Kịch bản nào cho thị trường chứng khoán "đón sóng" đầu năm?

Năm 2020 nếu không có sóng đầu năm, sức nóng của thị trường sẽ cần thêm rất nhiều thời gian để tích lũy.

Với dự báo tăng trưởng kinh tế giảm và tác động tiêu cực từ dịch bệnh chưa thể tính toán đầy đủ, sự trầm lắng của quý 1 có thể kéo dài sang quý 2, thậm chí cả nửa cuối năm nếu như không có những diễn biến mới giúp thay đổi cục diện kinh tế và thị trường trường chứng khoán.

Hiện tại có 2 diễn biến mà các nhà đầu tư có thể trông đợi. Thứ nhất là làn sóng kích thích kinh tế, hạ lãi suất tại hàng loạt các quốc gia. Ở Việt Nam, đó là tích cực giải ngân đầu tư công và hạ lãi suất cho vay. Dịch bệnh cũng sẽ là một động lực rất lớn để gia tăng quyết tâm tái cơ cấu, từ đó mang lại sức bật mạnh cho kinh tế Việt Nam cả ngắn hạn cũng như dài hạn.

Thứ hai là kết quả xếp hạng thị trường, với một khả năng nhất định Việt Nam được Tổ chức FTSE Russell cân nhắc nâng hạng. Dù khả năng thứ 2 không lớn nhưng những nỗ lực vừa qua của Việt Nam chắc chắn sẽ được ghi nhận, từ đó mang lại tâm lý tích cực cho thị trường, các nhà phân tích tới từ SSI cho biết.

Thị trường chứng khoán tháng đầu năm trải qua 2 giai đoạn rõ rệt. Giai đoạn 1 là khoảng thời gian trước kỳ nghỉ Tết Nguyên đán Canh Tý, chỉ số tích lũy đi lên và giai đoạn 2 giảm điểm nhanh, lấy đi toàn bộ giá trị tích lũy cả năm trước đó do ảnh hưởng của dịch COVID-19.

Giai đoạn trước kỳ nghỉ lễ, có 3 nhân tố chính hỗ trợ VNIndex tăng điểm bao gồm: thông tin tích cực của nhóm ngân hàng; dòng vốn khối ngoại và kết quả kinh doanh quý 4 năm 2019.

Trong nhóm ngân hàng, BID, CTG, VPB tăng điểm mạnh và nằm trong top các cổ phiếu hỗ trợ lớn nhất cho VN - Index. Tổng giá trị vốn hóa của lĩnh vực ngân hàng đạt hơn 1,04 triệu tỷ đồng vào ngày 22/1, tăng 8.6% so với thời điểm cuối năm 2019.

Nhà đầu tư nước ngoài chuyển sang mua ròng sau 5 tháng bán ròng trên sàn HOSE. Nhà đầu tư nước ngoài mua ròng tới 2,1 nghìn tỷ đồng trong giai đoạn 1/1 đến 22/1/2020. Xét riêng với dòng vốn ETF, VFMVN30 là quỹ tích cực tăng vốn nhất trong giai đoạn đầu năm. Biến động mạnh trong giai đoạn sau Tết Nguyên đán cũng không ảnh hưởng tới hoạt đông mua ròng của quỹ này. Giá trị mua ròng trong tháng 1 của quỹ VFMVN30 đạt gần 264 tỷ đồng.

Kết quả kinh doanh quý 4 năm 2019 nhìn chung tích cực với tổng lợi nhuận sau thuế quý 4 năm 2019 trên HOSE tăng 20,66% so với cùng kỳ năm trước, kéo mức tăng cả năm lên 12,1%. Lợi nhuận sau thuế của hai lĩnh vực vốn hóa lớn nhất thị trường là ngân hàng và bất động sản tăng 29,8% và 32,6%.

