nhà đầu tư trên thế giới tham gia vào Trung tâm tài chính quốc tế tại Việt Nam, ThS. Lưu Ánh Nguyệt, Phó trưởng Ban Phát triển Thị trường Tài chính, Viện Chiến lược và Chính sách Kinh tế - Tài chính, Bộ Tài chính khuyến nghị cần quan tâm đến chỉ số đánh giá xếp hạng trung tâm tài chính (GFCI) theo 5 tiêu chí: Môi trường kinh doanh và thuế, nguồn nhân lực, kết cấu hạ tầng, phát triển thị trường tài chính, danh tiếng…

Riêng về chính sách thuế, ThS. Lưu Ánh Nguyệt cho rằng cần miễn/giảm thuế thu nhập doanh nghiệp, thu nhập cá nhân cho tổ chức, cá nhân hoạt động tại trung tâm tài chính quốc tế. Việt Nam có thể học tập kinh nghiệm từ một số nước như Thổ Nhĩ kỳ đã miễn thuế thu nhập doanh nghiệp, thuế giao dịch ngân hàng và bảo hiểm cho doanh nghiệp tại trung tâm tài chính quốc tế.