Mô hình phi hạt nhân hóa cho Triều Tiên
Trong khi cuộc gặp thượng đỉnh giữa Tổng thống Mỹ và nhà lãnh đạo Triều Tiên Kim Jong-un sắp diễn ra, việc xem xét chiến lược phi hạt nhân hóa bán đảo Triều Tiên nào là thích hợp nhất hiện là nhiệm vụ quan trọng mà các đồng minh của Mỹ phải thực hiện.
Cố vấn An ninh Quốc gia Mỹ John Bolton phát biểu trên kênh truyền hình Fox News hôm 29/4 rằng Mỹ đã “suy nghĩ nhiều về chuyện áp dụng mô hình đối với Libya trong trường hợp của Triều Tiên”.
Các nước phương Tây đã dỡ bỏ lệnh trừng phạt nặng nề và đưa Libya ra khỏi danh sách các quốc gia bảo trợ khủng bố sau khi cố lãnh đạo Libya Muammar Gadhafi hoàn thành cam kết là từ bỏ vũ khí hạt nhân trong 2 năm 2003-2004. Nếu kịch bản này được áp dụng tương tự, Mỹ sẽ yêu cầu Triều Tiên hủy bỏ hoàn toàn chương trình hạt nhân của nước này trước khi nhận được bất kỳ sự bù đắp nào. Tuy nhiên, các nhà phân tích cho rằng Triều Tiên sẽ không cho phép Mỹ lặp lại lịch sử một cách quá dễ dàng đến vậy bởi cái kết bi thảm của Gadhafi, xảy ra chưa đầy 10 năm sau khi Libya từ bỏ vũ khí hạt nhân, là một câu chuyện cảnh báo nhà lãnh đạo Triều Tiên phải thận trọng. Koh Yu-hwan, một chuyên gia về Triều Tiên làm việc tại trường Đại học Dongguk ở thủ đô Seoul, người đã cố vấn cho Tổng thống Hàn Quốc Moon Jae in trong cuộc gặp cấp cao với Kim Jong-un, trả lời phỏng vấn của tờ The Korea Herald: “Triều Tiên có thể sẵn sàng theo các bước đi cơ bản mà Libya đã thực hiện như đánh đổi việc phi hạt nhân hóa lấy sự đảm bảo an ninh, song không như Libya, nước này sẽ không từ bỏ chương trình hạt nhân trước khi nhận được những sự đảm bảo vững chắc. Sẽ cực kỳ khó áp dụng hoàn toàn mô hình Libya cho Triều Tiên nếu Mỹ không đưa ra những sự đảm bảo an ninh ‘rõ ràng và không thể đảo ngược’ cho chế độ ở Triều Tiên”.Trường hợp đối với Libya cho thấy rõ quyết tâm của Mỹ đạt được sự phi hạt nhân hóa một cách “hoàn toàn và không thể đảo ngược” thông qua một tiến trình nhanh chóng (mất chưa đầy 2 năm để thực hiện việc xóa bỏ hoàn toàn chương trình hạt nhân của Libya với sự thanh sát, kiểm chứng, dỡ bỏ các cơ sở hạt nhân và đưa các “thành phần” trong chương trình hạt nhân của nước này về Mỹ). Ông Bolton cũng thừa nhận rằng việc giải quyết vấn đề hạt nhân của Triều Tiên phức tạp hơn trường hợp của Libya bởi các cuộc đàm phán sẽ còn liên quan tới những vấn đề như “tên lửa đạn đạo, vũ khí sinh-hóa học, các con tin người Mỹ, và các công dân Nhật Bản bị bắt cóc”. Ngoài mô hình đối với Libya, mô hình đối với Iran cũng là một lựa chọn đáng để xem xét. Năm 2015, Iran đã ký thỏa thuận với 6 cường quốc gồm Mỹ, Anh, Pháp, Đức, Nga và Trung Quốc, chấp nhận hạn chế làm giàu urani trong 10 năm để đổi lấy hàng tỷ USD Mỹ có được khi các lệnh trừng phạt nước này được nới lỏng.Ngoài việc đóng cửa các cơ sở hạt nhân chính, Iran còn bật đèn xanh cho việc thực hiện một cơ chế giám sát nghiêm ngặt, cho phép các thanh sát viên của Cơ quan Năng lượng Nguyên tử Quốc tế (IAEA) tiếp cận bất kỳ địa điểm nào nghi ngờ có các hoạt động liên quan tới vũ khí hạt nhân, trong đó có các cơ sở quân sự.Thỏa thuận này cũng cho phép Iran tiếp tục chương trình hạt nhân vì các mục đích hòa bình, điều mà một số người coi như “mồi câu” có thể kéo Bình Nhưỡng tới chỗ hợp tác nhiều hơn nữa trên bàn đàm phán. Tuy nhiên, những người hoài nghi cho rằng việc Tổng thống Trump gọi thỏa thuận với Iran là “điên rồ”, là lý do vì sao có ít khả năng một mô hình tương tự sẽ được lựa chọn đối với Triều Tiên.
