Kinh tế thế giới trở lại giai đoạn "lo âu" do sự bùng phát của Omicron
Nhật Bản, New Zealand, Australia, Israel đóng cửa hoàn toàn biên giới, nhiều nước châu Âu tạm dừng các chuyến bay từ Nam Phi và những nước có nguy cơ cao. Theo báo Le Figaro (Pháp), trước mối đe dọa về làn sóng COVID-19 mới, giới nghiên cứu kinh tế đã thận trọng xem lại các dự báo về tăng trưởng toàn cầu.
Suốt hơn một tuần qua, thị trường tài chính thế giới chao đảo, hàng loạt sự kiện lớn bị hủy hoặc tạm hoãn, gây ra tâm lý hoang mang do sự kết hợp của làn sóng dịch thứ tư hoặc thứ năm (tùy theo từng nước) và sự xuất hiện của biến thể Omicron. Mặc dù đã có vaccine, song thái độ thận trọng vẫn bao trùm.
Trong bối cảnh đó, phát biểu của chủ tịch hãng dược phẩm Moderna, ông Stephane Bancel, trên tờ Thời báo Tài chính ngày 1/12 như "đổ thêm dầu vào lửa". Ông Stephane Bancel cho rằng hiệu quả của vaccine sẽ "giảm đáng kể" đối với biến thể Omicron. Các tập đoàn dược phẩm cho biết cần nhiều tháng để họ điều chỉnh công thức vaccine cho phù hợp. Trong khi chờ đợi, Tổ chức Y tế Thế giới (WHO) đã tuyên bố biến thể Omicron "có nguy cơ rất cao".
Trước tình hình mới, giới lãnh đạo toàn cầu có nhận định tương đối khác nhau, từ thái độ thận trọng cho đến báo động. Tổng thống Mỹ Joe Biden cho rằng Omicron là "lý do gây lo ngại, nhưng không nên hoảng loạn" và không cần phải có thêm những biện pháp hạn chế mới. Ngược lại, Thủ tướng Nhật Bản Fumio Kishida lại có "cảm giác mạnh mẽ về một cuộc khủng hoảng mới". Nhật Bản đã ra lệnh đóng cửa biên giới đối với người nước ngoài.
Trong khi đó, theo Chủ tịch Cục Dự trữ Liên bang Mỹ (Fed) Jerome Powell, biến thể Omicron làm dấy lên"nhiều nguy cơ đe dọa việc làm và hoạt động kinh tế". Bộ trưởng Tài chính Pháp Bruno Le Maire nhấn mạnh "không nên lo ngại về tăng trưởng", nhưng chủ tịch Hiệp hội giới chủ Pháp (Medef) tuyên bố doanh nghiệp nên "dốc toàn lực" để ngăn chặn ảnh hưởng của Omicron.
Thị trường tài chính thế giới liên tục đỏ rực trong những ngày qua. Chỉ số chứng khoán châu Âu kết thúc tháng 11/2021 với mức giảm trung bình 3%. Cổ phiếu du lịch và giải trí - những lĩnh vực chịu tác động mạnh nhất - đã tụt dốc hơn 20%. Didier Arino, Chủ tịch hãng tư vấn du lịch Protourisme, nói: "Chỉ cần Mỹ quyết định đóng cửa biên giới (nhiều khả năng sẽ xảy ra) và các nước khác cũng dựng hàng rào biên giới, dù điều này không làm thay đổi được điều gì cả, một cuộc khủng hoảng mới sẽ xảy ra".
Chủ tịch Liên đoàn dịch vụ nhà hàng-khách sạn Pháp, ông Hubert Jean, cho biết số lượt đặt chỗ đã giảm mạnh từ khi có tin về biến thể Omicron, hàng loạt lệnh hủy đã được thực hiện. Tại Pháp, rất nhiều khách hàng đã hủy sự kiện ăn mừng lễ Noel và năm mới cho nhân viên. Dấu hiệu quan trọng cho thấy những mối quan ngại đang gia tăng mạnh mẽ trong các ngành kinh tế là giá dầu giảm khá sâu.
Tuy nhiên, Chủ tịch Ngân hàng trung ương châu Âu Christine Lagarde đã lên tiếng trấn an: "Chúng ta biết rõ kẻ thù và biết rõ cần phải thực hiện những biện pháp nào. Chúng ta được trang bị tốt hơn để đối phó với các rủi ro do làn sóng thứ năm hoặc do biến thể mới Omicron gây ra". Trên thực tế, những động lực cho sự hồi phục kinh tế mạnh mẽ vẫn còn.
