Israel xem xét cấm cất giữ tiền mặt trên 200.000 shekel

Chính phủ Israel đang thúc đẩy đề xuất cấm cất giữ tiền mặt vượt quá 200.000 shekel (khoảng 62.500 USD) như một phần của Dự luật Sắp xếp Kinh tế trong ngân sách năm 2026, nhằm tăng cường cuộc chiến chống "tiền đen". Theo kế hoạch, hành vi giữ lượng tiền mặt lớn hơn mức này sẽ bị coi là vi phạm hành chính và bị phạt.

Cơ quan Thuế Israel cho biết quy định sẽ không ảnh hưởng đến đa số công dân, mà chủ yếu nhắm vào các tổ chức tội phạm vốn dựa vào tiền mặt để vận hành. Tuy nhiên, những người phản đối cảnh báo rằng biện pháp này xâm phạm nghiêm trọng quyền riêng tư và hạn chế tự do kinh tế của người dân.

Nhiều nghiên cứu quốc tế cho thấy mối liên hệ giữa việc sử dụng tiền mặt và tội phạm, trong đó các quốc gia có tỷ lệ giao dịch tiền mặt cao thường có lượng tiền đen lớn. Những dữ liệu này được xem là cơ sở thúc đẩy Israel hành động mạnh tay hơn.

Tuy nhiên, dự luật vẫn để ngỏ nhiều câu hỏi. Luật yêu cầu Ngân hàng trung ương Israel xây dựng kế hoạch tiếp nhận tiền mặt gửi vào hệ thống ngân hàng, nhưng không nêu rõ kế hoạch sẽ vận hành thế nào, nhất là khi người gửi hiện phải đối mặt với nhiều hạn chế liên quan đến chống rửa tiền và yêu cầu chứng minh nguồn gốc vốn.

Theo các chuyên gia pháp lý, chính điểm này từng khiến kế hoạch tương tự thất bại trước đây vì không đưa ra giải pháp cho những người đang giữ lượng tiền lớn tại nhà. Quy trình tiết lộ tự nguyện của Cơ quan Thuế cũng bị phàn nàn vì không buộc các ngân hàng phải nhận tiền.

Công tác thực thi cũng gây tranh cãi. Cơ quan Thuế không có thẩm quyền tiến hành kiểm tra ngẫu nhiên tại nhà dân, do đó các biện pháp chỉ áp dụng khi cơ quan chức năng tiến hành điều tra tội phạm và phát hiện tiền mặt trong két sắt hoặc nơi làm việc.

Các chuyên gia cảnh báo rằng dù luật hướng đến tội phạm, nhưng những trường hợp vô hại như tiền thừa kế, tiền tiết kiệm của người cao tuổi hoặc tiền mừng cưới có thể khiến công dân lương thiện vô tình trở thành tội phạm nếu không được hướng dẫn rõ ràng.