Năm 2025, thị trường gạo dự báo sẽ sôi động

Thị trường gạo sôi động

Thị trường gạo toàn cầu năm 2024 chứng kiến nhiều biến động nhưng về tổng thể, nguồn cung vẫn dồi dào và nhu cầu tiếp tục tăng. Bước sang năm 2025, thị trường được dự báo sẽ sôi động với nhiều kỷ lục mới về sản lượng, thương mại và tiêu thụ. Tuy nhiên, nhiều thách thức cũng đang chờ đợi.

Công nhân vận chuyển gạo tại nhà kho ở Jalandhar, Ấn Độ. Ảnh: ANI/TTXVN

Thị trường nông sản năm 2024 trở nên sôi động một phần nhờ quyết định "mở kho" gạo của Chính phủ Ấn Độ. Ngày 28/9 Ấn Độ chính thức dỡ bỏ lệnh cấm xuất khẩu gạo trắng (không phải giống basmati) sau hơn 14 tháng áp dụng, giữa bối cảnh nguồn cung trong nước đã được cải thiện.

Ngoài ra, nước sản xuất gạo hàng đầu thế giới cũng áp dụng nhiều biện pháp thúc đẩy xuất khẩu như giảm thuế xuất khẩu gạo lứt và gạo đồ. Đến ngày 23/10, nước này tiếp tục bỏ cơ chế giá sàn xuất khẩu đối với gạo trắng (không phải giống basmati), tạo thuận lợi hơn cho hoạt động xuất khẩu gạo của quốc gia Nam Á này.

Quyết định của Ấn Độ, cùng với vụ mùa bội thu, đã góp phần thúc đẩy nguồn cung và giảm áp lực lên giá gạo toàn cầu. Trong tháng 11/2024, giá gạo Việt Nam và Ấn Độ giảm, giá gạo từ Argentina và Uruguay giảm mạnh 10-13%, trong khi giá gạo xay xát thông thường từ Thái Lan tăng 3-4% và giá gạo tại Mỹ không thay đổi. Theo các chuyên gia, thay đổi chính sách của Ấn Độ sẽ đóng vai trò quan trọng trong việc định hình xu hướng giá gạo trong tương lai.

Trong báo cáo Triển vọng Thị trường gạo tháng 12/2024, Bộ Nông nghiệp Mỹ (USDA) dự báo thương mại gạo toàn cầu đạt mức cao kỷ lục 58,5 triệu tấn trong năm 2024, tăng 4,7 triệu tấn so với năm trước đó. Sản lượng gạo toàn cầu dự kiến đạt mức cao kỷ lục 533,7 triệu tấn trong niên vụ 2024-2025, tăng 11 triệu tấn so với niên vụ trước đó. Tuy nhiên, so với dự báo trước đó, con số này đã giảm 129.000 tấn do sản lượng giảm tại nhiều quốc gia như Australia, Costa Rica , Liên minh châu Âu (EU), Nepal và Hàn Quốc.

Tổng nguồn cung gạo toàn cầu trong niên vụ 2024-2025 dự kiến đạt 712,8 triệu tấn, tăng 9,5 triệu tấn so với niên vụ trước đó. Lượng tiêu thụ gạo toàn cầu trong niên vụ này được dự báo đạt mức kỷ lục 530,3 triệu tấn, tăng 6,2 triệu tấn so với niên vụ trước.

Tại Việt Nam, nguồn cung gạo xuất khẩu dự kiến hạn chế cho đến tháng 3/2025, trước khi vụ Đông Xuân được thu hoạch vào tháng 4/2024. Nhu cầu đối với gạo thơm vẫn ổn định, đặc biệt từ các thị trường như Philippines và châu Phi. Nhưng giá gạo trắng có thể giảm từ tháng 2/2025, khi nguồn cung tăng thêm và sự cạnh tranh gia tăng từ Ấn Độ và Thái Lan.

Với triển vọng sáng, nhưng năm 2025 cũng mang đến những thách thức. Đầu tiên là thách thức khi cạnh tranh về xuất khẩu gạo giữa các nước ngày càng gay gắt, đặc biệt là ở khu vực châu Á và Nam Mỹ. Bên cạnh đó, giá gạo vẫn có thể biến động do các yếu tố thời tiết, chính sách và những sự kiện bất ngờ khác.

Thị trường cà phê tăng trưởng mạnh mẽ

Trong năm 2024, thị trường cà phê toàn cầu chứng kiến tốc độ tăng trưởng mạnh mẽ, một phần nhờ sự gia tăng tiêu thụ tại các quốc gia như Trung Quốc, Mỹ và Liên minh châu Âu (EU), theo báo cáo mới nhất của USDA về thị trường cà phê thế giới. Tiêu thụ toàn cầu dự báo tăng 5,1 triệu bao, đạt 168,1 triệu bao ( 1 bao = 60 kg).

Đặc biệt, Trung Quốc đang nổi lên như một thị trường quan trọng, với tiêu thụ cà phê dự kiến đạt 6,3 triệu bao trong niên vụ 2024-2025. Điều này được thúc đẩy bởi sự phổ biến của cà phê trong giới trẻ ở khu vực thành thị và các dịch vụ giao hàng tiện lợi. Brazil và Colombia đã vượt qua Việt Nam và Indonesia, trở thành nhà cung cấp chính cho thị trường của nền kinh tế lớn thứ hai thế giới.