Tuy vậy, nhiều chuyên gia kinh tế vẫn bắt đầu tính toán những thiệt hại do tình trạng tăng trưởng bấp bênh hiện nay gây ra. Samy Char, nhà kinh tế trưởng của ngân hàng Thụy Sỹ Lombard Odier, thừa nhận rằng không có kim chỉ nam nào dành cho đại dịch.
Một số đồng nghiệp của ông đã phải đưa ra nhiều kịch bản, với mức độ rủi ro khác nhau. Ngân hàng Goldman Sachs đã đưa ra bốn đánh giá với các giả định: Hoạt động kinh tế bị giảm nhẹ; tăng trưởng kinh tế tụt dốc mạnh, "báo động giả" về Omicron trong trường hợp biến thể này ít nguy hiểm hơn biến thể Delta; khả năng biến thể mới lây lan mạnh hơn nhưng độc lực giảm, khiến dịch bệnh dần dần trở nên bình thường. Kết quả là trong kịch bản thứ nhất, tăng trưởng toàn cầu sẽ giảm 0,4% trong năm 2022.
Trong khi đó, Oxford Economics - cơ quan nghiên cứu lớn của Anh - đưa ra dự báo rất u ám. Nếu Omicron trở thành biến thể thống trị và nguy hiểm hơn Delta, vaccine không hiệu quả nhiều, tăng trưởng toàn cầu năm 2022 chỉ đạt 2,3%, bằng một nửa so với dự báo hiện tại.
Đa số dư luận muốn chờ đợi thêm thông tin, nhưng những chuyên gia kinh tế bi quan nhất đã nhanh chóng vào cuộc và dự tính hoạt động kinh tế sẽ suy giảm trong quý IV/2021 và quý I/2022. Chuyên gia Carzten Brzeski, làm việc tại ngân hàng ING, cho rằng "Áo - nước đã ban hành lệnh tái phong tỏa kéo dài ít nhất 10 ngày - thường có xu hướng chỉ đường cho các nước khác".
Theo hãng Capital Economics, nếu các biện pháp thắt chặt đi lại được thực hiện trong tháng 12/2021 và duy trì cho đến tháng 3/2022, có khả năng nền kinh tế của Khu vực sử dụng đồng euro (Eurozone) lâm vào một cuộc suy thoái mới. Tuy nhiên, các nước phía Bắc - hiện bị ảnh hưởng nhiều hơn phía Nam - sẽ được bảo vệ tốt hơn.
Cho đến nay, những kịch bản xấu như vậy vẫn còn thuần túy mang tính chất lý thuyết. Theo ông Sven Jari Stehn, chuyên gia tại ngân hàng Goldman Sachs, "có nhiều lý do để tin rằng cú sốc kinh tế năm nay dễ quản lý hơn nhiều so với mùa Đông trước", chủ yếu vì cứ mỗi khi có một làn sóng mới, ảnh hưởng của các biện pháp hạn chế nhằm phòng ngừa COVID-19 đối với nền kinh tế lại giảm đi.
Thế nhưng, kinh tế thế giới hiện bị đe dọa bởi khó khăn kép. Đợt phục hồi mạnh năm 2021 đã tạo ra tình trạng lạm phát cao mất kiểm soát, với 4,9% trong Eurozone và 6,2% tại Mỹ trong tháng 10/2021, khiến các ngân hàng trung ương đã ít nhiều thắt chặt chính sách tiền tệ.
Làn sóng COVID-19 thứ năm sẽ buộc họ phải giảm bớt xu hướng giảm nguồn cung tiền vì nền kinh tế cần sự hỗ trợ. Tuy nhiên, lạm phát sẽ không vì thế mà biến mất do tác động của các nguy cơ mới liên quan đến COVID-19, thậm chí còn ngược lại. Các biện pháp hạn chế đi lại có thể làm trầm trọng thêm tình trạng thiếu nguồn cung, tắc nghẽn chuỗi sản xuất và thương mại quốc tế.
Giá cả gia tăng và tăng trưởng giảm - sự kết hợp giữa hai yếu tố có khả năng dẫn đến tình trạng lạm phát đình trệ (hiện tượng kinh tế tăng trưởng thấp trong khi tỷ lệ lạm phát cao) - một nguy cơ mà những nhà kinh tế bi quan đặc biệt lo ngại./.
Tin liên quan
-
Hàng hoá
Giá dầu châu Á tiếp tục tăng phiên chiều 7/12 khi lo ngại về biến thể Omicron giảm
17:16' - 07/12/2021
Giá dầu thô giảm trong tuần trước do lo ngại vaccine ngừa COVID-19 có thể kém hiệu quả đối với biến thể mới Omicron
-
Chứng khoán
Chứng khoán châu Á phần lớn giảm điểm do lo ngại về biến thể Omicron
18:50' - 06/12/2021
Biến thể mới này đã làm dấy lên lo ngại rằng sự phục hồi trên toàn cầu có thể gặp nguy hiểm, khi các chính phủ có khả năng áp dụng lại các biện pháp hạn chế.
