Làm sao để ngăn chặn hiệu quả hàng giả, hàng nhái tại Việt Nam?

12:51' - 26/11/2019
BNEWS Thời gian qua, tình hình sản xuất, buôn bán hàng giả, hàng xâm phạm sở hữu trí tuệ tại Việt Nam vẫn có những diễn biến phức tạp, thủ đoạn ngày càng tinh vi.
Nhằm mục đích tuyên truyền, phổ biến pháp luật liên quan đến phòng, chống hàng giả, hàng nhái cho người dân; đồng thời nâng cao nhận thức, trách nhiệm của doanh nghiệp, người tiêu dùng trong việc đấu tranh xung quanh lĩnh vực này, sáng 26/11, tại Hà Nội, Tổng cục Quản lý thị trường (Bộ Công Thương) đã tổ chức diễn đàn “Thực trạng hàng giả, hàng nhái tại Việt Nam: Thách thức và giải pháp”.
Đấu tranh chống gian lận thương mại, kinh doanh hàng giả, xâm phạm quyền sở hữu trí tuệ vẫn là những vấn đề được tập trung bàn thảo trong các cuộc họp của cơ quan chức năng. Ảnh: Uyên Hương/BNEWS/TTXVN
Phát biểu tại diễn đàn, ông Hoàng Ánh Dương, Phó Tổng cục trưởng Tổng cục Quản lý thị trường nhấn mạnh, tình trạng vi phạm về hàng giả, hàng kém chất lượng và xâm phạm quyền sở hữu trí tuệ là vấn đề gây bức xúc trong dư luận xã hội, tác động tiêu cực tới đời sống người dân, sản xuất, kinh doanh của doanh nghiệp và môi trường đầu tư, du lịch.
Các đối tượng vi phạm thường xuyên thay đổi phương thức, thủ đoạn và có sự tham gia của các đối tượng nước ngoài, được tổ chức ngày càng tinh vi, có sự câu kết từ khâu sản xuất đến khâu phân phối, sử dụng phương tiện công nghệ, kỹ thuật cao để đối phó các cơ quan chức năng.
Hơn nữa, tình trạng gian lận thương mại, cạnh tranh không lành mạnh, kinh doanh hàng giả, xâm phạm quyền sở hữu trí tuệ thông qua mạng internet ngày càng phổ biến và diễn biến phức tạp trong khi các chế tài xử lý vi phạm vẫn chưa được hoàn thiện.
Thống kê cho thấy, trong năm 2018 lực lượng quản lý thị trường đã kiểm tra 141.000 vụ; phát hiện, xử lý 82.300 vụ vi phạm; thu nộp ngân sách nhà nước 430 tỷ đồng.
Theo đó, trị giá hàng tịch thu chưa bán gần 150 tỷ đồng, chuyển hồ sơ 107 vụ cho cơ quan công an trong đó 26 vụ việc đã khởi tố, 29 vụ việc không khởi tố và 54 vụ việc đang điều tra, xử lý.
Riêng hàng giả, xâm phạm quyền sở hữu trí tuệ 10 tháng năm 2019 kiểm tra, xử lý 6.597 vụ vi phạm, thu nộp ngân sách trên 19 tỷ đồng.
Tuy nhiên, ông Hoàng Ánh Dương cũng thẳng thắn thừa nhận rằng, việc kiểm tra, xử lý vi phạm về giả mạo xuất xứ gặp nhiều khó khăn nhất là truy xuất nguồn gốc hàng hóa.
Bởi, nếu cơ quan thực thi không có có bằng chứng rõ ràng, không bắt quả tang hoặc giám định chất lượng thì việc phát hiện vi phạm là rất khó khăn, đặc biệt là đối với hàng nhập lậu sau khi đã được đưa qua các đường mòn, lối mở.
Khi đã lưu thông trên thị trường, hàng giả mạo xuất xứ thường trà trộn cùng với hàng thật, hàng có xuất xứ rõ ràng, vì vậy, việc phát hiện vi phạm cũng gặp khó khăn.
Đối với hàng hóa giả mạo xuất xứ không có doanh nghiệp chủ thể quyền rõ ràng thì càng khó khăn (chẳng hạn như hàng nông sản, hàng hóa nguyên liệu, hàng hóa giả mạo doanh nghiệp, địa chỉ không có thật,…).
Để phòng ngừa, ngăn chặn hàng hóa giả mạo xuất xứ Việt Nam hiệu quả hơn trong thời gian tới, ông Hoàng Ánh Dương cho rằng lực lượng quản lý thị trường cần đổi mới phương pháp thu thập thông tin, thống kê, phân loại các chủng loại mặt hàng kinh doanh trên địa bàn.
Đặc biệt trong môi trường mạng internet, cần tuyên truyền, vận động người tiêu dùng tham gia mua sắm qua ứng dụng thương mại điện tử tại các trang, ứng dụng, sàn thương mại điện tử uy tín, đã được thông báo hoặc đăng ký với cơ quan quản lý nhà nước có thẩm quyền.
