Lạm thu đầu năm học: “Điệp khúc” đầy mệt mỏi mỗi dịp khai giảng
Trong danh sách hàng chục khoản thu gây xôn xao đầu năm học mới, có không ít những khoản thu vô lý núp dưới danh nghĩa “tự nguyện”, “xã hội hóa”.
Nhiều ý kiến cho rằng, đã đến lúc phải có những biện pháp mạnh xử lý tình trạng này, thậm chí phải xử lý người đứng đầu, hay đã đến lúc nên bỏ cái gọi là Ban đại diện cha mẹ học sinh vì lo ngại đây là “cánh tay nối dài” cho những mập mờ thu chi của trường học.
Không thể xử lý kiểu...sự đã rồi!
Đã là chuyện cũ nhưng dường như chưa bao giờ hết nóng vào mỗi dịp khai trường. Thậm chí, những ngày này, khi học sinh đã bắt đầu bận rộn với các môn học đầu năm mới, các bậc phụ huynh vẫn đau đáu chuyện lạm thu.
Mỗi ngày lại nổi lên một vài câu chuyện trên mạng xã hội, một số lá đơn tố cáo các trường đưa ra nhiều khoản thu vô lý.
Những “phát súng” đầu tiên trong câu chuyện lạm thu ở Hà Nội, Hải Phòng, Đồng Tháp... ngay đầu năm học 2017 -2018 đã khiến cho cuộc đấu tranh chống lạm thu trong trường học càng trở lên gay gắt.
Được biết, ngoài những khoản đóng góp cố định và được công khai rộng rãi như: Học phí, bảo hiểm y tế, bảo hiểm thân thể…còn lại một số mục như: đồng phục, tiền ăn, tiền trang bị cơ sở vật chất (điều hòa, học phẩm…), xây dựng trường, quỹ lớp, Quỹ Hội Phụ huynh, học thêm… được liệt kê dài dằng dặc, khiến phụ huynh học sinh bức xúc.Điều đáng bàn là những khoản thu này dù ít hay nhiều đều được núp dưới danh nghĩa là “tự nguyện”, hoặc “xã hội hóa” do Hội Phụ huynh học sinh của trường chủ trì, nhà trường chỉ đứng ra thu hộ.
Thực tế này đã diễn ra nhiều năm nay nhưng dường như giải pháp cho vấn đề này vẫn chưa thực sự hiệu quả. Để rồi câu chuyện lạm thu vẫn là “điệp khúc” đầy mệt mỏi mỗi dịp khai giảng năm học.
Động thái được cho là có sự vào cuộc của các cơ quan có trách nhiệm là việc Sở Giáo dục và Đào tạo Hà Nội ngay từ đầu năm học đã công bố số điện thoại đường dây nóng để phản ánh các hiện tượng thu, chi không đúng quy định năm học 2017 - 2018 tại các trường học trên địa bàn.Tại Hướng dẫn số 2244/SGD&ĐT-KHTC ngày 12/7/2016, Sở Giáo dục và Đào tạo Hà Nội đã yêu cầu các trường khi triển khai công tác thu chi phải làm rõ nội dung, mục đích và vị trí của từng khoản thu, tuyệt đối không được thu các khoản trái quy định.
Theo Quyết định 51/2013/QĐ-UBND về thu, sử dụng các khoản thu khác trong các cơ sở giáo dục phổ thông công lập Hà Nội quy định các trường được phép thu 9 nội dung, gồm: Bán trú, học 2 buổi/ngày, học phẩm, nước uống, bảo hiểm y tế, dạy thêm học thêm trong nhà trường, đồng phục, tài trợ, tự nguyện.Riêng với khoản thu tự nguyện, các trường phải tuân thủ 4 bước: Thống nhất chủ trương trong Ban Giám hiệu và Ban đại diện cha mẹ học sinh; lập kế hoạch công việc và dự trù kinh phí, niêm yết công khai ít nhất 1 tuần; báo cáo cơ quan cấp trên quản lý trực tiếp; đưa vào sổ sách kế toán theo quy định và công khai báo cáo quyết toán kinh phí đã huy động.
Quy định là vậy nhưng rất nhiều trường không thực hiện nghiêm mà điển hình là hàng loạt các đơn tố cáo tuần qua trên địa bàn. Chính vì thế, nhiều ý kiến cho rằng, phương án mà Sở Giáo dục và Đào tạo Hà Nội đưa ra hoàn toàn hợp lý nhưng chưa phải là cách chống lạm thu hiệu quả bởi thực tế đây chỉ là giải pháp khi “sự đã rồi” mà thôi.Không thể "nhẹ tay"
Không thể cứ đưa ra quy định rồi để đấy, không thể “nhẹ tay” với bất cứ trường hợp nào lấy danh nghĩa giáo dục để lạm thu. Đặc biệt càng không thể tha thứ việc hợp thức hoá các khoản tận thu này bằng “chiêu trò” trên danh nghĩa “tự nguyện”, với môi trường “dạy chữ, dạy người” càng không thể dung túng điều ấy.