-
Chứng khoán
Biến chủng Omicron: Rủi ro và cơ hội trên thị trường chứng khoán
16:29' - 06/12/2021
Biến chủng Omicron của virus SARS-CoV-2 có thể gây ra những rủi ro trong ngắn hạn, nhưng dài hạn, các chuyên gia vẫn cho rằng thị trường có nhiều động lực tăng trưởng.
-
Ý kiến và Bình luận
IMF: Biến thể Omicron có thể làm chậm đà tăng trưởng toàn cầu
11:18' - 04/12/2021
Tổng Giám đốc IMF Kristalina Georgieva nhận định biến thể mới Omicron của virus SARS-CoV-2 có thể làm chậm quá trình phục hồi của nền kinh tế toàn cầu, giống như tác động của biến thể Delta.
-
Kinh tế Thế giới
Triển vọng kinh tế Ấn Độ trước sự đe dọa của Omicron
05:30' - 04/12/2021
Ấn Độ có thể duy trì nhịp độ tăng trưởng kinh tế trong bối cảnh biến thể Omicron của virus SARS-CoV-2 đang đe dọa gây ra những tác động tiêu cực nhất định.
Tin cùng chuyên mục
-
Phân tích - Dự báo
Tín hiệu cho một trật tự tài chính toàn cầu mới?
06:30'
Nhận thức lâu đời về đồng USD và trái phiếu kho bạc Mỹ là nơi trú ẩn an toàn có nguy cơ bị thay đổi vĩnh viễn.
-
Phân tích - Dự báo
Nông nghiệp Hàn Quốc: Từ ‘sự cố táo vàng’ đến chiến lược sống còn
05:30'
Tờ “Korea JoongAng Daily” mới đây có bài viết về biến đổi khí hậu đang gây ra những thách thức chưa từng thấy đối với nông nghiệp Hàn Quốc, từ thời tiết khắc nghiệt đến giá lương thực bất ổn.
-
Phân tích - Dự báo
Châu Âu giằng co giữa tham vọng khí hậu và thực tế kinh tế
06:30' - 06/07/2025
EC vừa chính thức đề xuất mục tiêu giảm 90% khí thải nhà kính vào năm 2040 so với mức của năm 1990, tiếp nối lộ trình đưa Liên minh châu Âu (EU) hướng tới mức phát thải ròng bằng 0 vào năm 2050.
-
Phân tích - Dự báo
Khi kho vàng Manhattan trở thành dấu hỏi địa kinh tế
05:30' - 06/07/2025
Theo báo The Straits Times, Mỹ vốn luôn tự hào vì sở hữu kho vàng lớn nhất thế giới.
-
Phân tích - Dự báo
Giải cứu thép nội địa - nhiệm vụ không dễ với Canada
06:30' - 05/07/2025
Bộ Tài chính Canada sẽ hạn chế lượng thép nước ngoài nhập khẩu bằng cách áp thuế đối với các mặt hàng vượt quá ngưỡng quy định từ những quốc gia không có FTA với Canada.
-
Phân tích - Dự báo
Thách thức giảm phát thải carbon thúc đẩy đầu tư công nghệ xanh
05:30' - 05/07/2025
Thách thức về giảm phát thải carbon và lưu trữ khí nhà kính đang trở thành mối quan tâm hàng đầu của các ngành công nghiệp, đặc biệt trong lĩnh vực khai thác và chế biến hydrocarbon.
-
Phân tích - Dự báo
Đồng USD có khởi đầu năm tệ nhất trong nửa thế kỷ
06:30' - 04/07/2025
Theo tờ New York Times, đồng tiền của Mỹ đã giảm hơn 10% trong sáu tháng qua, khi so sánh với những đồng tiền của các đối tác thương mại lớn trong rổ tiền tệ quốc tế.
-
Phân tích - Dự báo
Cuộc dịch chuyển chiến lược của ngành công nghiệp ô tô toàn cầu
05:30' - 04/07/2025
Theo tờ China Daily, các chuyên gia trong ngành cho biết những nhà sản xuất ô tô đa quốc gia đang đẩy nhanh các nỗ lực để nội địa hóa hoạt động ở Trung Quốc.
-
Phân tích - Dự báo
Đông Nam Á trên bàn cờ thương mại mới - Bài cuối: Địa kinh tế xoay trục
06:30' - 03/07/2025
Theo trang thediplomat.com, tầm ảnh hưởng kinh tế ngày càng gia tăng của các quốc gia Đông Nam Á đã thu hút sự chú ý mạnh mẽ từ các cường quốc thương mại hàng đầu thế giới.