Năm Đinh Dậu có được cúng gà đêm giao thừa?
Ý nghĩa phong tục cúng gà đêm giao thừa
Biết bao đời nay, hình ảnh chú gà trống ngẩng cao đầu vươn cánh mạnh mẽ đã rất quen thuộc trong mâm cỗ cúng đêm giao thừa. Sở dĩ tục lệ này có được là do bắt nguồn từ truyền thuyết từ xa xưa.
Theo thần thoại của một số dân tộc Việt Nam, khi Ngọc Hoàng mới sáng tạo ra mặt đất, thấy lạnh lẽo, ẩm thấp, bèn sai mười mặt trời suốt ngày đêm chiếu sáng để sấy khô mặt đất. Tuy nhiên sau đó vì Ngọc Hoàng quên thu các mặt trời lại khiến cho mặt đất và con người trở nên khốn đốn vì nắng hạn. Có một chàng dũng sĩ giương cung tên bắn liên tiếp rụng 9 mặt trời. Mặt trời cuối cùng sợ hãi quá bay tít lên cao và trốn biệt không ló ra nữa. Mặt đất lại lạnh lẽo tối tăm. Con người và loài vật rủ nhau đi gọi mặt trời. Chẳng con nào gọi được, cuối cùng chỉ có con gà trống khoẻ mạnh cất tiếng gáy vang lừng khiến mặt trời tò mò ngó xuống rồi quên cả sợ hãi hạ thấp dần độ cao, khiến mặt đất lại sáng bừng lên.Đêm Giao thừa được coi là đêm tối nhất bởi đó là lúc mặt trời ẩn nấp sâu nhất. Nhà nhà bảo nhau cúng một con gà trống với hi vọng chú gà sẽ đánh thức mặt trời, chiếu sáng cho đủ đầy ánh nắng cả năm, mang lại “mưa thuận gió hoà” của cư dân nông nghiệp. Do vậy, con gà là biểu tượng của một nền văn hoá đi liền với tín ngưỡng tôn sùng mặt trời của nền nông nghiệp lúa nước. Lâu dần, cúng gà trống hoa thành phong tục của mọi gia đình Việt Nam vào thời điểm giao thừa.Năm Dậu có được cúng gà?
Hiện nay, nhiều gia đình Việt Nam thay vì cúng gà, người ta cúng bằng một khổ thịt vai hay một cái chân giò nhưng thói quen chọn gà làm đồ lễ cúng vẫn rất phổ biến trong dân gian.
Dẫu vậy, không ít người lại cho rằng năm Dậu đã là năm gà rồi thì không cúng gà nữa hay năm Tỵ thì không cúng gà vì rắn vồ gà...Theo những nhà nghiên cứu văn hóa dân gian, cúng gà là một nét đẹp văn hóa và không có chuyện kiêng năm gà thì không cúng gà. Những thứ cúng thay thế như miếng thịt lợn hay chân giò chỉ có ý nghĩa vật cúng mà không mang ý nghĩa văn hoá.Cách chọn gà cúng đêm giao thừa
Theo quan niệm xưa, gà cúng trong đêm giao thừa phải là gà trống hoa, trống mới le te gáy, chưa đạp mái với ý nghĩa khoẻ mạnh, tinh khiết, chưa "vướng bụi trần" thì lời thỉnh cầu mới linh nghiệm.
Sở dĩ chọn gà trống chứ không phải gà mái để làm đồ lễ cúng vì gà trống được xem là hội tụ đủ 5 đức tính mà một người đàn ông cần có: văn, võ, dũng, nhân, tín. Việc cúng gà trống cũng là cầu mong con cháu được hưởng những đức tính ấy:- Văn: gà trống có mào trên đỉnh đầu cùng hai cái mào ở dưới, giống như chiếc mũ cánh chuồn của ngài tiến sĩ xưa, biểu tượng cho văn.- Võ: gà có cựa như thứ vũ khí, biểu tượng cho võ.- Dũng: gà trống luôn sẵn sàng đánh nhau để bảo vệ đàn của mình, biểu tượng cho dũng.- Nhân: gà trống đầu đàn khi được cho ăn thì luôn gọi cả đàn đến chứ không ăn một mình, biểu tượng cho nhân.- Tín: gà trống luôn cất tiếng gáy đúng canh giờ, biểu tượng cho tín.Để chọn được những chú gà đẹp cho mâm cúng đêm giao thừa, các bà nội trợ truyền tai nhau kinh nghiệm chọn gà trống tơ khỏe mạnh có mào lớn màu cờ, mình gà vàng đầy đặn, chân vàng, chưa đạp mái.Ngoài ra, gà trống tía, trống đen, trống lông tạp, gà ri (màu mận, vàng sẫm, mào cờ 5 khía, chân nhỏ, chưa nhú cựa, da và chân màu vàng) cũng rất được chuộng để cúng tế.Cách đặt gà cúng lên ban thờ thế nào mới đúng?