Tới đây, Tổng cục Quản lý thị trường sẽ triển khai các công cụ trực tuyến kết nối giữa cơ quan quản lý thị trường, doanh nghiệp và người tiêu dùng nhằm hỗ trợ hiệu quả và thuận tiện cho công tác tuyên truyền, phổ biến pháp luật, hướng dẫn tiêu dùng cũng như chia sẻ thông tin, tố giác vi phạm.
Theo ông Phan Ngân Sơn, Phó Cục trưởng Cục Sở hữu trí tuệ (Bộ Khoa học và Công nghệ), Việt Nam luôn coi trọng quyền sở hữu trí tuệ, chống hàng giả, bảo vệ quyền xâm phạm sở hữu trí tuệ qua việc thành lập Ban chỉ đạo Quốc gia chống buôn lậu, gian lận thương mại và hàng giả (Ban 389 Quốc gia) do Phó Thủ tướng thường trực Chính phủ đứng đầu.
Tuy nhiên, do nhiều nguyên nhân, thời gian qua, tình hình sản xuất, buôn bán hàng giả, hàng xâm phạm sở hữu trí tuệ tại Việt Nam vẫn có những diễn biến phức tạp, thủ đoạn ngày càng tinh vi.
Theo Báo cáo đặc biệt 301 của Văn phòng Đại diện thương mại Hoa Kỳ (USTR), năm 2019 Việt Nam vẫn nằm trong Danh sách theo dõi (watching list) về tình trạng bảo hộ quyền sở hữu trí tuệ.
Thực thi quyền tiếp tục là một vấn đề đối với Việt Nam, tình trạng vi phạm bản quyền và bán hàng giả mạo quyền sở hữu trí tuệ trên môi trường số còn phổ biến, và có diễn biến phức tạp.
Mặc dù các cơ quan chức năng của Việt Nam đã thực hiện nhiều biện pháp để đẩy lui tình trạng xâm phạm nhưng kết quả đạt được vẫn còn hạn chế, một phần là do thiếu tài nguyên và chuyên môn sở hữu trí tuệ và dựa nhiều về các hành động thực thi hành chính.
Đại diện cho phía doanh nghiệp, bà Nguyễn Ngọc Tuyết Trinh – Giám đốc đối ngoại và truyền thông Công ty L'Oréal Việt Nam chia sẻ, L’Oreal bắt đầu việc chống hàng giả vào năm 2008 khi thị trường thủ đô tràn ngập các cửa hàng mang bảng hiệu L’Oreal chính hãng chỉ trong vòng một năm sau khi L’Oreal chính thức đến Việt Nam với 3 thương hiệu đầu tiên : Lancome, LOreal Paris và Maybelline New York.
Hàng giả chiếm lĩnh thị trường với thị phần lên đến 75% và trở thành nguồn cung cấp sản phẩm làm đẹp chủ lực cho người tiêu dùng.
Vì vậy, L’Oreal đã gởi công văn kêu cứu đến các cơ quan chính phủ và trong tất cả các cuộc họp cấp cao giữa Tập đoàn và Văn phòng Thủ tướng, vấn đề này cũng được nêu tên.
Chính bởi việc kiểm tra chặt chẽ thị trường mỹ phẩm trong thời gian từ 2012- 2014 đã giúp việc thị phần mỹ phẩm giả giảm đáng kể tại Việt Nam.
Tuy vậy, cùng với sự phát triển của thương mại điện tử tại Việt Nam, năm 2015 hàng giả lại được biến tướng sang hàng xách tay, bày bán công khai trên các trang mạng, doanh thu được ghi nhận từ một trang mạng vào thời điểm đó là hơn 1 tỷ đồng/ tháng.
Việc chuyển hướng kinh doanh ồ ạt qua mạng làm cho việc chống hàng giả của doanh nghiệp và cơ quan quản lý thị trường trở nên khó khăn và vất vả hơn do khả năng điều tra và kiểm tra các kho hàng được đặt trong các hộ gia đình là không khả thi.
Đơn cử như thời điểm hiện tại, thị trường mỹ phẩm của LOreal tại Việt Nam gần như đang được thống trị bởi hàng xách tay và hàng giả đến hơn 60% (số liệu được dựa trên kênh phân phối trên cả 2 kênh online và offline).
Bà Nguyễn Ngọc Tuyết Trinh kiến nghị Cục Thương mại điện tử và Kinh tế số cùng với Cục Quản lý cạnh tranh sớm đưa ra các quy định liên quan đến việc bảo vệ thương quyền, kinh doanh hàng giả trên mạng.
Cùng đó, lực lượng chức năng cần truyền thông giáo dục hiệu quả về hậu quả của việc buôn bán, sản xuất hàng giả cũng như hậu quả khôn lường cho sức khỏe người tiêu dùng khi sử dụng hàng giả./.

Tin liên quan


Tin cùng chuyên mục