Khối lượng đáo hạn trái phiếu doanh nghiệp năm 2024 vẫn ở mức cao

Theo Bộ Tài chính, khối lượng đáo hạn trái phiếu doanh nghiệp năm 2024 có giảm so với năm 2023 nhưng vẫn ở mức cao; trong đó, tập trung vào các ngành rủi ro thanh toán như bất động sản, năng lượng tái tạo. Bên cạnh đó, thị trường bất động sản có dấu hiệu dần hồi phục nhưng dự báo vẫn chưa hết khó khăn; mặt bằng lãi suất giảm tiềm ẩn khả năng các nhà đầu tư cá nhân với kiến thức tài chính tiếp tục chuyển từ kênh gửi tiết kiệm sang mua trái phiếu doanh nghiệp.

Do đó, Bộ Tài chính dự kiến thị trường trái phiếu doanh nghiệp sẽ có những thuận lợi hơn so với 2023, nhưng nhu cầu nhu động vốn từ phát hành trái phiếu doanh nghiệp riêng lẻ còn phụ thuộc vào khả năng cân đối vốn và nhu cầu mở rộng sản xuất kinh doanh của doanh nghiệp, khả năng huy động vốn từ các kênh khác như tín dụng ngân hàng, chào bán trên thị trường chứng khoán hoặc phát hành trái phiếu doanh nghiệp ra công chúng và diễn biến kinh tế vĩ mô trong và ngoài nước.

Theo Bộ Tài chính, tính đến thời điểm cuối năm 2023, dư nợ trái phiếu doanh nghiệp vào khoảng 1 triệu tỷ đồng, do 432 doanh nghiệp phát hành. Trong số đó, tổng giá trị trái phiếu đáo hạn trong năm 2024 là 240,1 nghìn tỷ đồng, thấp hơn khối lượng đáo hạn năm 2023 là 261,6 nghìn tỷ đồng.

Cụ thể, các tổ chức tín dụng có dư nợ trái phiếu tính đến thời điểm cuối năm 2023 lớn nhất với 357,2 nghìn tỷ đồng (chiếm 35,4% tổng dư nợ toàn thị trường) của 28 tổ chức tín dụng phát hành, chủ yếu do nhà đầu tư tổ chức nắm giữ (97,2%). Khối lượng trái phiếu đáo hạn năm 2024 là 53,2 nghìn tỷ đồng do 16 trái phiếu doanh nghiệp phát hành, trong đó nhà đầu tư cá nhân chỉ nắm giữ khoảng 1,2%.

Bộ Tài chính đánh giá trái phiếu do tổ chức tín dụng phát hành về cơ bản rủi ro rất thấp, vì việc phát hành tuân thủ theo tỷ lệ an toàn vốn trong hoạt động ngân hàng do Ngân hành Nhà nước giám sát; và các tổ chức tín dụng có trái phiếu đến hạn đều hoạt động có lãi; đồng thời hầu hết trái phiếu là do nhà đầu tư tổ chức nắm giữ.

Đối với trái phiếu của các doanh nghiệp bất động sản, dư nợ trái phiếu là 351,4 nghìn tỷ đồng (chiếm 34,8% tổng dư nợ) do 182 doanh nghiệp bất động sản phát hành, trong đó nhà đầu tư tổ chức nắm giữ 58,6%, nhà đầu tư cá nhân nắm giữ 41,4%.

Trong số này, trái phiếu có bảo đảm khoảng 285,2 nghìn tỷ đồng (81,2%), trái phiếu không có bảo đảm khoảng 66,2 nghìn tỷ đồng (18,8%); trong số trái phiếu không có bảo đảm thì nhà đầu tư cá nhân nắm giữ khoảng 74,7%.

Khối lượng trái phiếu doanh nghiệp bất động sản đáo hạn trong năm 2024 là 99,6 nghìn tỷ đồng do 92 tổ chức phát hành. Trong đó, trái phiếu có bảo đảm khoảng 91,8 nghìn tỷ đồng (92,2%), trái phiếu không có bảo đảm khoảng 7,7 nghìn tỷ đồng (7,8%).

Bộ Tài chính dự kiến có khoảng 35,8 nghìn tỷ đồng (chiếm 35,9% khối lượng trái phiếu đáo hạn của các doanh nghiệp bất động sản) có khó khăn trong thanh toán nợ trái phiếu doanh nghiệp.