Theo chia sẻ của ông Hà Thanh (Trung tâm Nghiên cứu cổ học Phương Đông – Liên hiệp Các hội khoa học kỹ thuật Việt Nam) trên Infonet, mọi người quan niệm có được con gà cúng như ý sẽ yên tâm đón một năm mới tốt đẹp.
Với mâm cúng giao thừa nên đặt đầu gà quay ra đường để đón ngài Tân niên hành khiển đi qua. Do quan niệm dân gian cho rằng mỗi năm Thiên đình lại thay toàn bộ quan quân trông nom việc hạ giới. Cúng Giao thừa là tiễn đưa quan quân cai quản năm cũ và đón quan quân cai quản năm mới. Riêng gà đặt cúng trên ban thờ, quan niệm chung thường là đặt gà quay đầu vào trong bát hương với tư thế há miệng, chân quỳ, cánh duỗi tự nhiên. Tư thế này được coi là “con gà biết kêu, biết gáy, đang chầu”. "Bày gà cúng nếu đặt đầu quay ra phía ngoài sẽ đẹp mắt hơn. Còn quay đầu vào trong thì phao câu chổng ra ngoài, không đẹp mắt. Nhưng đó chỉ là hình thức đẹp, chứ không có ý nghĩa gì”, ông Hà Thanh cho biết.Cũng theo ông Thanh, khi cúng lễ thì nên để nguyên cả con gà trống vừa đẹp mắt, vừa nghiêm cẩn. Với gà mái, có thể chặt miếng, nhưng khi bày đĩa không được đẹp mắt và giảm bớt phần nghiêm cẩn. Nếu chặt miếng, phải để gà nguội thịt mới chặt để miếng thịt gà gọn mắt. Không nên chặt khi thịt gà còn nóng vì vừa bị bắn bẩn xung quanh, thịt gà lại bị nát nhũn, méo mó. Không nên dùng thịt gà quay, rán, ninh, om vì cả hình thức và màu sắc đều không đẹp, mất cân đối và không nghiêm cẩn.Mẹo nhỏ luộc gà cúng đẹp:
Muốn gà cúng ngon, đẹp làm gà xong cần rửa sạch tiết để nước không bị đục. Cho gà vào nồi, đổ nước lạnh ngập thân gà (không cho gà vào nước nóng vì da gà bị nóng đột ngột sẽ co lại, dễ bị rách), đun lửa tới sôi lăn tăn (không sôi sùng sục) thì hớt bỏ bọt và cứ để thế khoảng 7- 8 phút. Nướng 1 củ gừng, 1 củ hành, đập giập bỏ vào nồi nước luộc gà rồi luộc tiếp (5 phút nếu là gà non để cúng Giao thừa, 10 phút với gà luộc để ăn). Tắt bếp, đậy vung, ngâm gà trong nước thêm 5 phút.Muốn da gà giòn khi vớt ra thả ngay vào nước thật lạnh. Sau đó tháo dây buộc gà, bày ra đĩa, mỏ gà cài bông hoa hồng đỏ rực (hoặc hoa tỉa từ quả ớt nhìn trông rất rực rỡ), tiết, lòng gà bạn nhét lại vào bụng gà hoặc để riêng ra 1 chiếc đĩa nhỏ.
>>> 7 món ăn mang lại may mắn và thịnh vượng trong Năm mới
>>> Cúng ông Công ông Táo - một phong tục đẹp của người Việt
Tin liên quan
-
Kinh tế số
Những màu son sẽ giúp bạn nổi bật trong những ngày Tết
09:47' - 18/01/2017
4 màu son dưới đây sẽ khiến các bạn gái rạng ngời hơn trong những ngày Tết.
-
Kinh tế số
Mẹo giữ hoa tươi suốt 9 ngày Tết
07:38' - 18/01/2017
Hoa tươi không chỉ khiến cho không gian thêm đẹp mà còn mang đến nhiều giá trị tinh thần, đặc biệt là trong dịp Tết.
-
Kinh tế số
5 mẫu tivi tầm trung giá rẻ hấp dẫn dịp Tết
16:34' - 17/01/2017
Để kích cầu tiêu dùng trong dịp Tết, nhiều cửa hàng điện máy đã tung ra chương trình giảm giá để thu hút khách hàng. Dưới đây là một số mẫu tivi có giá giảm mạnh trong dịp Tết Nguyên đán năm 2017.
