Mức độ công khai ngân sách của nhiều cơ quan còn thấp

Sáng 30/7, tại hội thảo Công bố chỉ số công khai ngân sách bộ, cơ quan trung ương năm 2018 (MOBI 2018), bà Ngô Thị Minh Hương, Giám đốc Trung tâm Phát triển và hội nhập cho biết, MOBI 2018 là khảo sát độc lập đầu tiên tại Việt Nam dựa trên bằng chứng về công khai các tài liệu ngân sách trên cổng thông tin điện tử của 37 bộ và cơ quan Trung ương.

Hội thảo công bố chỉ số công khai ngân sách Bộ cơ quan trung ương năm 2018. Ảnh: Thùy Dương/BNEWS/TTXVN

Theo bà Ngô Thị Minh Hương, trong các đơn vị được khảo sát có 31 bộ, cơ quan Trung ương là đơn vị dự toán ngân sách và 6 cơ quan, tổ chức Trung ương được ngân sách nhà nước hỗ trợ.

MOBI 2018 là công cụ giúp các bộ, cơ quan Trung ương tham chiếu và đo đạc mức độ công khai, minh bạch trong quản lý ngân sách nhà nước và mức độ thực thi Luật Ngân sách nhà nước năm 2015, đồng thời giúp tăng niềm tin của người dân và các đối tác phát triển đối với quản lý ngân sách của các bộ và cơ quan Trung ương.
Khảo sát MOBI 2018 đánh giá dựa trên các chỉ số về tính sẵn có, tính kịp thời, tính đầy đủ và tính thuận tiện của 6 loại tài liệu ngân sách bắt buộc phải công khai theo quy định gồm dự toán thu - chi ngân sách đơn vị năm 2019; báo cáo tình hình thực hiện ngân sách đơn vị quý 1 năm 2018; báo cáo tình hình thực hiện ngân sách đơn vị 6 tháng đầu năm 2018; báo cáo tình hình thực hiện ngân sách đơn vị 9 tháng năm 2018; báo cáo tình hình thực hiện dự toán ngân sách năm 2018 và quyết toán thu chi ngân sách nhà nước năm 2017.
PGS.TS Vũ Sỹ Cường, đại diện nhóm nghiên cứu cho biết, kết quả của khảo sát đã chỉ ra có 37 bộ, cơ quan Trung ương được khảo sát đạt mức ít công khai, không có đơn vị nào đạt mức độ công khai đầy đủ, tương đối và chưa đầy đủ trong khảo sát MOBI 2018.

Trong số đó, có 20 đơn vị không công khai bất cứ thông tin gì về ngân sách, 17 đơn vị có công khai ít nhất 1 tài liệu ngân sách hoặc có thư mục công khai ngân sách, điểm MOBI trung bình của 17 đơn vị này là 11 điểm trên tổng số 100 điểm.
Trong xếp hạng MOBI 2018, Đài Truyền hình Việt Nam có thứ hạng cao nhất với 21,91 điểm. Tiếp sau là Trung ương Đoàn Thanh niên Cộng sản Hồ Chí Minh với 19,76 điểm, đây là đơn vị duy nhất trong số 6 đơn vị được ngân sách nhà nước hỗ trợ có công khai thông tin về ngân sách.
Theo ông Vũ Sỹ Cường, thậm chí một số bộ, cơ quan Trung ương thuộc nhóm đứng đầu trong chi ngân sách có số điểm MOBI 2018 rất thấp hoặc không có điểm nào.

Cụ thể, Bộ Giao thông Vận tải là đơn vị có tổng số chi ngân sách nhà nước lớn nhất trong tổng số 37 đơn vị được khảo sát (năm 2019 là 58,56 nghìn tỷ đồng) trong khi điểm MOBI 2018 chỉ đạt 3,7 điểm, xếp thứ 13 trên tổng số 17 đơn vị có điểm MOBI 2018.
Bộ Nông nghiệp và Phát triển nông thôn, Bộ Y tế và Bộ Giáo dục và Đào tạo lần lượt đứng các vị trí thứ 4, 5 và 6 trên bảng xếp hạng Dự toán chi ngân sách năm 2019 nhưng lại không có bất kỳ tài liệu ngân sách nào được công khai trên cổng thông tin điện tử của đơn vị tại thời điểm khảo sát.
Do đó, nhóm nghiên cứu đã khuyến nghị với các bộ, cơ quan Trung ương cần công khai và đảm bảo mức độ sẵn có của các tài liệu ngân sách để người dân có thể tiếp cận được các thông tin và tài liệu về ngân sách của các đơn vị đang sử dụng ngân sách.
Riêng với Bộ Tài chính, nhóm nghiên cứu cho rằng cần có hướng dẫn thêm của bộ về việc xây dựng thư mục công khai ngân sách, định dạng của các tài liệu được công khai ngân sách để tạo điều kiện cho người dân trong tiếp cận thông tin về ngân sách nhà nước của các bộ, cơ quan Trung ương.
Đồng thời, Bộ Tài chính cần có hướng dẫn cụ thể về thời hạn công khai các tài liệu ngân sách trên cổng thông tin điện tử của của các bộ, cơ quan Trung ương và có truyền thông rõ ràng để những người dân quan tâm có thể theo dõi thông tin. Điều này sẽ góp phần cải thiện hiệu quả trong phân bổ và sử dụng ngân sách cấp Trung ương./.