Mặc dù rõ ràng Iran giàu dầu mỏ sẽ được nhiều, riêng từ việc dỡ bỏ các lệnh trừng phạt, song Kim Jong-un – nhân vật mới đây đã chuyến hướng mối quan tâm tới việc vực dậy nền kinh tế ốm yếu của Triều Tiên – có thể đòi hỏi sự bù đắp lớn hơn để đổi lấy việc hạn chế chương trình hạt nhân của mình.Trong khi đó, mô hình áp dụng đối với các quốc gia thuộc Liên Xô trước đây như Ukraine, Kazakhstan và Belarus dường như cũng không thích hợp với tình hình hiện nay của Triều Tiên. Các quốc gia thừa hưởng kho vũ khí hạt nhân sau khi Liên Xô tan rã năm 1991, song đã bị Mỹ thuyết phục chuyển giao các thiết bị hạt nhân cho Nga để đổi lấy sự hỗ trợ về kinh tế và đảm bảo an ninh. Chuyên gia Koh bình luận: “Việc đưa ra một mô hình riêng và chưa từng có cho phi hạt nhân hóa bán đảo Triều Tiên là cần thiết bởi khu vực này khác các nước Trung Đông về mặt địa lý”. Triều Tiên đã cam kết đóng cửa cơ sở thử hạt nhân của mình cách đây vài tuần và mời các chuyên gia của Mỹ tới kiểm chứng tuyên bố này, một động thái táo bạo tiếp sau tuyên bố ngừng thử tên lửa và đóng cửa cơ sở thử hạt nhân quan trọng. Tuy nhiên, cộng đồng quốc tế vẫn còn hoài nghi ý định thực sự của Triều Tiên và việc liệu nước này sẽ thực hiện các lời cam kết của mình hay không.Tin liên quan
-
Kinh tế Thế giới
Hàn Quốc đề nghị LHQ kiểm chứng việc Triều Tiên đóng cửa bãi thử hạt nhân
09:50' - 02/05/2018
Ngày 1/5, người phát ngôn Liên hợp quốc (LHQ) Stephane Dujarric cho biết Tổng thống Hàn Quốc Moon Jae-in đã đề nghị LHQ kiểm chứng việc Triều Tiên đóng cửa bãi thử hạt nhân của nước này.
-
Kinh tế Thế giới
Canada, Australia triển khai máy bay tuần tra giám sát Triều Tiên
09:34' - 02/05/2018
Canada và Australia đã triển khai máy bay tuần tra trên biển để tham gia các nỗ lực quốc tế nhằm ngăn chặn Triều Tiên vi phạm các lệnh trừng phạt.
-
Kinh tế Thế giới
Địa điểm và thời gian Hội nghị thượng đỉnh Mỹ-Triều Tiên sẽ công bố vài ngày tới
07:53' - 02/05/2018
Ngày 1/5, Tổng thống Mỹ Donald Trump tuyên bố địa điểm và thời gian tổ chức Hội nghị thượng đỉnh Mỹ- Triều Tiên sẽ sớm được công bố trong vài ngày tới.