-
Đời sống
Điểm danh những làng hoa Tết "đẹp quên lối về" ở Hà Nội
08:30' - 17/01/2017
Đến hẹn lại lên, những ngày này, hoa tươi từ khắp các làng hoa ở Hà Nội như Nghi Tàm, Tây Tựu,... lại khoe sắc mừng đón Tết đến, Xuân về, thu hút bao người yêu hoa tới thưởng thức và chụp ảnh.
-
Kinh tế tổng hợp
Tết về, ghé thăm làng làm hương lâu đời nhất Việt Nam
07:22' - 17/01/2017
Những ngày cận Tết, cả làng hương xạ Cao Thôn (Hưng Yên) với lịch sử hơn 200 năm (là một trong những làng làm hương cổ nhất) lại nhộn nhịp để mang nét quê đi khắp đất Việt.
Tin cùng chuyên mục
-
Đời sống
Hà Nội chính thức hỗ trợ bữa ăn bán trú cho học sinh tiểu học năm học 2025-2026
17:33'
Ngày 9/7, tiếp tục ngày làm việc thứ 2 Kỳ họp thứ 25, HĐND thành phố Hà Nội thông qua Nghị quyết quy định cơ chế hỗ trợ bữa ăn bán trú cho học sinh tiểu học trên địa bàn thành phố năm học 2025-2026.
-
Đời sống
Hướng dẫn sử dụng điện tiết kiệm mùa nắng nóng
15:35'
Hướng dẫn bạn cách sử dụng điện tiết kiệm mùa nắng nóng, từ mẹo chọn thiết bị, điều chỉnh thói quen đến cách dùng điều hòa, tủ lạnh sao cho hiệu quả, an toàn và giảm thiểu chi phí.
-
Đời sống
Chi tiết lịch trình diễu binh, diễu hành kỷ niệm Quốc khánh 2/9
15:29'
UBND TP Hà Nội ban hành kế hoạch chương trình lễ kỷ niệm, diễu binh, diễu hành dịp 80 năm Cách mạng tháng Tám thành công và Quốc khánh 2/9.
-
Đời sống
Lễ đón tiếng sấm đầu năm: Hồn cốt văn hóa người Ơ Đu
14:34'
Lễ đón tiếng sấm đầu năm tồn tại khoảng 100 năm qua, là một lễ hội lớn, quan trọng, có nhiều lễ thức mang đậm sắc thái văn hóa độc đáo, đặc trưng riêng có của dân tộc Ơ Đu.
-
Đời sống
Pháp trao trả cho Côte d’Ivoire chiếc trống “biết nói”
10:33'
Chiếc trống Djidji Ayokwe, dài hơn 3m, nặng tới 430 kg, được gọi là chiếc trống “biết nói” vì từng là công cụ truyền tin quan trọng giữa các cộng đồng.
-
Đời sống
Pairi Daiza - Nơi bảo tồn đa dạng sinh học bền vững
10:25'
Pairi Daiza, từng được vinh danh là “Vườn thú đẹp nhất châu Âu”, không chỉ là điểm đến tham quan mà còn là mô hình tiên tiến về bảo tồn và giáo dục môi trường.
-
Đời sống
Một du khách tử vong vì tai nạn khi chơi dù lượn
09:35'
Ngày 9/7, Giám đốc Sở Văn hóa, Thể thao và Du lịch thành phố Đà Nẵng Trương Thị Hồng Hạnh xác nhận, trên địa bàn xảy ra một vụ du khách tử vong khi chơi dù lượn tại bán đảo Sơn Trà vào chiều tối 8/7.
-
Đời sống
Giải cứu kịp thời bé trai mắc kẹt trong ngồi nhà đang bốc cháy
08:02'
Sáng 9/7, thông tin từ Công an xã Vĩnh Hanh (tỉnh An Giang) cho biết, trên địa bàn vừa xảy ra một vụ hoả hoạn, khiến một ngôi nhà bị thiêu rụi hoàn toàn cùng nhiều tài sản khác.
-
Đời sống
Xem ngay lịch âm dương hôm nay 9/7
05:00'
Bnews. Xem ngay lịch âm hôm nay 9/7 nhanh nhất và chính xác nhất. Xem giờ tốt xấu ngày 9/7, việc nên làm, không nên làm hôm nay và lịch vạn niên tháng 7, chuyển đổi lịch âm - dương 2025.