Moderna - ngọn hải đăng trong "siêu bão" COVID-19

Đại dịch viêm đường hô hấp cấp COVID-19 “hoành hành” suốt nhiều tháng qua trên toàn thế giới, với số ca mắc và số người tử vong không có dấu hiệu thuyên giảm, gây ra nhiều thiệt hại vô cùng to lớn về nhân mạng và kinh tế cho các quốc gia trên toàn thế giới.

Trong bối cảnh đó, “cuộc đua” phát triển vắc-xin giữa các nhà sản xuất thuốc và các tổ chức nghiên cứu đang ngày càng trở nên gay cấn, trong đó Mordena được xem là cái tên mang lại nhiều hy vọng về việc có thể sớm đẩy lùi đại dịch COVID-19.

Moderna, Inc. là một công ty công nghệ sinh học của Mỹ được thành lập vào năm 2010, có tên ban đầu được viết là ModeRNA, đặt trụ sở tại Cambridge, Massachusetts (Mỹ). Moderna tập trung vào phát hiện và phát triển thuốc dựa trên RNA thông tin (mRNA).

Phương pháp của công ty là cố gắng đưa mRNA tổng hợp vào tế bào sống của bệnh nhân nhằm tái cấu trúc các tế bào này và tạo ra các liệu pháp cũng như vắc-xin dùng để chữa bệnh. 

Sau rất nhiều lần thử nghiệm thất bại trong việc phát triển các loại thuốc điều trị truyền thống có giá bán cao, Moderna bắt đầu chuyển sang kinh doanh các loại vắc-xin có lợi nhuận thấp hơn vào năm 2014.

Đến tháng 12/2018, Moderna trở thành doanh nghiệp công nghệ sinh học có đợt phát hành cổ phiếu lần đầu ra công chúng (IPO) lớn nhất trong lịch sử, với việc huy động được 600 triệu USD. 

Tại thời điểm đó, Moderna được định giá tới 7,5 tỷ USD mặc dù có khoản lỗ lũy kế rất lớn 1,5 tỷ USD. Giai đoạn này, Moderna thường bị đem ra so sánh với công ty "siêu lừa" Theranos bởi các nghiên cứu của Moderna hầu hết được giữ bí mật, rất hiếm khi được công bố, so sánh hoặc được xác thực khoa học. 

Tuy nhiên, tất cả đã thay đổi khi những tháng gần đây, các phương tiện truyền thông của Mỹ cũng như thế giới đang phát đi những thông tin tích cực trong tiến trình thử nghiệm vắc-xin mRNA 1273 của Moderna.

Loại vắc-xin này đã bước vào thử nghiệm giai đoạn 3 và cũng là giai đoạn cuối cùng trong thử nghiệm lâm sàng hồi cuối tháng 7/2020, thêm một bước quan trọng nữa trong lộ trình đưa mRNA-1273 vào phục vụ cộng đồng và các thị trường thương mại.

Moderna đã tuyển 30.000 người tại Mỹ tham gia giai đoạn thử nghiệm này, một nửa số người trong đó sẽ được tiêm liều lượng vắc-xin 100 microgram và nửa còn lại được cho dùng thuốc trấn an.

Thử nghiệm này nhằm xác định tính an toàn của vắc-xin và vắc-xin có ngăn chặn được sự lây nhiễm virus SARS-CoV-2 gây dịch COVID-19 hay không, hoặc kể cả khi người nhiễm có triệu chứng bệnh, vẫn có thể coi vắc-xin này thành công nếu ngăn chặn được các triệu chứng phát triển thành các ca bệnh nặng. Dự kiến, giai đoạn thử nghiệm sẽ kéo dài đến ngày 27/10.

Tháng 8/2020, Tổng thống Mỹ Donald Trump thông báo Mỹ đã ký thỏa thuận với Moderna để mua 100 triệu liều vắc-xin mRNA-1273. Theo thông báo, thỏa thuận có tổng giá trị khoảng 1,5 tỷ USD. Điều này đồng nghĩa, mỗi liều vắc-xin trị giá khoảng 15 USD.

Số vắc-xin này sẽ được cung cấp miễn phí cho các bệnh nhân. Bên cạnh đó, với mong muốn đảm bảo khả năng tiếp cận rộng rãi loại vắc-xin ngừa COVID-19 do chính công ty này sản xuất, Moderna - hiện sở hữu ít nhất 7 bản quyền liên quan tới vắc-xin, bao gồm vắc-xin ngừa COVID-19 mRNA-1273 - mới đây tuyên bố sẽ không giữ độc quyền các sáng chế của mình.

Động thái của Moderna có nghĩa rằng các hãng dược phẩm khác và cả chính phủ các nước trên thế giới không phải lo ngại Moderna sẽ ngăn cản việc điều chế các loại vắc-xin ngừa COVID-19 mà Moderna cho rằng có sử dụng những công nghệ mà công ty này đang sở hữu độc quyền.

Chủ tịch Moderna, Tiến sỹ Stephen Hoge, tuyên bố công ty này không muốn dùng quyền sở hữu trí tuệ để làm giảm bớt số loại vắc-xin có thể được điều chế và đưa ra thị trường trong thời điểm dịch bệnh hoành hành thế giới như hiện nay.

Tiến sỹ Hoge cũng cho biết Moderna quyết định đưa ra cam kết công khai này bởi đã nhận được rất nhiều câu hỏi liên quan vấn đề bản quyền vắc-xin từ các nhà đầu tư.

Kể từ khi công bố sẽ bắt tay vào nghiên cứu loại vắc-xin điều trị COVID-19, giá cổ phiếu của Moderna đã tăng tới 241%. Moderna tuyên bố sẽ bán số lượng cổ phiếu tương đương 1,34 tỷ USD của doanh nghiệp này để giúp tài trợ cho việc sản xuất mRNA-1273.

Với việc phát triển vắc-xin mRNA-1273, Moderna đã trở thành công ty đầu tiên công bố kết quả thử nghiệm lâm sàng vắc-xin ngừa COVID-19 trên người với những kết quả rất khả quan.

Điều này đang mang lại niềm tin cho nhân loại về một viễn cảnh tươi sáng trong tương lai khi đại dịch COVID-19 bị đầy lùi, giúp người dân có thể trở lại với công việc và nhịp sống bình thường như trước đây./.