Làng khăn xếp “độc nhất” miền Bắc tất bật vào vụ Tết
Trải qua bao thăng trầm của lịch sử, đến nay, nghề vẫn được lưu truyền và phát triển. Cuối năm cũng là lúc làng nghề bận rộn nhất với nhiều đơn hàng phục vụ thị trường Tết và những lễ hội đầu năm.
Hình ảnh áo the, khăn xếp trong lễ hội, đám cưới, mừng thọ từ lâu trở thành nét văn hóa đặc trưng của dân tộc. Nếu như áo the được sản xuất rộng rãi tại miền Bắc, khăn xếp chỉ sản xuất ở làng Giáp Nhất.
Theo các cụ cao niên, làng khăn xếp hoạt động nhộn nhịp nhất vào thế kỷ XIX, khi ấy mỗi nhà đều sở hữu nhiều khuôn để làm khăn.
Từ sau năm 1950, do cuộc sống khó khăn, sản phẩm làm ra ít tiêu thụ được, người dân dần bỏ nghề. Từ năm 1990, nhu cầu thị trường tăng mạnh, người dân dần quay lại với nghề truyền thống.
Anh Đoàn Văn Thủy, chủ cơ sở làm khăn xếp tại làng Giáp Nhất cho biết, khăn xếp có ba loại: Khăn dành cho nam, khăn dành cho nữ và loại khăn cả nam, nữ đều đội được. Khăn xếp truyền thống thường được làm bằng vải lụa với ba màu cơ bản là vàng, đỏ và đen.Số lượng vòng xếp từ 7-9, tùy thuộc độ tuổi cũng như giới tính của người sử dụng, điểm nhấn khăn xếp là hình chữ “nhân” với ý nghĩa tượng trưng cho nhân đức của con người.
Để tạo ra một chiếc khăn xếp phải trải qua các công đoạn như: Cắt xốp, máy vải, quấn xếp, bọc vành ngoài, vẽ hoa văn… Mỗi công đoạn đều đòi hỏi sự tỉ mỉ và tập trung cao của người thợ.
Đặc biệt, trong khâu quấn xếp, người thợ cần tập trung, cần mẫn, tỉ mỉ, chặt tay để các nếp không bị xô lệch. Một chiếc khăn xếp sau khi hoàn thành phải chắc chắn, độ dày các lớp đều nhau, cao độ của từng lớp hợp lý.
Chất liệu làm khăn trước đây là nhiễu, vải lượt, sa tanh. Cốt khăn được làm bằng giấy, thậm chí là cuốn rơm. Ngày nay, khăn xếp được làm bằng chất liệu tốt hơn như sa tanh bóng, phi, nhung, gấm... cốt khăn làm bằng mút xốp.Trước đây, khăn xếp chủ yếu được làm với duy nhất một màu đen cho đàn ông đội nhưng để thích ứng nhu cầu của xã hội, khăn xếp dần dần chuyển sang đủ các loại màu với mục đích sử dụng khác nhau: Khăn đen, khăn quàng dùng trong tế lễ (nam giới đội), khăn cô dâu, khăn chú rể, khăn biểu diễn, khăn tế, khăn hầu đồng.
Người làng Giáp Nhất bận rộn quanh năm với việc làm khăn xếp nhưng chỉ bán chạy nhất vào dịp cuối năm, tháng Ba và tháng Tám hàng năm, thời điểm diễn ra nhiều lễ hội.
Trong thời gian này, nhân công của các cơ sở sản xuất phải làm thêm giờ, thậm chí làm cả đêm kịp giao cho khách hàng. Sản phẩm khăn xếp làm ra chủ yếu được đưa lên các đầu mối ở Hà Nội rồi xuất đi cả nước.
Ông Đoàn Thành Sơn, một trong những người đầu tiên mở xưởng làm khăn xếp tại làng Giáp Nhất chia sẻ, hiện cơ sở sản xuất của ông có khoảng 20 hộ nhận nguyên liệu về làm. Trung bình mỗi ngày, cơ sở sản sản xuất được khoảng 200 chiếc khăn xếp với nhiều loại khác nhau, mỗi chiếc có giá bán trên dưới 20.000 đồng, tùy từng loại, kích cỡ. Loại khăn xếp cao cấp có giá lên đến 200.000 đồng/chiếc, tuy nhiên mặt hàng này chỉ làm theo yêu cầu của khách hàng. Tại làng Giáp Nhất có khoảng 7 cơ sở làm khăn xếp lớn, tạo việc làm cho hàng trăm lao động địa phương. Các cơ sở thường thuê nhân công theo mô hình khoán sản phẩm, mỗi người chỉ làm chuyên một công đoạn, thu nhập tùy theo số lượng sản phẩm làm ra. Nhờ đó, nhân công có thể nhận nguyên liệu mang về nhà làm, tuy công việc lương không cao nhưng lại rất phù hợp với những người đã hết tuổi lao động. Bà Nguyễn Thị Toàn, người dân làng Giáp Nhất chia sẻ, ngoài sản xuất nông nghiệp, bà thường xuyên nhận làm khăn xếp cho các cơ sở trong làng để kiếm thêm thu nhập. Công việc của bà là máy khăn xếp, thu nhập mỗi ngày dao động 100-150 nghìn đồng, tuy số tiền không nhiều nhưng công việc nhàn, chủ động thời gian làm những việc khác. Làng nghề làm khăn xếp Giáp Nhất đang đứng trước nhiều khó khăn, thách thức, giá một chiếc khăn không cao nên tiền công của người làm tương đối thấp. Mỗi ngày, trung bình một người làm nhận được 100-150 nghìn đồng, tùy số lượng thành phẩm. Mức thu nhập thấp là nguyên nhân khiến lớp trẻ của làng không còn quá mặn mà với nghề truyền thống. Ông Bùi Văn Minh, Phó Chủ tịch UBND thị trấn Nam Giang cho biết, năm 2021, sản phẩm khăn xếp của làng nghề Giáp Nhất được UBND tỉnh công nhận là sản phẩm OCOP 3 sao. Đây là sự ghi nhận những nỗ lực của người dân cũng như hiệu quả các sản phẩm của làng nghề trên thị trường, khuyến khích bà con tiếp tục sản xuất, giữ lửa nghề truyền thống.- Từ khóa :
- Làng khăn xếp miền Bắc
- tết
- Làng Giáp Nhất
Tin liên quan
-
Thị trường
Làng nghề vàng bạc hàng trăm năm tuổi thích ứng với thị trường
07:30' - 18/01/2024
Năm 2004, Làng nghề vàng bạc Châu Khê, xã Thúc Kháng, huyện Bình Giang được Uỷ ban Nhân dân tỉnh Hải Dương công nhận danh hiệu “Làng nghề thủ công vàng bạc Châu Khê”.