Trong số đó, có 3 doanh nghiệp rất khó khăn trong việc trả nợ trái phiếu (âm vốn chủ sở hữu) với khối lượng 4,6 nghìn tỷ đồng trái phiếu, bao gồm: Công ty cổ phần Du lịch và Đầu tư Xây dựng Châu Á; Công ty cổ phần Phát triển Bất động sản Nhật Quang; Công ty cổ phần Đầu tư Smart Dragon.

Có 18 doanh nghiệp được Bộ Tài chính xếp vào nhóm có khả năng gặp khó khăn trả nợ (kết quả kinh doanh thua lỗ và hệ số nợ/vốn chủ sở hữu từ 3 lần trở lên), giá trị đến hạn trong năm nay là 31,2 nghìn tỷ đồng. Bao gồm các doanh nghiệp như Công ty cổ phần Đầu tư Golden Hill; Công ty cổ phần Đầu tư Kinh doanh và Phát triển đô thị Ngôi sao Phương Nam; Công ty TNHH Bất động sản Lan Việt; Công ty cổ phần Đầu tư và Kinh doanh An Nam…

Công ty TNHH Phát triển bất động sản An Khang; Công ty cổ phần Đầu tư và Du lịch Vạn Hương; Công ty cổ phần Fuji Nutri Food; Công ty TNHH Đầu tư Phú Thịnh Phát; Công ty cổ phần Phú Thọ Land; Công ty TNHH Thành phố AQUA…

Bộ Tài chính nhận định thị trường bất động sản vẫn còn khó khăn, doanh nghiệp bất động sản có dòng tiền yếu, tỷ lệ vay nợ cao và nguồn tiền mặt để trả nợ rất hạn chế, tiềm ẩn nhiều rủi ro, vì vậy các doanh nghiệp bất động sản cần được tiếp tục theo dõi chặt chẽ về khả băng thanh toán nợ trái phiếu.

Ngoài ra, một số doanh nghiệp còn lại được Bộ Tài chính phân vào nhóm các doanh nghiệp còn lại. Trong số đó, một số doanh nghiệp có khối lượng trái phiếu đáo hạn lớn trong năm nay có thể kể đến như: Công ty TNHH Đầu tư và phát triển đô thị Hưng Yên; Tổng công ty Đầu tư và phát triển công nghiệp – CTCP; Công ty TNHH Đầu tư Big Gain; Công ty cổ phần Đại Phú Hòa… 

Công ty cổ phần Thương mại và Dịch vụ Danh Việt; Công ty cổ phần Kinh doanh Bất động sản S – Việt Nam; Công ty cổ phần Hưng Thịnh Land…

Đối với nhóm doanh nghiệp còn lại, dư nợ trái phiếu khoảng 300 nghìn tỷ đồng (chiếm 29,8% tổng dư nợ) do 222 doanh nghiệp phát hành. Khối lượng đáo hạn trong năm 2024 là 87,3 nghìn tỷ đồng, do 102 tổ chức phát hành.

Trong số đó, có 2 doanh nghiệp rất khó khăn trong việc thanh toán. Có 14 doanh nghiệp có khả năng gặp khó khăn trả nợ, với khối lượng 19,4 nghìn tỷ đồng.

Các doanh nghiệp thuộc nhóm còn lại, có giá trị đáo hạn lớn như: Công ty cổ phần Tập đoàn Đầu tư An Đông; Công ty cổ phần Tập đoàn Sovico; Công ty cổ phần Hàng không VietJet; Công ty cổ phần Đầu tư Xây dựng Trung Nam; Công ty cổ phần Tập đoàn Đầu tư I.P.A; Công ty TNHH Masan Consummer Holding; Công ty cổ phần Dịch vụ Giải trí Hưng Thịnh Quy Nhơn….

Theo Bộ Tài chính, môi trường lãi suất nếu được duy trì ở mức thấp như hiện nay sẽ giúp giảm chi phí huy động vốn và khuyến khích doanh nghiệp đầu tư mở rộng kinh doanh, khả năn trả nợ cũng kỳ vọng được cải thiện. Tuy nhiên, việc phục hồi sản xuất và đảm bảo nghĩa vụ trả nợ phụ thuộc vào từng ngành, lĩnh vực và tình hình kinh tế trong và ngoài nước.