Ông Nguyễn Viết Cẩn, Trưởng Phòng Kế hoạch Tài chính (Sở Giáo dục và Đào tạo Hà Nội) cho biết: Hình thức đóng góp tự nguyện đang bị biến tướng rất nhiều khoản thu. Theo quy định, các bậc phụ huynh không phải tham gia đóng góp cho các hạng mục như mua sắm, sửa chữa trong nhà trường mà đó là trách nhiệm của Nhà nước và người đứng đầu cơ sở giáo dục. Các hoạt động như bán trú, ăn trưa được thỏa thuận. Trường hợp cần sửa chữa cấp thiết trong khi ngân sách chưa kịp thời, Nhà trường phải thực hiện đúng 4 bước quy trình về thỏa thuận.
Ông Nguyễn Viết Cẩn cho biết thêm, các khoản thu của nhà trường phải được cấp trên phê duyệt, tức là UBND quận, huyện đối với các trường Mầm non, Tiểu học, Trung học Cơ sở; Sở Giáo dục và Đào tạo đối với Trung học Phổ thông. Cho nên, việc kiểm tra các khoản thu cũng là trách nhiệm của cơ quan quản lý cấp.Bên cạnh thanh tra, kiểm tra của cơ quan quản lý, phụ huynh cần có sự chia sẻ và hiểu đúng những khoản đóng góp mình phải thực hiện và không phải thực hiện, đồng thời nêu cao vai trò giám sát cộng đồng, khi có hiện tượng sai cần lên tiếng phản ánh ngay.
Thế nhưng, trên danh nghĩa là “tự nguyện” đóng góp, các phụ huynh học sinh cho biết đều bị đưa vào thế không thể không ủng hộ tiền do lo ngại ảnh hưởng đến việc học của con. Và thực tế đáng buồn là đang có những cái gật đầu mang tên tự nguyện đầy miễn cưỡng của các bậc phụ huynh.Tất cả những phụ huynh đều có một điểm chung là nhìn thấy rõ cái sai của nhà trường, nhưng không dám nói thẳng với trường, khi tiết lộ với báo chí cũng yêu cầu không để tên thật để đỡ ảnh hưởng đến con.
Điều này cho thấy, cùng với sự quản lý, chỉ đạo quyết liệt của ngành chức năng, các phụ huynh cần kiên quyết đấu tranh với tình trạng lạm thu, kiên quyết không đóng góp các khoản thu ngoài quy định, từ đó mới có thể tạo ra môi trường dân chủ, công khai, minh bạch trong trường học.
Để triệt để vấn đề này, nhiều ý kiến cho rằng nên dẹp bỏ Ban đại diện Hội Cha mẹ học sinh bởi lẽ, ban này hiện tại nhiều nơi đang bị biến tướng, không làm đúng chức năng của mình, thậm chí trở thành “cánh tay nối dài” của trường trong việc vận động phụ huynh để thu các khoản xã hội hóa.
Với tình trạng lạm thu phức tạp như hiện nay, nếu không có giải pháp mạnh, hợp lý, việc chống lạm thu dù cố gắng đến mấy cũng sẽ rơi vào ngõ cụt… Điều chỉnh học phí theo các mức hợp lý, xây dựng các chiến lược xã hội hóa để các cấp chính quyền cùng vào cuộc hỗ trợ là những điều nhiều nhà quản lý, nhà giáo đang đề xuất.Bên cạnh đó, điều mà xã hội, phụ huynh yêu cầu là các khoản thu phải công khai, minh bạch và hợp lý. Các khoản thu mang danh “tự nguyện” phải được kiểm soát chặt chẽ, có ý kiến của phụ huynh, không thể là mệnh lệnh từ phía nhà trường cũng như Ban phụ huynh.
Tất cả các trường, từ Mầm non đến cấp Đại học đều phải có trách nhiệm giải trình các nguồn tài chính. Có như vậy, các khoản núp bóng lạm thu mới có thể hạn chế được.
Thiết nghĩ, đã đến lúc các nhà quản lý giáo dục ngoài việc tăng cường giáo dục đạo đức nhà giáo, còn cần có chế tài mạnh mẽ hơn nữa, tăng cường giám sát đối với các khoản thu đầu năm học của các cấp học.Quan trọng nhất là, trong khi chờ sự trung thực, tự giác của nhà trường, cần thiết phải có “gậy pháp lý” đủ mạnh để xử lý nghiêm các sai phạm, đặc biệt là phải có chế tài xử lý người đứng đầu trường học một cách quyết liệt hơn nữa, chứ không phải theo kiểu “sai thì sửa”, hay “trả lại tiền thu sai quy định” là xong./.