Sản lượng cà phê toàn cầu trong niên vụ 2024-2025 được dự báo đạt 174,9 triệu bao, tăng 6,9 triệu bao so với niên vụ trước. Mức tăng này chủ yếu nhờ sự phục hồi sản xuất tại Việt Nam và Indonesia. Tuy nhiên, Brazil - nhà sản xuất cà phê lớn nhất thế giới - chỉ ghi nhận mức tăng nhẹ 100.000 bao, đạt 66,4 triệu bao. Điều kiện thời tiết khắc nghiệt đã ảnh hưởng đến năng suất của cả hai loại cà phê Arabica và Robusta tại quốc gia này.

Nông dân Gia Lai thu hoạch cà phê. Ảnh: Hồng Điệp - TTXVN

Tại Việt Nam, mặc dù điều kiện thời tiết không lý tưởng, nông dân đã đáp ứng bằng cách tối đa hóa thu hoạch, dự kiến sản lượng đạt 30,1 triệu bao trong niên vụ 2024-2025. Indonesia cũng ghi nhận sự phục hồi mạnh mẽ, với sản lượng tăng 2,8 triệu bao, đạt 10,9 triệu bao nhờ điều kiện thời tiết thuận lợi.

Tại EU - thị trường nhập khẩu lớn nhất thế giới - lượng nhập khẩu dự báo đạt 45 triệu bao, tăng 1 triệu bao so với năm trước. Trong khi đó, Mỹ, thị trường lớn thứ hai, dự kiến tăng nhập khẩu 800.000 bao, đạt 22,3 triệu bao, với nguồn cung chính đến từ Brazil, Colombia và Việt Nam.

Dự báo năm 2025 cho thấy tiêu thụ cà phê toàn cầu sẽ tiếp tục tăng trưởng, dẫn đầu bởi sự chuyển đổi văn hóa tiêu dùng tại Trung Quốc. Đà tăng này đặt ra cơ hội lớn cho các quốc gia xuất khẩu cà phê, đặc biệt là những quốc gia có khả năng cung cấp cà phê chất lượng cao.

Tuy nhiên, thách thức vẫn hiện hữu khi các quốc gia sản xuất đối mặt với tình trạng biến đổi khí hậu, ảnh hưởng trực tiếp đến năng suất và chất lượng cây trồng. Ngoài ra, giá cà phê trên thị trường quốc tế có thể chịu áp lực từ nhu cầu cao và nguồn cung biến động, đặc biệt là khi các quốc gia như Indonesia và Việt Nam đang tìm cách mở rộng sản lượng.

Sự thay đổi trong thói quen tiêu dùng và yêu cầu chất lượng đang thúc đẩy thị trường cà phê toàn cầu hướng tới những chuẩn mực cao hơn. Trung Quốc, từ một thị trường chủ yếu tiêu thụ cà phê hòa tan, đang chuyển mình thành một điểm sáng về tiêu thụ cà phê chất lượng cao, tạo ra cơ hội không nhỏ cho các nhà xuất khẩu.

Trong bối cảnh này, sự cạnh tranh giữa các quốc gia sản xuất lớn và những cải tiến trong chuỗi cung ứng sẽ đóng vai trò quyết định trong việc định hình thị trường cà phê toàn cầu trong những năm tới.      

Thị trường ngũ cốc trải qua nhiều biến động

Thị trường ngũ cốc toàn cầu đang trải qua một giai đoạn đầy biến động, với nhiều yếu tố đan xen tác động lên cán cân cung cầu và giá cả. Báo cáo mới nhất của USDA về "Thị trường và Thương mại Ngũ cốc Toàn cầu" tháng 12/2024 đã cung cấp một bức tranh toàn cảnh về tình hình hiện tại.

Thu hoạch lúa mì trên cánh đồng ở Thanh Đảo, tỉnh Sơn Đông ngày 11/6/2024. Ảnh: THX/TTXVN

Theo báo cáo, sản lượng ngũ cốc toàn cầu được dự báo ở mức cao kỷ lục trong niên vụ 2024-2025, nhưng vẫn xuất hiện những điều chỉnh giảm ở một số khu vực, đặc biệt là EU và Brazil. Điều này cho thấy sự mong manh của chuỗi cung ứng lương thực toàn cầu, dễ bị tổn thương bởi các yếu tố thời tiết và biến động địa chính trị.

Một điểm đáng chú ý là sự thay đổi trong cán cân thương mại. Các quốc gia nhập khẩu lớn như Trung Quốc và Saudi Arabia có thể giảm nhập khẩu, trong khi các nước xuất khẩu chính như Nga và EU dự kiến sẽ giảm xuất khẩu, tạo ra cơ hội mới cho các nhà cung cấp khác.

Thị trường lúa mì tiếp tục chứng kiến sự cạnh tranh gay gắt giữa các nhà xuất khẩu, đặc biệt là các nước Nam Bán cầu. Các báo cáo gần đây ghi nhận sự sụt giảm giá lúa mì do nguồn cung tăng lên, đặc biệt là từ Australia và Argentina. Tuy nhiên, điểm đáng chú ý nhất là sự trỗi dậy của Indonesia như một nhà nhập khẩu lúa mì lớn, với nhu cầu ngày càng tăng đối với mì ăn liền. Điều này tạo ra một cơ hội lớn cho các nhà cung cấp lúa mì trên toàn cầu, đồng thời cũng đặt ra thách thức về sự ổn định của thị trường.