-
Thị trường
Vui, buồn vụ Tết ở các làng nghề 100 tuổi vùng đất Tây Đô
09:13' - 16/01/2024
Làng nghề trồng hoa Phó Thọ - Bà Bộ (làng hoa), quận Bình Thủy hình thành và phát triển ngót nghét 100 năm.
-
Công nghệ
Qualcomm “trình làng” hàng loạt cải tiến cho công nghệ di động
09:04' - 12/01/2024
Tại Triển lãm Điện tử Tiêu dùng (CES) 2024 ở Mỹ, hãng chip hàng đầu của Mỹ - Qualcomm trưng bày những sản phẩm ứng dụng rộng rãi trí tuệ nhân tạo (AI) truyền thống và AI tạo sinh trong ngành ô tô.
Tin cùng chuyên mục
-
Thị trường
Sau vị trí số 2 thế giới: Gạo Việt hướng tới giá trị gia tăng và phát triển bền vững
16:20' - 22/08/2025
Sau nhiều năm nỗ lực cải thiện chất lượng, nâng cao giá trị và mở rộng thị trường, Việt Nam đã vượt qua Thái Lan để trở thành quốc gia xuất khẩu gạo lớn thứ hai thế giới trong 6 tháng đầu năm 2025.
-
Thị trường
Central Retail Việt Nam tổ chức Lễ hội “Tự hào đặc sản Việt” 2025
14:14' - 21/08/2025
Ngày 21/8/2025, tại siêu thị GO! Thăng Long (Hà Nội) đã diễn ra khai mạc Lễ hội “Tự hào đặc sản Việt” 2025, do tập đoàn Central Retail Việt Nam tổ chức.
-
Thị trường
Tạo điều kiện cho nghề nuôi cá nước lạnh có chỗ đứng trên “sân nhà”
09:27' - 21/08/2025
Tăng trưởng sản xuất cá nước lạnh trong giai đoạn 2007-2023 trung bình 49,13%/năm, đưa Việt Nam vào nhóm 6 nước có sản lượng cá tầm lớn nhất thế giới.
-
Thị trường
Xuất khẩu rau quả lấy lại đà tăng trưởng
16:47' - 20/08/2025
Xuất khẩu rau quả Việt Nam đang trên đà phục hồi rõ rệt sau giai đoạn tăng trưởng âm hồi đầu năm 2025.
-
Thị trường
Lotte Mart khuyến mãi lớn dịp quốc khánh 2/9
14:17' - 20/08/2025
Từ 20/8 đến 9/9/2025, Lotte Mart triển khai chương trình khuyến mãi “Mừng kỷ niệm 80 năm Quốc khánh Việt Nam” với rất nhiều sản phẩm Việt Nam giảm giá tới 50%.
-
Thị trường
TP. Hồ Chí Minh ngăn chặn nguy cơ thịt lợn nhiễm bệnh ngay từ chợ
13:01' - 20/08/2025
Tình hình dịch tả lợn châu Phi tại TP. Hồ Chí Minh diễn biến phức tạp trong bối cảnh dịch bệnh bùng phát, đặt ra yêu cầu cấp bách phải kiểm soát chặt chẽ thịt lợn lưu thông trên thị trường.
-
Thị trường
Nhiều công nghệ tiên tiến được giới thiệu tại Tuần lễ ngành nước Việt Nam
12:41' - 20/08/2025
Triển lãm với 200 gian hàng giới thiệu giải pháp số hóa, công nghệ tiên tiến và chia sẻ kinh nghiệm thực tiễn từ các doanh nghiệp ngành nước trong nước và quốc tế.
-
Thị trường
Trung Quốc gia hạn điều tra chống trợ cấp đối với các sản phẩm sữa EU
07:30' - 19/08/2025
Bộ Thương mại Trung Quốc cho biết, thời gian điều tra sẽ được kéo dài đến ngày 21/2/2026 với lý do vụ việc có tính phức tạp.
-
Thị trường
Thị trường nông sản: Giá gạo xuất khẩu tăng
13:56' - 17/08/2025
Ghi nhận tại các địa phương Đồng bằng sông Cửu Long nhìn chung giá lúa gạo vẫn ổn định, ít biến động, nguồn cung về ít, kho mua chậm.