-
Kinh tế Thế giới
Triều Tiên nhất trí cùng Hàn Quốc lập các văn phòng liên lạc tại thủ đô của nhau
16:19' - 01/05/2018
Nhà lãnh đạo Triều Tiên Kim Jong-un đã nhất trí với đề xuất của Tổng thống Hàn Quốc Moon Jae-in về việc thiết lập các văn phòng liên lạc tại thủ đô của hai nước nhằm tăng cường tiếp xúc song phương.
Tin cùng chuyên mục
-
Kinh tế Thế giới
Tỷ phú Elon Musk tuyên bố thành lập đảng mới ở Mỹ
10:45'
Theo ông Musk, đảng mới sẽ tập trung vào một số ghế tại Thượng viện và từ 8 - 10 khu vực Hạ viện để có thể tạo ra ảnh hưởng thực chất trong Quốc hội.
-
Kinh tế Thế giới
Sự kiện kinh tế thế giới nổi bật tuần qua
08:23'
Loạt sự kiện thế giới nổi bật đầu tháng 7/2025 cho thấy nhiều chuyển biến đáng chú ý trên các mặt kinh tế, môi trường và chính sách toàn cầu.
-
Kinh tế Thế giới
Châu Á - ASEAN: Mảnh ghép chiến lược trong định hướng hợp tác mới của Mercosur
12:27' - 05/07/2025
ASEAN, với vị thế là một trong những trung tâm sản xuất, tiêu thụ và đổi mới công nghệ của thế giới, đang nổi lên như một đối tác tiềm năng trong chiến lược mở rộng hợp tác của Mercosur.
-
Kinh tế Thế giới
Nhiều quốc gia dỡ bỏ hạn chế nhập khẩu thịt gà Brazil
09:30' - 05/07/2025
Brazil thông báo 7 quốc gia đã chính thức dỡ bỏ các hạn chế nhập khẩu thịt gà từ Brazil.
-
Kinh tế Thế giới
Tổng thống Mỹ ký thành luật gói cắt giảm thuế và chi tiêu toàn diện
07:48' - 05/07/2025
Dự cắt giảm thuế và chi tiêu toàn diện trị giá 4.500 tỷ USD là gói chính sách trong nhiệm kỳ thứ hai mang tính biểu tượng của Tổng thống Trump.
-
Kinh tế Thế giới
Thái Lan chưa đạt được thỏa thuận về thuế quan với Mỹ
07:38' - 05/07/2025
Thái Lan vẫn chưa hoàn tất đàm phán với Mỹ về thuế đối ứng, song đã có được “những hiểu biết giá trị” để định hướng việc soạn thảo một đề xuất sửa đổi.
-
Kinh tế Thế giới
Ấn Độ đề xuất áp thuế đối ứng đối với thuế ô tô của Mỹ tại WTO
07:34' - 05/07/2025
Ấn Độ đã đệ trình lên Tổ chức Thương mại thế giới (WTO) đề xuất áp thuế đối ứng đối với các thuế quan mà Mỹ áp dụng đối với ô tô và một số linh kiện ô tô.
-
Kinh tế Thế giới
Hàng không châu Âu rối loạn do hoạt động đình công
16:47' - 04/07/2025
Các cuộc đình công tại châu Âu đang gây rối loạn hoạt động hàng không tại khu vực này khiến nhiều chuyến bay bị hoãn hoặc hủy vào đúng mùa cao điểm du lịch.
-
Kinh tế Thế giới
Thuế quan của Mỹ: Trung Quốc khẳng định giải pháp đối thoại và hợp tác
16:46' - 04/07/2025
Ngày 4/7, Bộ Thương mại Trung Quốc khẳng định đối thoại và hợp tác là con đường đúng đắn trong thảo luận thuế quan với Mỹ.