Tin liên quan
-
Kinh tế & Xã hội
Năm học 2017-2018: Cơ sở giáo dục công lập không được thu các khoản ngoài học phí
09:29' - 27/08/2017
Bộ Giáo dục và Đào tạo đã có công văn yêu cầu các cơ sở giáo dục đại học và giáo dục nghề nghiệp công lập cam kết thực hiện giá dịch vụ giáo dục năm học 2017-2018.
-
Kinh tế & Xã hội
Các trường đại học tự chủ tài chính tăng mạnh học phí năm học 2017-2018
18:07' - 23/07/2017
Phải tự hạch toán, tính đúng tính đủ để lấy thu bù chi nên học phí của các trường tự chủ tài chính khá cao và sẽ tăng lên theo lộ trình hàng năm.
-
Kinh tế & Xã hội
Mức học phí mầm non, phổ thông công lập năm học 2017-2018
09:48' - 04/07/2017
HĐND Tp. Hà Nội đã thông qua mức thu học phí đối với các chương trình giáo dục đại trà cấp học mầm non, phổ thông, giáo dục thường xuyên công lập năm học 2017-2018.
-
Kinh tế Việt Nam
TP.HCM đề xuất không tăng học phí trong năm học mới
15:36' - 07/06/2017
Sở GD-ĐT TP.HCM vừa trình UBND TP về đề xuất này trong buổi làm việc giữa Sở GD-ĐT và Ban Văn hóa xã hội HĐND TP.
Tin cùng chuyên mục
-
Đời sống
Hà Nội rực rỡ màu cờ trong mùa Tết Độc lập
16:04'
Hà Nội những ngày tháng 8 đều bắt gặp lá cờ Tổ quốc. Lá cờ phấp phới ánh sáng sao trên quảng trường Ba Đình lịch sử, cờ trên phố lớn, phố bé và cờ trước hiên nhà...
-
Đời sống
Đồng Tháp tầm soát ung thư miễn phí bằng AI cho hàng trăm phụ nữ
15:41'
Việc tổ chức tầm soát ung thư cổ tử cung miễn phí cho nhiều phụ nữ ở Đồng Tháp nhằm nâng cao nhận thức cộng đồng về sức khỏe phụ nữ; tạo cơ hội tiếp cận dịch vụ y tế chất lượng cao miễn phí.
-
Đời sống
Công bố thời gian và địa điểm lễ bốc thăm World Cup 2026
11:45'
Lễ bốc thăm vòng chung kết FIFA World Cup 2026 sẽ diễn ra vào tháng 12 tới tại Trung tâm Biểu diễn Nghệ thuật John F. Kennedy, thủ đô Washington D.C.
-
Đời sống
Thủ đô Tokyo hỗ trợ người cao tuổi mua điều hòa
09:22'
Ngày 22/8, chính quyền thủ đô Tokyo (Nhật Bản) thông báo mở rộng hỗ trợ kinh phí mua điều hòa cho người cao tuổi và các đối tượng khác nhằm ứng phó với tình trạng nắng nóng gay gắt trong mùa Hè này.
-
Đời sống
Xem ngay lịch âm dương hôm nay 23/8
05:00'
Bnews. Xem ngay lịch âm hôm nay 23/8 nhanh nhất và chính xác nhất. Xem giờ tốt xấu ngày 23/8, việc nên làm, không nên làm hôm nay và lịch vạn niên tháng 8, chuyển đổi lịch âm - dương 2025.
-
Đời sống
Phát hiện virus khiến nấm có thể gây hại cho người
15:01' - 22/08/2025
Các nhà khoa học Israel và Đức vừa phát hiện loại virus ký sinh mang tên mycovirus có thể giúp nấm Aspergillus phát triển mạnh mẽ, khiến loại nấm này trở nên nguy hiểm hơn đối với con người.
-
Đời sống
Chi tiết danh sách 40 điểm phát miễn phí lương thực, nhu yếu phẩm cho người dân xem diễu binh
14:14' - 22/08/2025
Lương thực, nhu yếu phẩm cho người dân xem diễu binh, diễu hành sẽ được cấp phát miễn phí tại 40 địa điểm.
-
Đời sống
Chi tiết 92 điểm gửi xe lý tưởng ở thủ đô khi đi xem diễu binh, diễu hành
14:06' - 22/08/2025
Ban tổ chức đã bố trí 92 vị trí trông giữ phương tiện để hỗ trợ nhân dân tập kết phương tiện theo dõi, quan sát các hoạt động của A80.
-
Đời sống
Thời điểm nào công bố điểm chuẩn đại học 2025?
11:18' - 22/08/2025
Theo lịch điều chỉnh của Bộ Giáo dục và Đào tạo, 12 giờ 30 ngày 22/8, hệ thống lọc ảo của Bộ sẽ trả kết quả xử lý nguyện vọng lần 10; ngay sau đó các cơ sở đào tạo tải kết quả này về.