Giai đoạn sau kỳ nghỉ Tết Nguyên đán, chỉ số giảm mạnh do một nguyên nhân duy nhất là dịch COVID-19. Bộ Kế hoạch Đầu tư đưa ra 2 kịch bản tăng trưởng của Việt Nam dưới tác động của dịch bệnh, theo đó nếu dịch bệnh COVID-19 được khống chế kịp thời trong quý 1, ước tính GDP 2020 tăng 6,27%. Nếu COVID-19 được khống chế trong quý 2 năm 2020, GDP năm nay chỉ tăng 6,09%. Cả hai kịch bản đều đưa ra ước tính thấp hơn nhiều so với mức trên 7% của 2 năm liền trước.

Ba phiên đầu năm chứng kiến chỉ số VN - Index giảm rất mạnh. Dù các thị trường quốc tế đã hồi phục lại tương đối nhanh, VN - Index vẫn đang bị tụt lại phía sau. Tổng mức giảm của VN - Index tính từ ngày 22/1/2020 đến 12/2/2020 là 5,4%, trong khi chỉ số MSCI EM Index giảm 3% và S&P 500 tăng 1%.

Theo SSI, COVID-19 làm đảo lộn mọi dự báo, thị trường chứng khoán quý 1 rơi vào trầm lắng, ảnh hưởng đến cả năm 2020.

Nếu không có COVID-19, thị trường chứng khoán quý 1 rất có thể đã khởi sắc nhờ thỏa thuận Mỹ - Trung và dòng vốn nước ngoài. Cho đến giữa tháng 1/2020, các nhà quản lý quỹ trên toàn cầu vẫn tỏ ra lạc quan với tỷ trọng đầu tư cổ phiếu trong danh mục đạt mức cao nhất 17 tháng. Dòng vốn vào các thị trường mới nổi liên tục tăng và cũng với đó là đà mua ròng của nhà đầu tư nước ngoài tại thị trường chứng khoán Việt nam.

Kể từ cuối tháng 1, xu hướng dòng vốn trên toàn cầu bắt đầu đảo chiều. COVID-19 làm giảm mạnh dự báo tăng trưởng của các nước Đông Á, đẩy các nhà quản lý quỹ phải thay đổi chiến lược. Nhóm các thị trường mới nổi ở khu vực châu Á bị rút vốn mạnh do có mức độ liên thông về sản xuất và tiêu dùng lớn với Trung Quốc.

Giá trị rút vốn khỏi các quỹ đầu tư cổ phiếu ở khu vực này vào tuần đầu tháng 2 đã tăng lên mức cao nhất 19 tuần. Triển vọng thu hút vốn nước ngoài cho thị trường chứng khoán trong tháng 2 và kể cả các tháng tiếp theo của Việt Nam vì vậy đã giảm xuống mức thấp.

Các chuyên gia tới từ SSI cho rằng, diễn biến phức tạp của dịch bệnh có thể khiến thời gian phong tỏa ở Trung Quốc kéo dài, ảnh hưởng trực tiếp đến chuỗi sản xuất của các doanh nghiệp Việt Nam. Đây sẽ là đợt tác động tiêu cực thứ 2 sau đợt 1 là sụt giảm du lịch và tiêu dùng.

Nhân tố cơ bản, dòng vốn và tâm lý thị trường đều yếu sẽ triệt tiêu sức bật của thị trường chứng khoán Việt Nam trong quý 1. Ở kịch bản tích cực, việc khống chế dịch bệnh đạt thành công ngay trong tháng 2, cùng với đó sức cầu tiêu dùng và chuỗi sản xuất ít bị ảnh hưởng sẽ mang lại diễn biến khả quan hơn cho thị trường.

Điểm thuận lợi trong đợt dịch năm nay là mức độ công bố thông tin và sự quyết tâm kiểm soát dịch bệnh của các Chính phủ. Minh bạch thông tin có thể khiến tâm lý chịu sức ép ở giai đoạn đầu, tuy nhiên khi dịch bệnh được kiểm soát, tâm lý cũng sẽ được phục hồi nhanh./.

Xem thêm:

>>Chứng khoán thế giới tiếp tục khởi sắc trong phiên 12/2

>>FPT đặt mục tiêu tăng lợi nhuận 18%